21. júlí 2023
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,03% milli mánaða í júlí, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan lækkar því úr 8,9% í 7,6%. Breytingin er mjög nálægt þeirri sem við spáðum. Við höfðum spáð +0,24% milli mánaða (7,9% ársverðbólgu) í verðkönnunarvikunni, en lækkuðum þá spá niður í +0,09% (7,7% ársverðbólgu) í kjölfar birtingar HMS á vísitölu íbúðaverðs sem var mun lægri en við bjuggumst við.
Nánar um helstu undirliði
Að þessu sinni voru það fjórir liðir sem höfðu mestu áhrif: flugfargjöld til útlanda og húsnæði án reiknaðrar húsaleigu voru til hækkunar á vísitölunni, en föt og skór og reiknuð húsaleiga voru til lækkunar.
- Reiknuð húsaleiga lækkaði um 0,7% milli mánaða, en við spáðum því að liðurinn yrði nokkurn veginn óbreyttur milli mánaða. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis lækkaði um 1,3% milli mánaða en við spáðum 0,5% lækkun. Framlag vaxtabreytinga var 0,6 prósentustig til hækkunar og var svipað og við bjuggumst við. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis á landinu öllu, sem Hagstofan notar við útreikning á vísitölu neysluverðs, lækkaði nokkuð meira milli mánaða en vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu, sem HMS birtir. Þetta skýrist af verulegum verðlækkunum utan höfuðborgarsvæðisins (-2,8% milli mánaða).
- Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 13,9% milli mánaða, sem er mun minna en við gerðum ráð fyrir. Það er núna jafn dýrt að fljúga til útlanda og í júlí í fyrra. Þetta er nokkur breyting frá fyrri hluta árs, en á fyrstu fimm mánuðum ársins var um 23% dýrara að fljúga til útlanda en í sömu mánuðum 2022.
- Föt og skór lækka alla jafna milli mánaða í júlí á meðan sumarútsölurnar standa yfir. Fyrir heimsfaraldurinn lækkuðu föt og skór yfirleitt um að minnsta kosti 10% milli mánaða í júlí. Í faraldrinum dró verulega úr áhrifum útsala og lækkunin nam aðeins 3,6% í júlí 2020 og 5% í júlí 2021. Það gæti skýrst af því að Íslendingar keyptu meira af fötum og skóm hér á landi þegar utanlandsferðir voru fátíðar og að vegna hnökra í framleiðslukeðjum höfðu verslanir ekki eins stóran lager til að losa sig við. Í ár virðast sumarútsölur mun nær því sem þær voru fyrir faraldurinn, þótt afslátturinn sé aðeins lægri en við bjuggumst við. Föt og skór lækkuðu um 8,7% á milli mánaða.
- Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu hækkaði nokkuð óvænt um 1,2%. Skýrist það af því að heitt vatn til húshitunar hækkaði um 3,8% milli mánaða.
Framlag þjónustu og húsnæðis til ársverðbólgu lækkaði milli mánaða
Ársverðbólgan lækkaði um 1,3 prósentustig milli mánaða. Skýrist lækkunin nær eingöngu af því að framlag húsnæðis lækkaði um 0,6 prósentustig og framlag þjónustu lækkaði um 0,5 prósentustig. Bensín var til lækkunar á ársverðbólgunni annan mánuðinn í röð, en neikvætt framlag þess jókst um 0,1 prósentustig. Það var mjög lítil breyting á framlagi innfluttra vara án bensíns og innlendra vara.
Búumst við 7,2% verðbólgu í október
Í ljósi nýjustu gagna lækkum við lítillega verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði. Við gerðum áður ráð fyrir 7,9% verðbólgu í ágúst, 7,9% í september og 7,4% í október. Ný spá hljóðar upp á 7,7% í ágúst, 7,7% í september og 7,2% í október. Breytingin skýrist aðallega af lægri spá um húsnæðisverð næstu mánuði auk þess sem við gerum nú ráð fyrir lægri flugfargjöldum til útlanda en áður.
Þetta er síðasta verðbólgumælingin sem peningastefnunefnd mun hafa fyrir næstu vaxtaákvörðun, en hún verður birt miðvikudaginn 23. ágúst. Þessi tala eykur verulega líkurnar á að nefndin taki minni skref en ella.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.Þú gætir einnig haft áhuga á
7. maí 2025
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
2. maí 2025
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð.
29. apríl 2025
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.
28. apríl 2025
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) birti nýja efnahagsspá um páskana. Hagvaxtarhorfur í heiminum hafa verið færðar niður og AGS telur að spenna í alþjóðaviðskiptum og veruleg óvissa komi til með að draga úr umsvifum í heimshagkerfinu.
28. apríl 2025
Hagstofan birtir verðbólgutölur fyrir aprílmánuð á morgun og við búumst við að verðbólga hækki tímabundið upp í 4%. Í vikunni fáum við fyrstu uppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung og fyrsta mat á hagvexti í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi.
23. apríl 2025
Við teljum horfur á tiltölulega hófstilltum verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu árin, 5,9% hækkun á þessu ári, 4,8% hækkun á næsta ári og 6,4% hækkun árið 2027. Til samanburðar hefur íbúðaverð hækkað um 9% á ári að jafnaði frá aldamótum, og að meðaltali um 13% á ári frá árinu 2021.
22. apríl 2025
Leiguverð hefur hækkað um 11,3% á síðustu tólf mánuðum, þó nokkuð meira en íbúðaverð sem hefur hækkað um 8% á sama tímabili. Hækkanir á íbúða- og leigumarkaði eru þó nokkuð umfram almennar verðhækkanir í landinu, en verðbólga mældist 3,8% í mars. Áfram er kraftur í innlendri neyslu, greiðslukortavelta heimila hefur aukist statt og stöðugt síðustu mánuði og var 1,8% meiri í mars síðastliðnum en í mars í fyrra.
16. apríl 2025
Sviptingar í alþjóðaviðskiptum gætu haft margvísleg áhrif á ferðaþjónustu hér á landi. Tollar gætu rýrt kaupmátt Bandaríkjamanna og haft áhrif á komur þeirra hingað til lands. Auk þess eru merki um að áhugi Evrópubúa á að heimsækja Bandaríkin fari dvínandi, sem gæti haft áhrif hingað heim, enda hafa Evrópubúar gjarnan komið við á Íslandi á leið sinni vestur um haf. Í nýrri hagspá gerum við ráð fyrir samdrætti í ferðaþjónustu á þessu ári, en að hún taki aftur við sér á næstu tveimur árum.