Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólg­an kom­in í tveggja stafa tölu

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,39% milli mánaða í febrúar og ársverðbólgan jókst úr 9,9% í 10,2%. Þetta er mesta verðbólga sem hefur mælst í yfirstandandi verðbólgukúfi, og tveggja stafa verðbólga hefur ekki mælst á Íslandi síðan í september 2009. Verðbólgan var mun meiri en við áttum von á, en við höfðum spáð 9,6% ársverðbólgu í febrúar.
Fataverslun
27. febrúar 2023

Verðbólguþrýstingurinn virðist nú meiri og almennari en við töldum og því uppfærum við nú spá okkar til næstu mánaða. Í stað þess að gera ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 8,2% í júní eigum við nú von á að þá mælist hún enn 9,2%.

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,39% milli mánaða í febrúar, samkvæmt tölum sem Hagstofan birti í morgun. Ársverðbólgan jókst úr 9,9% í 10,2%. Þetta er mesta verðbólga sem hefur mælst í yfirstandandi verðbólgukúfi, og tveggja stafa verðbólga hefur ekki mælst hér á landi síðan í september 2009. Verðbólgan var mun meiri en við áttum von á, en við höfðum spáð 0,88% hækkun í febrúar (9,6% ársverðbólgu).

Matarkarfan, föt og skór

Það er áhyggjuefni hversu mikið daglegar neysluvörur almennings hafa hækkað í verði. Þegar litið er til stakra undirliða má sjá að matarkarfan hækkaði um 1,2% (0,3% áhrif), föt og skór hækkuðu um 6,8% (0,21% áhrif), húsgögn, heimilisbúnaður og fl. hækkuðu um 8,7% (0,53% áhrif) og flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 0,7% (0,01% áhrif).

  • Matarkarfan hækkaði um 1,9% milli mánaða, en við höfðum spáð 1,2% hækkun. Hækkanirnar voru nokkuð almennar, en 4 af 11 undirflokkum hækkuðu um meira en 3,5%. Meðal annars hækkaði grænmeti um 4,1%, ávextir um 3,6%, sykur og sælgæti um 3,7% og gos, vatn og safar um 3,5%.
  • Föt og skór hækkuðu um 6,8%, en sá liður lækkaði um 8,4% milli mánaða á útsölum í janúar. Útsölurnar í janúar ganga yfirleitt til baka í febrúar og mars og virðast nú hafa klárast fyrr en venjulega.  Einnig er líklegt að verð á nýjum vörum sé sett hærra en fyrir útsölur.
  • Liðurinn húsgögn, heimilisbúnaður og fl. hækkaði um 8,7%, en hafði lækkað um 5,5% í janúar. Hækkunin var því nokkuð meiri en nemur útsölulækkuninni í janúar.
  • Reiknuð húsaleiga samanstendur af markaðsverði húsnæðis á landinu öllu ásamt framlagi vaxtabreytinga. Alls hækkaði sá liður um 0,1% milli mánaða (áhrif 0,02%) en við áttum von á 0,54% hækkun. Skýrist munurinn af því að fasteignaverð lækkaði mun meira en við áttum von á; við höfðum spáð 0,1 prósent lækkun en það lækkaði um 0,5%. Mæling Hagstofunnar á höfuðborgarsvæðinu var nokkuð lægri en mæling HMS auk þess sem verð utan höfuðborgarsvæðisins hækkaði minna en við áttum von á. Framlag vaxtabreytinga var svipað og við bjuggumst við.
  • Flugfargjöld til útlanda voru nokkurn veginn óbreytt, en við áttum von á lækkun milli mánaða. Þessi liður á það til að sveiflast mikið milli mánaða og því borgar sig ekki að lesa of mikið í stakar mælingar.

