Frétta­bréf Hag­fræði­deild­ar 3. sept­em­ber 2024

Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
3. september 2024

Hagkerfið dróst saman um 0,3% á öðrum fjórðungi ársins og um 1,9% á fyrri helmingi ársins, samkvæmt þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í lok ágúst. Hagstofan uppfærði einnig hagvaxtartölur fyrir árið 2023 og er nú talið að hagvöxtur hafi verið 5,0% í fyrra, en ekki 4,1% eins og fyrri tölur gáfu til kynna. Umsvif í hagkerfinu eru því meiri en áður var talið þótt landsframleiðsla dragist nú saman.

Seðlabankinn hélt stýrivöxtum óbreyttum þann 21. ágúst, enda hafði verðbólga aukist í júlí og verðbólguvæntingar lítið breyst frá maífundi nefndarinnar. Peningastefnunefnd kemur tvisvar saman á fjórða ársfjórðungi þessa árs, í október og nóvember. Í yfirlýsingu peningastefnunefndar eftir ágústfundinn kom fram að sýna þyrfti varkárni, en það er breyting frá þarsíðustu yfirlýsingu. Að okkar mati gæti fyrsta vaxtalækkunin dregist fram á næsta ár, en það fer eftir framvindu efnahagsmála.

Verðlag hækkaði minna í ágúst en spár höfðu gert ráð fyrir og hjaðnaði ársverðbólga úr 6,3% í 6,0%. Verð á matarkörfunni lækkaði í fyrsta sinn í þrjú ár og menntunarliðurinn lækkaði töluvert vegna niðurfellingar skólagjalda í nokkrum háskólum. Sumarútsölur virðast ganga hægar til baka en oft áður þar sem föt og skór hækkuðu minna í verði en við höfðum spáð. Við spáum 5,9% verðbólgu í september, 5,4% í október og 5,0% í nóvember.

Uppfærsla á kortaveltutölum Seðlabankans vakti athygli í síðasta mánuði. Við uppfærsluna, sem náði eitt og hálft ár aftur í tímann, kom í ljós að kortavelta heimila síðustu mánuði var þó nokkuð meiri en áður var talið, bæði innanlands og utan. Heildarkortaveltan hefur aukist milli ára alla mánuði ársins, sérstaklega erlendis. Gögn um kortaveltu erlendra ferðamanna hér á landi voru líka uppfærð. Áður leit út fyrir að kortavelta ferðamanna það sem af er ári hefði verið þó nokkuð minni að raunvirði en á sama tímabili í fyrra, en við uppfærsluna kom í ljós að um örlitla aukningu á milli ára er að ræða.

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,8% á milli mánaða í júlí hefur hækkað um 11% á tólf mánuðum. Árshækkunin hefur aukist smám saman undanfarið ár og velta á markaðnum hefur færst verulega í aukana. Íbúðaverð hefur hækkað þó nokkuð umfram almennt verðlag síðustu mánuði og raunverð íbúða er 6,5% hærra en á sama tíma í fyrra. Kraftur á íbúðamarkaði vekur athygli í háu vaxtastigi. Þótt það megi rekja hann að einhverju leyti til íbúðakaupa Grindvíkinga virðist einnig vera þó nokkur undirliggjandi eftirspurnarþrýstingur á markaðnum. Verðtryggð lántaka hefur færst í aukana sem gerir fólki kleift að komast hjá því að mánaðarlegar afborganir af húsnæðislánum rjúki upp með hækkandi vaxtastigi.

Lesa fréttabréfið í heild:

Fréttabréf Hagfræðideildar 3. september 2024 (PDF)

Fyrirvari
Þessi samantekt og/eða umfjöllun er markaðsefni ætlað til upplýsingar en ekki sem grundvöllur viðskipta. Markaðsefni þetta felur hvorki í sér fjárfestingarráðgjöf né óháða fjárfestingargreiningu. Lagakröfur sem gilda um fjárfestingarráðgjöf og fjárfestingargreiningu eiga því ekki við, þ.m.t. bann við viðskiptum fyrir dreifingu.

Upplýsingar um þróun gengis innlendra hlutabréfa, skuldabréfa og/eða vísitalna koma frá Nasdaq Iceland – Kauphöllinni. Á vef Landsbankans er hægt að nálgast nánari upplýsingar með því að smella á viðkomandi hlutabréf, skuldabréfaflokk eða vísitölu. Upplýsingar um þróun gengis erlendra fjármálagerninga, vísitalna og/eða sjóða koma frá aðilum sem Landsbankinn hefur metið áreiðanlega. Þróun gengis í fortíð gefur ekki vísbendingu um framtíðarþróun.

Upplýsingar um fyrri árangur sjóða Landsbréfa byggja á upplýsingum frá Landsbréfum. Á vef Landsbankans er hægt að nálgast nánari upplýsingar með því að smella á heiti viðkomandi sjóðs, þ.m.t. um árangur síðastliðinna fimm ára. Upplýsingar um fyrri árangur sjóða sýna nafnávöxtun, nema annað sé tekið fram. Ef fyrri árangur sjóða byggir á erlendum gjaldmiðli getur ávöxtun aukist eða minnkað vegna gengissveiflna. Árangur í fortíð gefur ekki áreiðanlega vísbendingu um framtíðarárangur.

