Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Hag­sjá: Rík­is­reikn­ing­ur 2018 - sterk staða en breytt­ir tím­ar framund­an

Heildarskuldir ríkissjóðs eins og þær birtast í efnahagsreikningi voru um síðustu áramót um 1.610 ma. kr., og höfðu lækkað um 3% milli ára að nafnvirði. Lækkun skulda kemur að mestu leyti til vegna lækkunar langtímaskulda um u.þ.b. 6% milli ára. Ófjármagnaðar lífeyrisskuldbindingar voru 647 ma. kr. og jukust um 4,5% milli 2017 og 2018.
3. júlí 2019

Samantekt

Fjársýsla ríkisins birti nýlega ríkisreikning fyrir árið 2018 og er hann í annað sinn í samræmi við ný lög um opinber fjármál sem byggja meðal annars á alþjóðlegum reikningsskilastöðlum fyrir opinbera aðila.

Heildarskuldir ríkissjóðs eins og þær birtast í efnahagsreikningi voru um síðustu áramót um 1.610 ma. kr., og höfðu lækkað um 3% milli ára að nafnvirði. Lækkun skulda kemur að mestu leyti til vegna lækkunar langtímaskulda um u.þ.b. 6% milli ára. Skammtímaskuldir lækkuðu reyndar meira á árinu, en þar er um mun lægri upphæð að ræða. Ófjármagnaðar lífeyrisskuldbindingar voru 647 ma. kr. og jukust um 4,5% sem er meira en var 2017, þá hækkuðu þær um 1,3%. Lífeyrisskuldbindingar hækkuðu um rúm 20% milli áranna 2015 og 2016 og um 17% árið þar á undan.

Samkvæmt ríkisreikningi var rekstrarafkoman 2018 jákvæð um 84 ma. kr. samanborið við 39 ma. kr. árið áður. Sé niðurstaða ársins metin á sama grunni og fjárlög  var niðurstaðan jákvæð um 38 ma. kr. sem er 5 ma. kr. meira en fjárlög gerðu ráð fyrir. Útgjöld ríkisins hafa aukist nokkuð hratt á síðustu árum í takt við auknar tekjur og bætta stöðu ríkissjóðs. Afleiðingar versnandi stöðu í hagkerfinu tóku að koma fram í rekstri ríkissjóðs á seinni hluta ársins 2018 og er því stefnt að því að draga úr útgjaldavexti ríkisins.

Tekjur ríkissjóðs án fjármunatekna og afkomu af hlutdeildarfélögum og samrekstri námu 828 mö. kr. á árinu 2018 miðað við 783 ma. kr. árið áður, sem nemur 5,7% aukning. Skatttekjur eru yfirgnæfandi hluti af tekjum ríkisins. Tekjur af virðisaukaskatti vógu þyngst og námu 237 mö. kr., eða um 35% af tekjum. Skattar á tekjur og hagnað einstaklinga voru um 189 ma. kr., eða 29% af heildartekjum.

Á árinu 2018 námu gjöld ríkissjóðs að frádregnum fjármagnsgjöldum 828 mö. kr. samanborðið við 752 ma. kr árið áður, sem er um 10% aukning. Rekstrartilfærslur vógu þyngst og voru 303 ma. kr. Starfsmannakostnaður nam 252 mö. kr. þar sem laun og launatengd gjöld námu 209 mö. kr. og gjaldfærðar lífeyrisskuldbindingar 42,0 mö. kr.

Útgjöld til málefnasviða að frádregnum rekstrartekjum voru um 822 ma. kr. á árinu 2018 samanborið við 763 ma. kr. 2017. Aukningin var því 7,7%. Fjármagnskostnaður, ábyrgðir og lífeyrisskuldbindingar var langstærsti einstaki útgjaldaliðurinn en af eiginlegum útgjaldasviðum fór mest til sjúkrahúsaþjónustu, um 83 ma. kr. Næst stærsti útgjaldaliðurinn var málefni aldraðra, 74 ma. kr. Heilbrigðistengdu liðirnir sjúkrahúsaþjónusta, heilbrigðisþjónusta utan sjúkrahúsa og hjúkrunar- og endurhæfingarþjónusta nám samtals um 171 ma. kr., eða um 21% af útgjöldum ríkissjóðs.

Eins og áður segir nam starfsmannakostnaður A-hluta ríkissjóðs 252 mö. kr. á árinu 2018. Meðalfjöldi starfsmanna á árinu var um 17.600. Það þýðir að heildarkostnaður pr. starfsmann á mánuði var að meðaltali um 1.195 þús. kr. Sé þessi kostnaður borinn saman við tvo banka í eigu ríkisins kemur í ljós að kostnaðurinn við hvern starfsmann Íslandsbanka var næstum sá sami og hjá A-hluta ríkissjóðs og kostnaður pr. starfsmann Landsbankans var eilítið hærri. Munurinn er þó ekki mikill.

Ríkisreikningur 2018 er væntanlega sá síðasti í bráð sem sýnir styrka stöðu ríkissjóðs og verulega árlega útgjaldaaukningu í takt við mikla aukningu tekna. Eins og fjármála- og efnahagsráðherra segir í inngangi reikningsins mun sú jákvæða afkoma ríkisins sem við höfum séð á síðustu árum lækka á næstu árum  í takt við minni hagvöxt.

Lesa Hagsjána í heild

Hagsjá: Ríkisreikningur 2018 - sterk staða en breyttir tímar framundan (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.