Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólg­an kom­in í tveggja stafa tölu

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,39% milli mánaða í febrúar og ársverðbólgan jókst úr 9,9% í 10,2%. Þetta er mesta verðbólga sem hefur mælst í yfirstandandi verðbólgukúfi, og tveggja stafa verðbólga hefur ekki mælst á Íslandi síðan í september 2009. Verðbólgan var mun meiri en við áttum von á, en við höfðum spáð 9,6% ársverðbólgu í febrúar.
Fataverslun
27. febrúar 2023

Verðbólguþrýstingurinn virðist nú meiri og almennari en við töldum og því uppfærum við nú spá okkar til næstu mánaða. Í stað þess að gera ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 8,2% í júní eigum við nú von á að þá mælist hún enn 9,2%.

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,39% milli mánaða í febrúar, samkvæmt tölum sem Hagstofan birti í morgun. Ársverðbólgan jókst úr 9,9% í 10,2%. Þetta er mesta verðbólga sem hefur mælst í yfirstandandi verðbólgukúfi, og tveggja stafa verðbólga hefur ekki mælst hér á landi síðan í september 2009. Verðbólgan var mun meiri en við áttum von á, en við höfðum spáð 0,88% hækkun í febrúar (9,6% ársverðbólgu).

Matarkarfan, föt og skór

Það er áhyggjuefni hversu mikið daglegar neysluvörur almennings hafa hækkað í verði. Þegar litið er til stakra undirliða má sjá að matarkarfan hækkaði um 1,2% (0,3% áhrif), föt og skór hækkuðu um 6,8% (0,21% áhrif), húsgögn, heimilisbúnaður og fl. hækkuðu um 8,7% (0,53% áhrif) og flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 0,7% (0,01% áhrif).

  • Matarkarfan hækkaði um 1,9% milli mánaða, en við höfðum spáð 1,2% hækkun. Hækkanirnar voru nokkuð almennar, en 4 af 11 undirflokkum hækkuðu um meira en 3,5%. Meðal annars hækkaði grænmeti um 4,1%, ávextir um 3,6%, sykur og sælgæti um 3,7% og gos, vatn og safar um 3,5%.
  • Föt og skór hækkuðu um 6,8%, en sá liður lækkaði um 8,4% milli mánaða á útsölum í janúar. Útsölurnar í janúar ganga yfirleitt til baka í febrúar og mars og virðast nú hafa klárast fyrr en venjulega.  Einnig er líklegt að verð á nýjum vörum sé sett hærra en fyrir útsölur.
  • Liðurinn húsgögn, heimilisbúnaður og fl. hækkaði um 8,7%, en hafði lækkað um 5,5% í janúar. Hækkunin var því nokkuð meiri en nemur útsölulækkuninni í janúar.
  • Reiknuð húsaleiga samanstendur af markaðsverði húsnæðis á landinu öllu ásamt framlagi vaxtabreytinga. Alls hækkaði sá liður um 0,1% milli mánaða (áhrif 0,02%) en við áttum von á 0,54% hækkun. Skýrist munurinn af því að fasteignaverð lækkaði mun meira en við áttum von á; við höfðum spáð 0,1 prósent lækkun en það lækkaði um 0,5%. Mæling Hagstofunnar á höfuðborgarsvæðinu var nokkuð lægri en mæling HMS auk þess sem verð utan höfuðborgarsvæðisins hækkaði minna en við áttum von á. Framlag vaxtabreytinga var svipað og við bjuggumst við.
  • Flugfargjöld til útlanda voru nokkurn veginn óbreytt, en við áttum von á lækkun milli mánaða. Þessi liður á það til að sveiflast mikið milli mánaða og því borgar sig ekki að lesa of mikið í stakar mælingar.

Sex af hverjum tíu undirliðum hafa hækkað um meira en 5%

Enn fjölgar þeim undirliðum sem hafa hækkað í verði langt umfram verðbólgumarkmið Seðlabankans (2,5%). Meirihluti undirliða, það er 102 af 169 (60%), hafa hækkað um meira en 5% á síðustu tólf mánuðum. Þar af hafa 59 þeirra (35%) hækkað um meira en 10% á síðustu tólf mánuðum. Til samanburðar höfðu í byrjun árs í fyrra einungis 27% undirliða hækkað um meira en 5%, þar af 6% um meira en 10%. Þrátt fyrir þetta eru það fimm undirliðir (reiknuð húsaleiga, bílar, 95 okt. bensín, flugfargjöld til útlanda og greidd húsaleiga) sem skýra helming (49,6%) af ársverðbólgunni, en þessir fimm undirliðir eru um þriðjungur (32,9%) af vísitölunni.

Samsetning á verðbólgunni heldur áfram að breytast

Samsetning verðbólgunnar breyttist nokkuð milli mánaða. Framlag innfluttra vara án bensíns og framlag þjónustu jókst á meðan framlag húsnæðis minnkaði. Árshækkun allra fjögurra kjarnavísitalnanna jókst milli mánaða. Það sem veldur mestum áhyggjum er að árshækkun kjarnavísitölu 4, það er ársverðbólgan þegar búið er að taka út sveiflukenndustu liðina (búvöru, grænmeti, ávextir, bensín), opinbera þjónustu og reiknaða húsaleigu, hækkaði nokkuð þriðja mánuðinn í röð.

Hærri verðbólga í spilunum.

Nýjustu tölur benda til þess að verðbólguþrýstingur sé meiri og almennari en við töldum. Í ljósi þess höfum við uppfært verðbólguspá okkar til næstu mánaða. Áður spáðum við því að verðbólgan yrði komin niður í 8,2% í júní en nú spáum við því að hún verði 9,2% í júní.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Bananar
28. júlí 2025
Vikubyrjun 28. júlí 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 4,0% í júlí. Við teljum ekki horfur á að verðbólga fari aftur niður fyrir efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands í ár, heldur haldist á bilinu 4,0% til 4,3% út árið.
25. júlí 2025
Minni verðbólga með bættri aðferð
Nú er liðið rúmt ár síðan Hagstofan tók upp nýja aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, sem er sá hluti vísitölu neysluverðs sem metur kostnað fólks við að búa í eigin húsnæði.
24. júlí 2025
Verðbólga aftur við efri vikmörk
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,32% á milli mánaða og verðbólgan hjaðnaði úr 4,2% í 4,0%. Þetta var í samræmi við væntingar, en við spáðum 0,26% aukningu VNV á milli mánaða og 4,0% verðbólgu. Við teljum að verðbólga komist ekki undir 4,0% efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabankans í ár.
Fjölbýlishús
21. júlí 2025
Vikubyrjun 21. júlí 2025
Í júní dró úr árshækkun bæði vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs. Ró virðist hafa færst yfir húsnæðismarkaðinn og HMS fjallaði um það í síðustu viku að markaðurinn væri frekar á valdi kaupenda en seljenda. Á fimmtudag birtir Hagstofan verðbólgutölur en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%.
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.