Verðbréfaviðskipti fela í sér áhættu og eru lesendur hvattir til að kynna sér Áhættulýsingu vegna viðskipta með fjármálagerninga og Stefnu Landsbankans um hagsmunaárekstra sem finna má á vef Landsbankans.

Landsbankinn hefur starfsleyfi sem viðskiptabanki samkvæmt lögum nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki og sætir eftirliti Fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands (www.sedlabanki.is/fjarmalaeftirlit).
Þú gætir einnig haft áhuga á
Lyftari í vöruhúsi
29. nóv. 2024
0,5% samdráttur á þriðja ársfjórðungi
Hagkerfið dróst saman á milli ára á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt nýbirtum þjóðhagsreikningum Hagstofunnar. Verri afkoma þjónustuviðskipta við útlönd skýrir að stórum hluta samdráttinn á fjórðungnum. Innlend eftirspurn jókst um 0,8% milli ára og samneysla og aukin fjármunamyndun vógu þyngst til hækkunar.
29. nóv. 2024
Merki um minna framboð leiguhúsnæðis 
Skammtímaleiga í gegnum Airbnb hefur stóraukist eftir faraldurinn og framboð á íbúðum til langtímaleigu virðist hafa minnkað á móti. Þessi þróun gæti hafa átt þátt í að þrýsta upp leiguverðinu. Stærstur hluti Airbnb-íbúðanna er leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu.
28. nóv. 2024
Verðbólga yfir væntingum í nóvember
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% á milli mánaða í nóvember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 5,1% í 4,8%, eða um 0,3 prósentustig. Reiknuð húsaleiga hafði mest áhrif til hækkunar vísitölunnar og flugfargjöld til útlanda mest áhrif til lækkunar.
Hús í Reykjavík
26. nóv. 2024
Rólegri taktur á íbúðamarkaði?
Nýjustu gögn af íbúðamarkaði benda til þess að lítillega hafi dregið úr eftirspurn. Grindavíkuráhrifin eru líklega tekin að fjara út og hugsanlega heldur fólk að sér höndum nú þegar vaxtalækkunarferlið er nýhafið og loks glittir í ódýrari fjármögnun. Verðið gæti tekið hratt við sér þegar vextir lækka af meiri alvöru.
Seðlabanki Íslands
25. nóv. 2024
Vikubyrjun 25. nóvember 2024
Seðlabankinn lækkaði stýrivexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku, í takt við væntingar. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu nóvembermánaðar en við eigum von á að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Á föstudag, þegar Hagstofan birtir þjóðhagsreikninga, kemur svo í ljós hvernig hagvöxtur þróaðist á þriðja ársfjórðungi.
Paprika
19. nóv. 2024
Mun verðbólga húrrast niður næstu mánuði? 
Við spáum því að verðbólga lækki nokkuð hratt allra næstu mánuði og í nýlegri verðbólguspá gerum við ráð fyrir að verðbólga verði komin niður í 3,5% í febrúar, sem er talsverð hjöðnun frá núverandi gildum. Það er því ágætt að staldra við og skoða hvaða þættir munu skýra lækkunina, gangi spá okkar eftir. 
Greiðsla
18. nóv. 2024
Vikubyrjun 18. nóvember 2024
Við gerum ráð fyrir því að peningastefnunefnd lækki vexti um 0,50 prósentustig á miðvikudaginn. Verðmælingar vegna nóvembermælingar vísitölu neysluverðs fóru fram í síðustu viku, en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 5,1% niður í 4,5%. Tæplega 5% fleiri erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í október í ár en í fyrra og kortavelta þeirra hér á landi jókst um 5,4% miðað við fast verðlag. Kortavelta Íslendinga jókst um 6,8% að raunvirði á milli ára í október.
14. nóv. 2024
Spáum vaxtalækkun um 0,5 prósentustig í næstu viku
Verðbólga hefur hjaðnað nokkuð kröftuglega á síðustu mánuðum og við spáum því að hún mælist 4,5% í nóvember. Loks má greina merki um hægari gang í neyslu heimilanna og íbúðaverð virðist vera á minna flugi en áður. Þá virðist eftirspurn eftir vinnuafli hafa minnkað auk þess sem hægt hefur á launahækkunum. Peningalegt aðhald hefur aukist statt og stöðugt og landsframleiðsla gæti orðið lítillega minni á þessu ári en því síðasta.
Epli
14. nóv. 2024
Spáum 4,5% verðbólgu í nóvember
Við spáum því að vísitala neysluverðs lækki um 0,13% á milli mánaða í nóvember og að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Flugfargjöld til útlanda og reiknuð húsaleiga koma til lækkunar að þessu sinni, en húsnæði án reiknaðrar húsaleigu til hækkunar. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,5% í febrúar á næsta ári.
Selfoss
11. nóv. 2024
Vikubyrjun 11. nóvember 2024
Skráð atvinnuleysi hækkaði lítillega á milli ára í október og halli á vöruskiptajöfnuði jókst aðeins. Hagstofan birti þjóðhagsspá og bæði Seðlabanki Bandaríkjanna og Englandsbanki lækkuðu vexti. Í vikunni fáum við gögn um fjölda ferðamanna um Keflavíkurflugvöll, niðurstöður úr væntingakönnun markaðsaðila og tölur um veltu greiðslukorta. Uppgjörstímabilið í Kauphöllinni heldur áfram.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur