Ár­s­verð­bólg­an fer úr 10,2% í 9,8%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,59% milli mánaða í mars og lækkaði ársverðbólgan úr 10,2% í 9,8%. Þetta er fyrsta lækkun á ársverðbólgu síðan í nóvember og er hún aftur komin undir tveggja stafa tölu. Verðbólgan var lægri en við gerðum ráð fyrir, en við höfðum spáð því að hún myndi lækka í 10% í mars.
28. mars 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,59% milli mánaða í mars, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan dróst saman, úr 10,2% í 9,8%. Smávægileg breyting varð á samsetningu verðbólgunnar en framlag bensíns og húsnæðis til ársverðbólgu lækkaði á meðan framlag þjónustu hækkaði. Þetta var minni hækkun en við bjuggumst við. Við spáðum 0,61% hækkun milli mánaða (9,8% ársverðbólgu) í verðkönnunarvikunni og hækkuðum svo spána í 0,72% milli mánaða (10,0% ársverðbólgu) í kjölfar birtingar HMS á vísitölu íbúðaverðs.

Húsgögn og heimilisbúnaður lækkaði óvænt

Matarkarfan hækkaði um 0,7% á milli mánaða, en næstu tvo mánuðina þar á undan hafði hún hækkað um tæplega 2% og virðist því hafa hægst örlítið á. Þegar litið er til áhrifa á heildarvísitöluna hafði þessi hækkun 0,11 prósentustiga áhrif til hækkunar. Föt og skór hækkuðu um 4,3% (0,14% áhrif). Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkuðu um 1,7% (-0,11% áhrif), mæling sem kom okkur á óvart.

Nánar um helstu undirliði:

  • Matarkarfan hækkaði svipað og við bjuggumst við, alls um 0,7%, en við höfðum spáð 0,8% hækkun. Mesta hækkun milli mánaða var á grænmeti sem hækkaði um 2,4% milli mánaða. Þar af hækkaði grænmeti ræktað vegna ávaxtar um 9,4%, en undir þann lið falla meðal annars tómatar og paprikur.
  • Föt og skór hækkuðu um 4,2% í samræmi við væntingar, en við höfðum spáð 4,3%. Föt og skór mælast nú 2% dýrari en fyrir útsölurnar í janúar.
  • Liðurinn húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkaði um 1,7%, en við höfðum spáð 0,5% hækkun. Þetta er sá liður sem kom okkur mest á óvart og skýrir að miklu leyti muninn á spá okkar og mælingu Hagstofunnar. Mesta lækkun var á sængurfatnaði og handklæðum sem lækkaði um 10,3% milli mánaða, en í verðkönnunarvikunni voru tilboðsdagar hjá einhverjum söluaðilum. Því er mögulega um skammtímaáhrif að ræða sem gætu hæglega gengið tilbaka. Stór heimilistæki lækkuðu um 3,7%.
  • Reiknuð húsaleiga samanstendur af markaðsverði húsnæðis á landinu öllu ásamt framlagi vaxtabreytinga. Liðurinn í heild hækkaði um 0,8% milli mánaða en við höfðum spáð hækkun um 1,0%. Skýrist munurinn á því að fasteignaverð hækkaði minna en við áttum von á, en framlag vaxtabreytinga var í takt við væntingar. Við hækkuðum spá okkar á markaðsverði húsnæðis í kjölfar birtingar HMS á vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu, en samkvæmt Hagstofunni lækkaði húsnæðisverð utan höfuðborgarsvæðisins milli mánaða sem skýrir að mestu muninn á okkar spá og tölunum sem birtust.

Hlutfall undirliða sem hafa hækkað meira en 10% lækkaði lítillega

Í fyrsta sinn síðan janúar 2022 fjölgaði ekki þeim undirliðum sem hafa hækkað meira en 10% á síðustu tólf mánuðum. Í desember 2021, þegar ársverðbólgan var einungis 5,1%, höfðu 5% undirliða hækkað meira en 10%. Þetta hlutfall hækkaði síðan jafnt og þétt var það komið upp í 35% undirliða í febrúar. Núna í mars lækkaði þetta hlutfall lítillega, eða niður í 33%.

Samsetning á verðbólgunni breytist aðeins milli mánaða

Samsetning verðbólgunnar breyttist ekki mikið, en þó eitthvað, á milli mánaða. Framlag innfluttra vara án bensíns og innlendra vara standur í stað en framlag bensíns og húsnæðis heldur áfram að lækka. Framlag þjónustu hækkar lítillega. Árshækkun kjarnavísitalna 1, 2 og 3 dróst saman milli mánaða en kjarnavísitala 4 hækkar, fjórða mánuðinn í röð. Kjarnavísitala 4 er ársverðbólgan þegar búið er að taka út sveiflukenndustu liðina (búvöru, grænmeti, ávexti, bensín), opinbera þjónustu og reiknaða húsaleigu. Það að kjarnavísitalan hækki sýnir okkur að enn er þónokkur verðbólguþrýstingur undirliggjandi, þó svo að verðbólga hafi hjaðnað lítillega.

Breytum ekki spá okkar til allra næstu mánaða

Við breytum ekki spá okkar um ársverðbólgu til næstu þriggja mánaða vegna þessara talna. Munurinn á mælingu Hagstofunnar og spá okkar fyrir mars var aðallega að húsgögn og heimilisbúnaður lækkuðu óvænt milli mánaða. Það var að öllum líkindum vegna sérstakra tilboða sem munu ganga til baka í apríl. Við spáum áfram 9,5% verðbólgu í apríl, 9,1% í maí og 8,4% í júní.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
23. maí 2023

Hagvöxtur byggir sífellt meira á ferðaþjónustunni

Eftir mikinn samdrátt í ferðaþjónustu á heimsvísu vegna samkomutakmarkana í Covid-faraldrinum tók eftirspurn mikið stökk á síðasta ári, þegar samkomutakmarkanirnar voru að mestu afnumdar. Aðdragandinn var lítill og umskiptin því skörp. Þetta torveldaði allan undirbúning fyrir fyrirtækin en þrátt fyrir ákveðna hnökra, eins og skort á starfsfólki, náði greinin fljótt vopnum sínum og kom sterk til baka.
22. maí 2023

Vikubyrjun 22. maí 2023

Um 20% af allri kortaveltu íslenskra heimila fer núna fram erlendis, en aukning í kortaveltu íslenskra heimila síðan heimsfaraldrinum lauk hefur verið drifinn áfram af kaupum á vöru og þjónustu frá erlendum söluaðilum.
17. maí 2023

Spáum stýrivaxtahækkun um 1,0 prósentustig

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 1,0 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 7,5% upp í 8,5%.
Bananar
17. maí 2023

Spáum 9,6% verðbólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% milli mánaða í maí og að ársverðbólgan lækki úr 9,9% í 9,6%. Verðbólgan hefur reynst þrálát síðustu mánuði og meiri en spár gerðu ráð fyrir. Við gerum ráð fyrir því að toppnum sé náð, verðbólga fari hægt hjaðnandi og mælist 8,4% í ágúst. Hagstofan birtir maímælingu vísitölu neysluverðs föstudaginn 26. maí næstkomandi.
Símagreiðsla
16. maí 2023

Kortavelta innanlands dróst saman um 7,2% í apríl

Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 5% í apríl, sé hún borin saman við aprílmánuð í fyrra. Þetta er í fyrsta sinn í rúm tvö ár sem heildarkortaveltan dregst saman milli ára. Kortavelta Íslendinga innanlands var 7,2% minni en í apríl í fyrra en erlendis jókst hún um 5%. Samdráttur í kortaveltu kann að vera merki um að tekið sé að hægja á einkaneyslu, en þó ber að varast að lesa of mikið í einstaka mánuði.
Flugvél
16. maí 2023

Ferðaþjónustan á fleygiferð

Um 142 þúsund erlendir ferðamenn fóru í gegnum Keflavíkurflugvöll í apríl og er þetta því þriðji stærsti aprílmánuður frá upphafi. Ferðir Íslendinga til útlanda í apríl voru 56 þúsund, örlítið færri en í fyrra. Þeir ferðamenn sem nú koma gera betur við sig en þeir gerðu fyrir faraldur. Þá hafa bílaleigubílar í umferð aldrei verið fleiri í apríl en nú.
Ský
15. maí 2023

Vikubyrjun 15. maí 2023

Í skuldabréfaútboðinu sem Reykjavíkurborg hélt í á miðvikudag í síðustu viku seldi borgin verðtryggð skuldabréf á gjalddaga 2032 á ávöxtunarkröfunni 3,6%. Þann sama dag var ávöxtunarkrafan á ríkisskuldabréf á gjalddaga 2033 1,8% þannig að kjörin sem Reykjavíkurborg bjóðast eru um 1,8% hærri en þau sem ríkinu bjóðast.
9. maí 2023

Hætt við að aðhaldið dugi skammt gegn verðbólgu

Ekki er gert ráð fyrir að það takist að lækka skuldahlutfall ríkissjóðs fyrr en árið 2028 og þá aðeins örlítið, samkvæmt nýrri ríkisfjármálaáætlun sem ríkisstjórnin kynnti í apríl. Þá er áætlaður hægur afkomubati og að ríkissjóður verði rekinn með halla til ársins 2028. Það er eðlilegt að staldra við þegar ríkissjóður er rekinn með viðvarandi halla í efnahagsuppsveiflu, en á sama tíma ber að taka tillit til þess að viðsnúningur eftir faraldurinn taki einhvern tíma. 
Háþrýstiþvottur
8. maí 2023

Vikubyrjun 8. maí 2023

Heildarlaun fólks í fullu starfi voru að meðaltali 871 þúsund króna í fyrra. Jafn stórt hlutfall karla og kvenna voru með laun á bilinu 800 til 850 þúsund krónur á mánuði. Ef litið er til dreifingar á heildarlaunum eftir kyni sést að karlar eru í meirihluta á efri launastigum og konur á þeim lægri.
5. maí 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf

Meðfylgjandi er nýjasta mánaðarlega yfirlit Hagfræðideildar um sértryggð skuldabréf.
Vefkökur

Með því að smella á “Leyfa allar” samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur