Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Fólk á far­alds­fæti og korta­velta eykst enn

Kortavelta Íslendinga jókst um 4% milli ára í september, þó nokkuð minna en á undanförnum mánuðum. Aukningin er öll komin til vegna þess sem Íslendingar kaupa í útlöndum, enda hafa þeir aldrei ferðast jafnmikið í septembermánuði eins og nú.
Símagreiðsla
17. október 2022 - Greiningardeild

Erlendir ferðamenn eru næstum jafnmargir og í september 2019, fyrir faraldur, en enn þá mun færri en á metárinu 2018. Kortavelta þeirra nam um 28 mö.kr. hér á landi í september.

Greiðslukortavelta heimila nam 93 mö.kr. í september og jókst um 4% milli ára að raunvirði sem er talsvert hægari vöxtur en á síðustu mánuðum. Í ágúst jókst kortaveltan til að mynda um 14%. Aukningin í september milli ára er öll komin til vegna aukinnar neyslu Íslendinga erlendis. Brottfarir Íslendinga í gegnum Leifsstöð voru 60 þúsund í september og hafa aldrei verið fleiri í septembermánuði.

Breytt neysluhegðun

Kortavelta Íslendinga innanlands nam samtals 74 ma.kr. og dróst saman um tæp 4% milli ára. Frá því í byrjun sumars hefur mælst samdráttur milli ára á neyslu Íslendinga innanlands (ef frá er talinn ágústmánuður). Þetta endurspeglar breytta neysluhegðun frá því þegar faraldurinn stóð sem hæst. Kortavelta íslenskra heimila erlendis nam alls 19,6 mö.kr. í september og jókst um 51% milli ára miðað við fast gengi. Hún er 38% meiri, á föstu gengi, en í sama mánuði árið 2019, áður en faraldurinn skall á, enda eru brottfarir til útlanda ríflega 20% fleiri nú en þá. Það að kortaveltan í útlöndum aukist þó nokkuð meira en brottförum fjölgar er vísbending um að fólk geri betur við sig í útlöndum en árið 2019, eða dvelji lengur. Það ber þó að hafa í huga að hluti af erlendri kortaveltu Íslendinga eru rafræn þjónustukaup, svo sem áskriftir af streymisveitum, sem fer ekki endilega fram erlendis.

Vísbendingar um hægari vöxt einkaneyslu

Einkaneysluþróun fylgir nokkurn veginn þróun kortaveltu sem jókst alls um 8,5% á þriðja árfjórðungi, talsvert minna en á öðrum ársfjórðungi þegar hún jókst um tæp 17%. Það má því gera ráð fyrir að einkaneysla aukist hægar á þriðja ársfjórðungi en öðrum og að aukningin komi að miklu leyti frá útlöndum. Þar af leiðandi má ætla að aukin einkaneysla muni hafa minni áhrif á hagvöxt hér á landi en ella. Kaupmáttur er tekinn að dragast lítillega saman, og það gæti dregið úr aukningu í kortaveltu og einkaneyslu þegar fram í sækir.

Mikill ferðaþorsti í Íslendingum

Ferðalög Íslendinga til útlanda færðust verulega í aukana á þessu ári og eins og fram hefur komið hafa brottfarir Íslendinga um Leifstöð aldrei verið jafnmargar í septembermánuði og í ár. Íslendingar greiddu 150% meira til ferðaskrifstofa og í tengslum við skipulagðar ferðir á fyrstu níu mánuðum þessa árs en þess síðasta. Við sjáum líka skýr merki þess að Íslendingar hafi haldið áfram að ferðast innanlands á þessu ári eins og þeir gerðu í faraldrinum, en greiðslur Íslendinga vegna gistiþjónustu innanlands voru helmingi hærri á fyrstu níu mánuðum þessa árs en ársins 2019, áður en faraldurinn skall á. Nokkuð hefur dregið úr kaupum á byggingarvörum, fötum og áfengi milli ára, en þó eru þau mun meiri en á sama tíma árið 2019. Fólk ver hærri upphæðum í menningar-, afþreyingar- og tómstundastarfsemi, hvort sem árið í ár er borið saman við árið 2019 eða 2021.

Erlendir ferðamenn eyddu 28 mö.kr. á Íslandi í september

Alls ferðuðust rétt tæplega 177 þúsund erlendir ferðamenn til Íslands í september, 63,5% fleiri en í september í fyrra. Fjöldinn er mjög nálægt því sem var í sama mánuði árið 2019 en þá voru ferðamenn 3,6% fleiri en nú. Ferðamenn eru enn þó nokkuð færri en á metárinu 2018 þegar hingað komu hátt í 232 þúsund manns í september. Erlendir ferðamenn eyddu 28 mö.kr. á Íslandi í september. Þeir eyddu 8% meiru en þeir gerðu í september árið 2019, áður en faraldurinn skall á. Hér er miðað við fast verðlag hér á landi, þ.e. neysluverðsvísitölu án húsnæðis og þetta segir okkur því hversu miklu ferðamenn eyða í íslenskum krónum, miðað við að íslensku verðlagi sé haldið föstu. Sé horft til kortaveltu erlendra ferðamanna á föstu gengi sést að þeir eyddu 19% meiru nú í september en í september 2019. Það má því ætla að líkt og Íslendingar í útlöndum, gera ferðamenn hér á landi ögn betur við sig nú en í september 2019. Þetta gæti skýrst af því að fólk vilji bæta sér upp þau ferðalög sem þeir fóru ekki í þegar faraldurinn stóð sem hæst.

Ferðamenn vörðu tæpum 8 milljörðum í gistiþjónustu í september, tæpum 5 í verslun, 4 í veitingaþjónustu, 3 í bílaleigu og gjöld í tengslum við akstur.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð. 
29. apríl 2025
Verðbólga yfir væntingum og mælist 4,2%
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. apríl 2025
Versnandi efnahagshorfur í heiminum að mati AGS
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) birti nýja efnahagsspá um páskana. Hagvaxtarhorfur í heiminum hafa verið færðar niður og AGS telur að spenna í alþjóðaviðskiptum og veruleg óvissa komi til með að draga úr umsvifum í heimshagkerfinu.
USD
28. apríl 2025
Vikubyrjun 28. apríl 2025
Hagstofan birtir verðbólgutölur fyrir aprílmánuð á morgun og við búumst við að verðbólga hækki tímabundið upp í 4%. Í vikunni fáum við fyrstu uppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung og fyrsta mat á hagvexti í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi.
Íbúðir
23. apríl 2025
Horfur á hófstilltum hækkunum á íbúðaverði
Við teljum horfur á tiltölulega hófstilltum verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu árin, 5,9% hækkun á þessu ári, 4,8% hækkun á næsta ári og 6,4% hækkun árið 2027. Til samanburðar hefur íbúðaverð hækkað um 9% á ári að jafnaði frá aldamótum, og að meðaltali um 13% á ári frá árinu 2021. 
Greiðsla
22. apríl 2025
Vikubyrjun 22. apríl 2025
Leiguverð hefur hækkað um 11,3% á síðustu tólf mánuðum, þó nokkuð meira en íbúðaverð sem hefur hækkað um 8% á sama tímabili. Hækkanir á íbúða- og leigumarkaði eru þó nokkuð umfram almennar verðhækkanir í landinu, en verðbólga mældist 3,8% í mars. Áfram er kraftur í innlendri neyslu, greiðslukortavelta heimila hefur aukist statt og stöðugt síðustu mánuði og var 1,8% meiri í mars síðastliðnum en í mars í fyrra.  
Gönguleið
16. apríl 2025
Óljósar horfur í ferðaþjónustu vegna sviptinga í alþjóðasamskiptum
Sviptingar í alþjóðaviðskiptum gætu haft margvísleg áhrif á ferðaþjónustu hér á landi. Tollar gætu rýrt kaupmátt Bandaríkjamanna og haft áhrif á komur þeirra hingað til lands. Auk þess eru merki um að áhugi Evrópubúa á að heimsækja Bandaríkin fari dvínandi, sem gæti haft áhrif hingað heim, enda hafa Evrópubúar gjarnan komið við á Íslandi á leið sinni vestur um haf. Í nýrri hagspá gerum við ráð fyrir samdrætti í ferðaþjónustu á þessu ári, en að hún taki aftur við sér á næstu tveimur árum.