Ferðaþjónustan drífur áfram kröftugan hagvöxt

Hagvöxtur mældist 6,1% á öðrum ársfjórðungi borið saman við sama tímabil í fyrra samkvæmt fyrsta mati Hagstofu Íslands. Þetta er ögn minni vöxtur en á fyrsta fjórðungi en engu að síður kröftugur vöxtur. Vöxturinn var nú eins og verið hefur keyrður áfram af miklum vexti í ferðaþjónustu. Þetta var fimmti ársfjórðungurinn í röð með jákvæðum hagvexti og er frekari staðfesting á því að hagkerfið sé á réttri leið.

31. ágúst 2022 - Hagfræðideild

Það er óhætt að segja að tölurnar hafi ekki komið neitt sérstaklega á óvart. Ef eitthvað er var vöxturinn þó ögn kröftugri en búast mátti við. Vöxtur útflutnings var áfram kröftugur en framlag hans til hagvaxtar var jákvætt um 8,8 prósentustig. Vöxtur einkaneyslu reyndist mjög mikill eða 13,5% en áhrif þess að hagvöxt voru þó minni en ætla mætti við fyrstu sýn. Ástæðan er sú að óvenjustór hluti af aukningu neyslunnar milli ára fór fram erlendis vegna ferðalaga Íslendinga og kemur það til frádráttar í landsframleiðslu. Fjárfesting í hagkerfinu var 5% minni en í fyrra en það skýrist að miklu leyti af mikilli fjárfestingu í skipum og flugvélum á öðrum fjórðungi í fyrra. Áframhald varð á kröftugum vexti í almennri atvinnuvegafjárfestingu þ.e. atvinnuvegafjárfestingu án skipa, flugvéla og stóriðju. Þannig óx almenn atvinnuvegfjárfesting um 23,4% milli ára. Vöxtur innflutnings var 17,6% sem er töluvert minni vöxtur en verið hefur. Ástæðan er sú að á öðrum fjórðungi í fyrra mældist hagvöxtur í fyrsta sinn eftir faraldur og því eru grunnáhrifin mun meiri nú á öðrum fjórðungi en á síðustu fjórðungum þar á undan.

Kröftugur vöxtur útflutnings borinn af mikilli fjölgun erlendra ferðamanna

Vöxtur útflutnings reyndist að þessu sinni vera 22,3%. Þetta er ögn minni vöxtur en á fyrsta fjórðungi en meiri vöxtur en á fjórða fjórðungi á síðasta ári. Þessi vöxtur var einungis borinn af vexti þjónustu en útflutt þjónusta jókst um 66,4% milli ára. Vöxtur vöruútflutnings dróst hins vegar saman um 2%. Mikinn vöxt í útflutningi þjónustu má skýra að langmestu leyti með miklum útflutningi á ferðaþjónustu. Fjöldi erlendra ferðamanna var 391 þúsund á öðrum fjórðungi og sexfaldaðist hann milli ára. Breytileikinn á hagvaxtarþróun á síðustu árum skýrist að mjög miklu leyti af vexti og viðgangi ferðaþjónustunnar. Svo mun verða áfram en ætla má að fjöldi erlendra ferðamanna verði í kringum 1,7 milljón á þessu ári. Til samanburðar voru þeir tæplega 2 milljónir 2019, síðasta árið fyrir faraldur.

Vöxtur einkaneyslu einnig kröftugur

Vöxtur einkaneyslu reyndist mjög kröftugur á öðrum fjórðungi en neysla jókst um 13,5% miðað við sama tímabil í fyrra. Mjög stór hluti af aukningu neyslunnar fór fram erlendis og kemur því til frádráttar í landsframleiðslu. Áhrif þessa mikla vaxtar í einkaneyslu á hagvöxt eru því mikið minni en ætla mætti við fyrstu sýn.

Áhrif faraldursins voru mikil á neyslusamsetningu heimilanna. Neyslan færðist nær öll inn í landið en mikill samdráttur var á neyslu erlendis eftir að faraldurinn skall á. Eftir að flugsamgöngur komust í samt lag hefur mjög stór hluti af neyslunni farið fram erlendis í formi ferðalaga og á það sérstaklega við á þessu ári. Sem dæmi var aukning kortaveltu í júní innanlands neikvæð og fór því öll neysluaukningin í þeim mánuði fram erlendis. Seðlabankinn hækkaði nýverið spá sína um einkaneyslu á árinu upp í 7,2% en hann hafði áður spáð 3,1% vexti.

Minni atvinnuvegafjárfesting skýrist af mikilli fjárfestingu í skipum og flugvélum í fyrra

Heildarfjárfesting í hagkerfinu dróst saman um 5% á fjórðungnum, samdrátturinn skýrist að miklu leyti af samdrætti í atvinnuvegafjárfestingu sem dróst saman um 6,1%. Almenn atvinnuvegafjárfesting, þ.e. öll atvinnuvegafjárfesting án skipa, flugvéla og stóriðju, jókst áfram kröftuglega eða um 23,4%. Samdráttur atvinnuvegafjárfestingar skýrist af miklum samdrætti í fjárfestingu í skipum og flugvélum sem var lítill nú á öðrum fjórðungi en margfalt meiri í fyrra.

Spáum kröftugum hagvexti á þessu ári

Bæði hagvaxtartalan og samsetningin á hagvextinum var í góðu samræmi við það sem verið hefur á síðustu fjórðungum. Það er því ekki hægt að segja að tölurnar hafi komið sérstaklega á óvart. Þjóðhagsspá okkar frá því í maí gerði ráð fyrir 5,1% hagvexti á þessu ári. Við munum gefa út nýja spá í október og er líklegt að við færum okkar spá upp á við, meðal annars vegna örari fjölgunar erlendra ferðamanna. Í maí spáðum við að fjöldinn yrði 1,5 milljónir á þessu ári en nú gerum við ráð fyrir tölu sem er í kringum 1,7 milljónir.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

25. sept. 2023

Vikubyrjun 25. september 2023

Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst, samkvæmt gögnum sem HMS birti í síðustu viku. Vísitalan lækkaði þó nokkuð í júní og júlí og hækkunin kom því nokkuð á óvart. Í næstu viku ber hæst birting Hagstofunnar á vísitölu neysluverðs á fimmtudag.

20. sept. 2023

Vísitala íbúðaverðs hækkar lítillega og verðbólguspáin með

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst. Árshækkun vísitölunnar fór úr 0,8% í 2,0%. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 9,6% færri í júlí en í sama mánuði í fyrra. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir septembermánuð og því færum við hana upp og spáum 7,8% ársverðbólgu í stað 7,7%.

18. sept. 2023

Aukinn þjónustuútflutningur skýrist allur af vexti ferðaþjónustu

Um 282 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í ágúst. Ef sumarmánuðirnir eru teknir saman hafa aðeins einu sinni komið fleiri ferðamenn að sumri, árið 2018. Samkvæmt nýjustu þjóðhagsreikningum Hagstofunnar jókst þjónustuútflutningur á fyrstu tveimur fjórðungum ársins um 21%, og má rekja allan þann vöxt til ferðaþjónustunnar.

18. sept. 2023

Vikubyrjun 18. september 2023

Í síðustu viku komu tölur um brottfarir frá Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og veltu greiðslukorta. Í þessari viku ber hæst vísitala íbúðaverðs, sem kemur á þriðjudag, og yfirlýsing fjármálastöðugleikanefndar Seðlabanka Íslands, sem gefin verður út á miðvikudaginn.

15. sept. 2023

Frekari merki um hægari takt

Nýjar kortaveltutölur bera með sér frekari vísbendingar um að verulega sé að hægja á innlendri eftirspurn. Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 3,4% milli ára í ágúst. Kortavelta Íslendinga innanlands var 4,3% minni en í ágúst í fyrra á föstu verðlagi og hefur nú dregist saman sex mánuði í röð. Erlendis jókst kortavelta Íslendinga um 0,7% á milli ára og kortaveltujöfnuður er jákvæður um 19,2 milljarða.

14. sept. 2023

Spáum 7,7% verðbólgu í september

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% milli mánaða í september og að ársverðbólga standi í stað og verði áfram 7,7%. Útsölulok hafa aftur mest áhrif til hækkunar milli mánaða í september samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda. Við gerum ráð fyrir að verðbólga lækki áfram næstu mánuði og verði 6,6% í desember.

11. sept. 2023

Vikubyrjun 11. september 2023

Í síðustu viku birti Seðlabankinn fundargerð peningastefnunefndar. Samkvæmt henni greiddi einn nefndarmaður atkvæði gegn tillögu seðlabankastjóra um að hækka vexti um 0,50 prósentustig á síðasta fundi nefndarinnar og hefði heldur kosið að hækka þá um 0,25 prósentustig. Í þessari viku berast gögn yfir fjölda brottfara um Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og kortaveltu.

4. sept. 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - ágúst 2023

Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.

4. sept. 2023

Vikubyrjun 4. september 2023

Verðbólga jókst úr 7,6% í 7,7% samkvæmt ágústmælingu Hagstofunnar. Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi samkvæmt nýjum þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í vikunni, en hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi mældist 7,1%. Minni vöxtur einkaneyslu skýrir að stórum hluta minni hagvöxt á öðrum ársfjórðungi.

31. ágúst 2023

Hægir á hagvexti og einkaneysla á mann dregst saman

Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Eins og við var að búast benda tölurnar til þess að hægt hafi á hagkerfinu, en hagvöxtur mældist 7,1% á fyrsta ársfjórðungi. Vaxtahækkanir hafa tekið að tempra innlenda eftirspurn á sama tíma og hægt hefur á vexti kaupmáttar á síðustu misserum. Einkaneysla jókst örlítið en vegna hraðrar fólksfjölgunar dróst hún saman á mann.