Sex af hverjum tíu undirliðum hafa hækkað um meira en 5%

Enn fjölgar þeim undirliðum sem hafa hækkað í verði langt umfram verðbólgumarkmið Seðlabankans (2,5%). Meirihluti undirliða, það er 102 af 169 (60%), hafa hækkað um meira en 5% á síðustu tólf mánuðum. Þar af hafa 59 þeirra (35%) hækkað um meira en 10% á síðustu tólf mánuðum. Til samanburðar höfðu í byrjun árs í fyrra einungis 27% undirliða hækkað um meira en 5%, þar af 6% um meira en 10%. Þrátt fyrir þetta eru það fimm undirliðir (reiknuð húsaleiga, bílar, 95 okt. bensín, flugfargjöld til útlanda og greidd húsaleiga) sem skýra helming (49,6%) af ársverðbólgunni, en þessir fimm undirliðir eru um þriðjungur (32,9%) af vísitölunni.

Samsetning á verðbólgunni heldur áfram að breytast

Samsetning verðbólgunnar breyttist nokkuð milli mánaða. Framlag innfluttra vara án bensíns og framlag þjónustu jókst á meðan framlag húsnæðis minnkaði. Árshækkun allra fjögurra kjarnavísitalnanna jókst milli mánaða. Það sem veldur mestum áhyggjum er að árshækkun kjarnavísitölu 4, það er ársverðbólgan þegar búið er að taka út sveiflukenndustu liðina (búvöru, grænmeti, ávextir, bensín), opinbera þjónustu og reiknaða húsaleigu, hækkaði nokkuð þriðja mánuðinn í röð.

Hærri verðbólga í spilunum.

Nýjustu tölur benda til þess að verðbólguþrýstingur sé meiri og almennari en við töldum. Í ljósi þess höfum við uppfært verðbólguspá okkar til næstu mánaða. Áður spáðum við því að verðbólgan yrði komin niður í 8,2% í júní en nú spáum við því að hún verði 9,2% í júní.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð. 
29. apríl 2025
Verðbólga yfir væntingum og mælist 4,2%
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. apríl 2025
Versnandi efnahagshorfur í heiminum að mati AGS
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) birti nýja efnahagsspá um páskana. Hagvaxtarhorfur í heiminum hafa verið færðar niður og AGS telur að spenna í alþjóðaviðskiptum og veruleg óvissa komi til með að draga úr umsvifum í heimshagkerfinu.
USD
28. apríl 2025
Vikubyrjun 28. apríl 2025
Hagstofan birtir verðbólgutölur fyrir aprílmánuð á morgun og við búumst við að verðbólga hækki tímabundið upp í 4%. Í vikunni fáum við fyrstu uppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung og fyrsta mat á hagvexti í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi.
Íbúðir
23. apríl 2025
Horfur á hófstilltum hækkunum á íbúðaverði
Við teljum horfur á tiltölulega hófstilltum verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu árin, 5,9% hækkun á þessu ári, 4,8% hækkun á næsta ári og 6,4% hækkun árið 2027. Til samanburðar hefur íbúðaverð hækkað um 9% á ári að jafnaði frá aldamótum, og að meðaltali um 13% á ári frá árinu 2021. 
Greiðsla
22. apríl 2025
Vikubyrjun 22. apríl 2025
Leiguverð hefur hækkað um 11,3% á síðustu tólf mánuðum, þó nokkuð meira en íbúðaverð sem hefur hækkað um 8% á sama tímabili. Hækkanir á íbúða- og leigumarkaði eru þó nokkuð umfram almennar verðhækkanir í landinu, en verðbólga mældist 3,8% í mars. Áfram er kraftur í innlendri neyslu, greiðslukortavelta heimila hefur aukist statt og stöðugt síðustu mánuði og var 1,8% meiri í mars síðastliðnum en í mars í fyrra.  
Gönguleið
16. apríl 2025
Óljósar horfur í ferðaþjónustu vegna sviptinga í alþjóðasamskiptum
Sviptingar í alþjóðaviðskiptum gætu haft margvísleg áhrif á ferðaþjónustu hér á landi. Tollar gætu rýrt kaupmátt Bandaríkjamanna og haft áhrif á komur þeirra hingað til lands. Auk þess eru merki um að áhugi Evrópubúa á að heimsækja Bandaríkin fari dvínandi, sem gæti haft áhrif hingað heim, enda hafa Evrópubúar gjarnan komið við á Íslandi á leið sinni vestur um haf. Í nýrri hagspá gerum við ráð fyrir samdrætti í ferðaþjónustu á þessu ári, en að hún taki aftur við sér á næstu tveimur árum.