Hag­sjá: Breytt­ar neyslu­venj­ur í ljósi heims­far­ald­urs

Útbreiðsla Covid-19 virðist hafa töluverð áhrif á neysluvenjur Íslendinga. Kortavelta dróst saman milli ára í mars en tók einnig breytingum í takt við færri ferðalög og samkomur.
17. apríl 2020

Samantekt

Seðlabanki Íslands birti í gær gögn um veltu innlendra greiðslukorta í mars. Alls nam velta tengd verslun og þjónustu innanlands 57 mö. kr. og dróst saman um 6,9% milli ára miðað við fast verðlag, sem er mesti samdráttur sem hefur mælst síðan í janúar 2013. Erlendis nam greiðslukortavelta innlendra korta 9 mö. kr. í mars, sem er 43,2% minni velta en í mars fyrir ári síðan miðað við fast gengi. Samdráttur erlendis hefur ekki mælst meiri síðan í september 2009.

Innlend kortavelta tók ákveðnum breytingum í mars sem ber þess merki að fólk hafi haldið sig heima. Samkvæmt Rannsóknarsetri verslunarinnar (RSV) var samdráttur mestur í þeim útgjaldaliðum sem tengjast ferðalögum, svo sem kaupum á skipulögðum ferðum eða gistiþjónustu. Einnig var minna keypt af eldsneyti samanborið við marsmánuð í fyrra.

Mörgum tónleikum og viðburðum var slegið á frest og kemur því ekki á óvart að um 30% samdráttur mældist í kortaveltu á veitingastöðum og í menningar-, afþreyingar- og tómstundastarfsemi. Íslendingar versluðu einnig mun minna í fataverslunum samanborið við mars fyrir ári síðan. Samdráttur þar mældist 37% milli ára miðað við fast verðlag.

Það mældist þó ekki samdráttur innan allra útgjaldaliða kortaveltunnar, heldur jukust kaup af ákveðnu tagi talsvert. Kortavelta í raf- og heimilistækjaverslunum jókst um 27%, sem er til marks um aukinn áhuga á vörum til afþreyingar- og nytsemi meðan tíma er varið innan veggja heimilisins. Kortavelta jókst einnig í áfengisverslunum, í lyfja- og heilsuverslunum, stórmörkuðum og byggingarvöruverslunum.

Þeir útgjaldaliðir sem drógust saman að einhverju leyti mynda um 25% af heildarneyslu landsmanna samkvæmt mælingum Hagstofunnar. Þeir liðir sem jukust að einhverju leyti, mynda um 27%. Það er því fyrirséð að í það minnsta helmingur af neyslu landsmanna muni verða fyrir áhrifum af Covid-19 faraldrinum og benda kortaveltugögn til þess að samdrátturinn verði meiri en aukningin. Einkaneysla mun því að líkindum dragast saman með tilheyrandi áhrifum á hagvöxt, í það minnsta fyrst um sinn meðan áhrif samkomu- og ferðatakmarkana vara.

Lesa Hagsjána í heild

Hagsjá: Breyttar neysluvenjur í ljósi heimsfaraldurs (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
1. nóv. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 1. nóvember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fjölskylda við sumarbústað
30. okt. 2024
Verðbólga lækkar áfram og mælist 5,1% í október
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,28% á milli mánaða í október og verðbólga lækkar því úr 5,4% í 5,1%. Verð á mat og drykkjarvörum og flugfargjöld til útlanda höfðu mest áhrif til hækkunar. Reiknuð leiga hækkaði mjög lítið á milli mánaða. Kílómetragjald á bensín- og olíubíla verður með í verðmælingum Hagstofunnar.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. okt. 2024
Vikubyrjun 28. október 2024
Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir októbermánuð. Þessar verðbólgutölur verða þær síðustu fyrir næstu vaxtaákvörðun sem verður tilkynnt þann 20. nóvember nk. Í síðustu viku birti Hagstofan veltu skv. VSK-skýrslum, niðurstöður úr vinnumarkaðsrannsókn og launavísitölu. Þá er uppgjörstímabilið í kauphöllinni áfram í fullum gangi.
Vélsmiðja Guðmundar
23. okt. 2024
Velta í hagkerfinu eykst og tæknigreinar draga vagninn
Velta í hagkerfinu jókst um 2,1% á milli ára í júlí og ágúst að raunvirði, samkvæmt virðisaukaskattskýrslum. Svo mikið hefur veltan ekki aukist frá því á VSK-tímabilinu janúar-febrúar árið 2023, þegar hagkerfið var enn að rétta úr kútnum eftir covid-samdráttinn.
Fiskveiðinet
22. okt. 2024
Meiri hagvöxtur ef loðna finnst
Hafrannsóknarstofnun leggur til að ekki verði gefinn út loðnukvóti fyrir veiðitímabilið 2024/2025. Ráðgjöfin verður uppfærð í janúar, þegar nýjar mælingar fara fram og því er ekki útséð um loðnuveiðar á næsta ári. Fyndist loðna í nægilegu magni hefði það töluverð áhrif á hagvöxt á næsta ári. Loðna hefur verið veidd hér á landi frá árinu 1962 og aðeins þrisvar orðið algjör loðnubrestur, árin 2019, 2020 og nú síðast í ár. 
21. okt. 2024
Vikubyrjun 21. október 2024
Í síðustu viku birtum við hagspá til ársins 2027. Vísitala íbúðaverðs og vísitala leiguverðs lækkuðu á milli mánaða í september og greiðslukortavelta heimilanna dróst saman á milli ára innanlands en jókst erlendis. Seðlabankinn birti fundargerð peningastefnunefndar og voru allir nefndarmenn sammála um að lækka vexti. Nokkur fyrirtæki birta uppgjör í þessari viku.
15. okt. 2024
Morgunfundur um hagspá til 2027 - upptökur
Hagspá Landsbankans til ársins 2027 var kynnt á morgunfundi í Silfurbergi Hörpu þriðjudaginn 15. október 2024 en auk þess var fjallað um stöðu og horfur á alþjóðlegum mörkuðum og í áhugaverðum pallborðsumræðum ræddu forstjórar fjögurra útflutningsfyrirtækja um tækifæri og áskoranir í útflutningi.
Hagspá Landsbankans
15. okt. 2024
Hagspá til 2027: Hagkerfið nær andanum
Greiningardeild Landsbankans spáir því að hagkerfið standi nánast í stað á milli ára í ár og að landsframleiðsla dragist saman um 0,1%. Bakslag í útflutningsgreinum setti svip sinn á fyrri hluta árs, loðnubrestur og hægari vöxtur ferðaþjónustu ollu samdrætti á sama tíma og háir vextir hafa kælt eftirspurnina sem engu að síður mælist nokkuð kröftug.
Smiður
14. okt. 2024
Vikubyrjun 14. október 2024
Í fyrramálið kynnum við nýja hagspá til ársins 2027 á morgunfundi í Hörpu. HMS birtir í vikunni vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu um húsnæðismarkaðinn. Á miðvikudag birtist svo fundargerð peningastefnunefndar. Í síðustu viku bar hæst að erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í september á sama tíma og atvinnuleysi jókst lítillega.
Frosnir ávextir og grænmeti
10. okt. 2024
Spáum að verðbólga hjaðni í 5,1% í október 
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,27% á milli mánaða í október og að verðbólga lækki úr 5,4% niður í 5,1%. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 4,2% í janúar á næsta ári.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur