Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Auk­inn halli af vöru­við­skipt­um í fyrra

Halli af vöruviðskiptum jókst í fyrra, en ekki með sama hraða og síðustu tvö ár þar á undan. Að það hægi á aukningunni gæti verið merki um að jafnvægi sé að aukast í hagkerfinu, en á móti kemur að innflutningsverðmæti hafa aldrei verið meiri sem gæti verið merki um aukin umsvif.
Flutningaskip
3. febrúar 2025

Halli á vöruviðskiptum mældist 43,8 ma.kr. í desember, en var 28,1 ma.kr. í sama mánuði árið áður, á verðlagi hvers árs, samkvæmt nýútgefnum bráðabirgðatölum Hagstofunnar. Vöruútflutningur var nokkuð kröftugur í desember og jókst um 19,2% á milli ára en sömuleiðis var mikill innflutningur í mánuðinum og verðmæti vöruinnflutnings jukust um 29,5% á verðlagi hvers árs. Á árinu öllu mældist vöruskiptahalli 398,5 ma.kr., en var til samanburðar um 368,3 ma.kr. á árinu 2023. Vöruskiptahalli jókst því á árinu, en ekki með sama hraða og síðustu tvö ár. Halli á vöruviðskiptum er viðbúinn, en síðustu ár hefur verið viðvarandi vöruskiptahalli. Á sama tíma hafa þjónustuviðskipti skilað ríflegum afgangi. 

Meiri innflutningur merki um aukin umsvif? 

Staðan í vöruviðskiptum gefur oft ágætis mynd af því sem er að gerast í hagkerfinu. Minni aukning á vöruskiptahalla getur verið merki um að jafnvægi sé að aukast í hagkerfinu. Á móti hafa verðmæti vöruinnflutnings aldrei mælst meiri en í fyrra. Mesta aukningin var í innflutningi á fjárfestingarvörum og hrá- og rekstrarvörum, sem gefur frekar til kynna aukin umsvif. Innflutningur á fjárfestingarvörum jókst til að mynda um 94% í desember síðastliðnum, sem rekja má til uppbyggingar á gagnaverum. Þó aukinn halli á vöruviðskiptum þýði að öðru óbreyttu minna framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar fyrir síðasta ár bendir aukinn innflutningur á fjárfestingarvörum til aukinnar fjárfestingar sem ætti að skila sér næstu ár í aukinni framleiðni og meiri útflutningsframleiðslu og þar með auknum hagvexti. 

Kröftugur útflutningur í desember 

Útflutningur í desember var sem fyrr segir nokkuð kröftugur þar sem útflutningsverðmæti jukust um tæplega 20% frá desember 2023. Útflutningsverðmæti jukust í öllum greinum nema í álútflutningi. Útflutningsverðmæti sjávarafurða jukust um 30% á milli ára í desember á verðlagi hvers árs en drógust saman um tæplega 2% á árinu í heild. Loðnubrestur hafði töluverð áhrif á útflutning sjávarafurða á nýliðnu ári, en á móti skiluðu auknar aflaheimildir á botnfiski, þorski og ýsu minni samdrætti útflutningsverðmæta en ella. Útflutningsverðmæti áls og álafurða drógust saman í desember um 9,8% á verðlagi hvers árs og drógust saman um 3,4% á árinu í heild. Raforkuskerðingar höfðu áhrif á árinu en á móti hækkaði heimsmarkaðsverð á áli á árinu um 7,4%, þar af langmest á seinni hluta ársins. Í desember var heimsmarkaðsverð á áli rúmlega 15% hærra en í desember 2023.  

Mikil aukning í útflutningi lyfja 

Töluverð aukning var á útflutningi lyfja og lækningavara á síðasta ári og jukust verðmætin um tæplega 30 ma.kr. á milli ára, eða um 54,6%. Einnig var nokkur kraftur í útflutningi á eldisfiski á árinu og jukust útflutningsverðmætin um 16,7% á milli ára eftir samdrátt árið 2023. Samtals var hlutur þessara tveggja útflutningsgreina 14% af vöruútflutningi í fyrra og var til samanburðar aðeins 7% árið 2022. 

Mest aukning í innflutningi á fjárfestingarvörum 

Verðmæti vöruinnflutnings jukust um 29% á milli ára í desember á verðlagi hvers árs og á árinu öllu jukust verðmæti vöruinnflutnings um 3,9%. Sem fyrr segir jókst innflutningur á fjárfestingarvörum um 94% á milli ára í desember, sem má rekja til til uppbyggingu gagnavera. Fleiri stór fjárfestingarverkefni standa yfir, til dæmis í tengslum við landeldi, og á árinu öllu jókst innflutningur á fjárfestingarvörum um 14,6%. Innflutningsverðmæti hrá- og rekstrarvara jukust einnig töluvert í desember, eða um 41%, og á árinu öllu um tæplega 10% á verðlagi hvers árs. 

Hvað neysluvörur varðar jókst innflutningur um 9,4% í desember og um 4,1% á árinu öllu. Það er í takt við kortaveltu landsmanna sem var nokkuð kröftug í fyrra þrátt fyrir háa vexti. Á móti dróst innflutningur á fólksbílum töluvert saman á árinu og var aðeins helmingurinn af því sem hann var árið 2023.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.
Peningaseðlar
10. júní 2025
Vikubyrjun 10. júní 2025
Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Þá hefur halli á vöruviðskiptum aldrei verið meiri en í maí og hið sama má segja um innflutningsverðmæti, samkvæmt Hagstofu Íslands. Í næstu viku verða birtar atvinnuleysistölur og brottfarir um Keflavíkurflugvöll í maí.
Flutningaskip
6. júní 2025
Áfram verulegur halli á viðskiptum við útlönd
Alls var 59,5 ma.kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta fjórðungi ársins. Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Hann skýrist að verulegu leyti af stórfelldum innflutningi á tölvubúnaði vegna uppbyggingar á gagnaverum. Erlend staða þjóðarbúsins breyttist lítið á fjórðungnum.
Strönd
5. júní 2025
Stóraukin útgjöld til hernaðar- og varnarmála um allan heim
Útgjöld til hernaðar- og varnarmála hafa stóraukist á síðustu árum, einkum í Evrópu og Mið-Austurlöndum. Leiðtogafundur NATO verður haldinn í Haag í lok mánaðarins og talið er að viðmið um útgjöld aðildarríkja til varnarmála verði hækkað til muna. Enn er óljóst upp að hvaða marki Ísland gæti þurft að auka varnartengd útgjöld. Aukin hernaðaruppbygging litar hagvaxtar- og verðbólguhorfur á heimsvísu og getur haft margþætt efnahags- og samfélagsleg áhrif.
2. júní 2025
Mánaðamót 2. júní 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Gróðurhús
2. júní 2025
Vikubyrjun 2. júní 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 3,8% í apríl og landsframleiðsla jókst um 2,6% á milli ára á fyrsta ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 11,6% á milli ára í apríl. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.
Epli
28. maí 2025
Verðbólga hjaðnar og mælist 3,8%
Verðbólga mældist 3,8% í maí og hjaðnar úr 4,2% frá því í apríl. Verðbólga var örlítið undir okkar spá, einkum vegna þess að flugfargjöld til útlanda lækkuðu nokkuð á milli mánaða. Við eigum von á að verðbólga fari lægst í 3,6% í júlí, en hækki síðan aftur upp í 3,8% í ágúst.