Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Auk­inn halli af vöru­við­skipt­um í fyrra

Halli af vöruviðskiptum jókst í fyrra, en ekki með sama hraða og síðustu tvö ár þar á undan. Að það hægi á aukningunni gæti verið merki um að jafnvægi sé að aukast í hagkerfinu, en á móti kemur að innflutningsverðmæti hafa aldrei verið meiri sem gæti verið merki um aukin umsvif.
Flutningaskip
3. febrúar 2025

Halli á vöruviðskiptum mældist 43,8 ma.kr. í desember, en var 28,1 ma.kr. í sama mánuði árið áður, á verðlagi hvers árs, samkvæmt nýútgefnum bráðabirgðatölum Hagstofunnar. Vöruútflutningur var nokkuð kröftugur í desember og jókst um 19,2% á milli ára en sömuleiðis var mikill innflutningur í mánuðinum og verðmæti vöruinnflutnings jukust um 29,5% á verðlagi hvers árs. Á árinu öllu mældist vöruskiptahalli 398,5 ma.kr., en var til samanburðar um 368,3 ma.kr. á árinu 2023. Vöruskiptahalli jókst því á árinu, en ekki með sama hraða og síðustu tvö ár. Halli á vöruviðskiptum er viðbúinn, en síðustu ár hefur verið viðvarandi vöruskiptahalli. Á sama tíma hafa þjónustuviðskipti skilað ríflegum afgangi. 

Meiri innflutningur merki um aukin umsvif? 

Staðan í vöruviðskiptum gefur oft ágætis mynd af því sem er að gerast í hagkerfinu. Minni aukning á vöruskiptahalla getur verið merki um að jafnvægi sé að aukast í hagkerfinu. Á móti hafa verðmæti vöruinnflutnings aldrei mælst meiri en í fyrra. Mesta aukningin var í innflutningi á fjárfestingarvörum og hrá- og rekstrarvörum, sem gefur frekar til kynna aukin umsvif. Innflutningur á fjárfestingarvörum jókst til að mynda um 94% í desember síðastliðnum, sem rekja má til uppbyggingar á gagnaverum. Þó aukinn halli á vöruviðskiptum þýði að öðru óbreyttu minna framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar fyrir síðasta ár bendir aukinn innflutningur á fjárfestingarvörum til aukinnar fjárfestingar sem ætti að skila sér næstu ár í aukinni framleiðni og meiri útflutningsframleiðslu og þar með auknum hagvexti. 

Kröftugur útflutningur í desember 

Útflutningur í desember var sem fyrr segir nokkuð kröftugur þar sem útflutningsverðmæti jukust um tæplega 20% frá desember 2023. Útflutningsverðmæti jukust í öllum greinum nema í álútflutningi. Útflutningsverðmæti sjávarafurða jukust um 30% á milli ára í desember á verðlagi hvers árs en drógust saman um tæplega 2% á árinu í heild. Loðnubrestur hafði töluverð áhrif á útflutning sjávarafurða á nýliðnu ári, en á móti skiluðu auknar aflaheimildir á botnfiski, þorski og ýsu minni samdrætti útflutningsverðmæta en ella. Útflutningsverðmæti áls og álafurða drógust saman í desember um 9,8% á verðlagi hvers árs og drógust saman um 3,4% á árinu í heild. Raforkuskerðingar höfðu áhrif á árinu en á móti hækkaði heimsmarkaðsverð á áli á árinu um 7,4%, þar af langmest á seinni hluta ársins. Í desember var heimsmarkaðsverð á áli rúmlega 15% hærra en í desember 2023.  

Mikil aukning í útflutningi lyfja 

Töluverð aukning var á útflutningi lyfja og lækningavara á síðasta ári og jukust verðmætin um tæplega 30 ma.kr. á milli ára, eða um 54,6%. Einnig var nokkur kraftur í útflutningi á eldisfiski á árinu og jukust útflutningsverðmætin um 16,7% á milli ára eftir samdrátt árið 2023. Samtals var hlutur þessara tveggja útflutningsgreina 14% af vöruútflutningi í fyrra og var til samanburðar aðeins 7% árið 2022. 

Mest aukning í innflutningi á fjárfestingarvörum 

Verðmæti vöruinnflutnings jukust um 29% á milli ára í desember á verðlagi hvers árs og á árinu öllu jukust verðmæti vöruinnflutnings um 3,9%. Sem fyrr segir jókst innflutningur á fjárfestingarvörum um 94% á milli ára í desember, sem má rekja til til uppbyggingu gagnavera. Fleiri stór fjárfestingarverkefni standa yfir, til dæmis í tengslum við landeldi, og á árinu öllu jókst innflutningur á fjárfestingarvörum um 14,6%. Innflutningsverðmæti hrá- og rekstrarvara jukust einnig töluvert í desember, eða um 41%, og á árinu öllu um tæplega 10% á verðlagi hvers árs. 

Hvað neysluvörur varðar jókst innflutningur um 9,4% í desember og um 4,1% á árinu öllu. Það er í takt við kortaveltu landsmanna sem var nokkuð kröftug í fyrra þrátt fyrir háa vexti. Á móti dróst innflutningur á fólksbílum töluvert saman á árinu og var aðeins helmingurinn af því sem hann var árið 2023.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.