Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Hag­sjá: Skráð at­vinnu­leysi virð­ist hafa náð há­marki – lækk­un í júní

Þátttaka útlendinga á vinnumarkaði hér á landi er orðin svo mikil og langvarandi að stór hluti þeirra nær að vinna sér inn sama rétt á vinnumarkaði og innlendir starfsmenn, t.d. til atvinnuleysisbóta. Það kemur því ekki á óvart að töluverður hluti atvinnulausra sé af erlendu bergi brotinn. Hlutfall erlendra starfsmanna af atvinnulausum hefur farið stöðugt vaxandi og er nú í kringum 35%.
6. ágúst 2019

Samantekt

Samkvæmt nýjustu tölum Vinnumálastofnunar minnkaði skráð atvinnuleysi milli maí og júní, úr 3,6% í 3,4%. Skráð atvinnuleysi jókst nokkuð fyrstu mánuði ársins og fór hæst í maí þegar það mældist 3,7% og hefur síðan minnkað tvo mánuði í röð.

Atvinnuleysi jókst meira á Suðurnesjum og á höfuðborgarsvæðinu á þessum tíma en á landinu öllu, en minnkaði svo aftur allsstaðar í júní. Staðan var óneitanlega frekar dökk í lok mars þegar WOW air varð gjaldþrota. Nú lítur hins vegar út fyrir að mikil neikvæð áhrif á atvinnustig, sérstaklega í ferðaþjónustu og á Suðurnesjum, hafi ekki orðið eins mikil og langvarandi og óttast var í lok vetrar.

Atvinnuleysi er enn mest á Suðurnesjum. Sé litið á meðalatvinnuleysi síðustu 12 mánaða skera Suðurnes sig nokkuð úr, bæði hvað karla og konur varðar. Skráð atvinnuleysi kvenna hefur verið nokkuð meira á Suðurnesjum en hjá körlum. Atvinnuleysi hefur verið næst mest á höfuðborgarsvæðinu, í kringum 3% hjá báðum kynjum, og þar næst á Norðurlandi eystra, í kringum 2,5% hjá báðum kynjum. Athygli vekur að atvinnuleysi hefur verið mun meira hjá konum en körlum á Austurlandi og Suðurlandi. Eins og verið hefur í langan tíma er atvinnuleysi minnst á Norðurlandi vestra.

Á síðustu árum hefur skráð atvinnuleysi kvenna jafnan verið meira en hjá körlum, en sá munur hefur minnkað mikið á síðustu mánuðum. Þannig munaði bara 0,1 prósentustigi á atvinnuleysi karla og kvenna í mars og nú í júní var atvinnuleysi karla 3,3% og 3,6% meðal kvenna.

Langtímaatvinnuleysi hefur minnkað stöðugt frá árunum 2012-2013 þegar það var mest. Á þeim tíma hafði allt að 40% atvinnulausra verið án vinnu í eitt ár eða lengur. Á síðustu mánuðum hefur innan við 20% atvinnulausra verið án vinnu í ár eða lengur. Töluverðar sveiflur eru í þessum hlutföllum innan ársins, en nú í júní höfðu að meðaltali 19% atvinnulausra verið án atvinnu í ár eða lengur á síðustu 12 mánuðum.

Þátttaka erlends starfsfólks á íslenskum vinnumarkaði hefur aukist mikið á síðustu árum. Að ýmsu leyti má segja að útlendingar séu eins konar jaðarvinnuafl, þeir koma sterkt inn þegar mikið er til af lausum störfum og eru oft fyrstir út þegar störfum fækkar. Þátttaka útlendinga er hins vegar orðin svo mikil og langvarandi að stór hluti þeirra nær að vinna sér inn sama rétt á vinnumarkaði og innlendir starfsmenn, t.d. til atvinnuleysisbóta. Það kemur því ekki á óvart miðað við stöðu erlends starfsfólks á vinnumarkaði að töluverður hluti atvinnulausra sé af erlendu bergi brotinn. Hlutfall erlendra starfsmanna af atvinnulausum hefur farið stöðugt vaxandi og er nú í kringum 35%.

Eins og áður segir lítur staðan varðandi atvinnustig skár út en við mátti búast. Töluverð óvissa ríkir hins vegar um stöðu hagkerfisins og þróunar næstu ára, t.d. eru mismunandi skoðanir á því hvort samdráttur verði í landsframleiðslu á þessu ári eða ekki. Atvinnustigið mun auðvitað taka mikið mið af því hvert hagkerfið stefnir á næstu misserum.

Lesa Hagsjána í heild

Hagsjá: Skráð atvinnuleysi virðist hafa náð hámarki – lækkun í júní (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvöllur, Leifsstöð
19. maí 2025
Vikubyrjun 19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.
Flugvél
16. maí 2025
Íslendingar á faraldsfæti og kortavelta erlendis aldrei meiri
Kortavelta jókst um 9,4% á milli ára í apríl að raunvirði og erlendis jókst hún um 32,8%. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í einum mánuði en í apríl síðastliðnum, samkvæmt gögnum Ferðamálastofu. Nýbirtar kortaveltutölur renna enn frekari stoðum undir spá um að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum í næstu viku. Neysla landsmanna hefur haldið dampi þrátt fyrir hátt vaxtastig og við teljum horfur á að einkaneysla aukist smám saman á næstu árum.
Bananar
15. maí 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í maí
Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Seðlabanki Íslands
15. maí 2025
Spáum óbreyttum vöxtum í næstu viku
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Sendibifreið og gámar
12. maí 2025
Vikubyrjun 12. maí 2025
Brottfarir um Keflavíkurflugvöll hafa aldrei verið jafnmargar í aprílmánuði eins og í apríl síðastliðnum og erlendir ferðamenn voru 6,5% fleiri en í apríl í fyrra. Skráð atvinnuleysi var 3,9% í apríl og minnkaði um 0,3 prósentustig frá því í mars. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum en Englandsbanki lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig. Báðar ákvarðanir voru í takt við væntingar.
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð. 
29. apríl 2025
Verðbólga yfir væntingum og mælist 4,2%
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.