Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólg­an fer úr 10,2% í 9,8%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,59% milli mánaða í mars og lækkaði ársverðbólgan úr 10,2% í 9,8%. Þetta er fyrsta lækkun á ársverðbólgu síðan í nóvember og er hún aftur komin undir tveggja stafa tölu. Verðbólgan var lægri en við gerðum ráð fyrir, en við höfðum spáð því að hún myndi lækka í 10% í mars.
28. mars 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,59% milli mánaða í mars, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan dróst saman, úr 10,2% í 9,8%. Smávægileg breyting varð á samsetningu verðbólgunnar en framlag bensíns og húsnæðis til ársverðbólgu lækkaði á meðan framlag þjónustu hækkaði. Þetta var minni hækkun en við bjuggumst við. Við spáðum 0,61% hækkun milli mánaða (9,8% ársverðbólgu) í verðkönnunarvikunni og hækkuðum svo spána í 0,72% milli mánaða (10,0% ársverðbólgu) í kjölfar birtingar HMS á vísitölu íbúðaverðs.

Húsgögn og heimilisbúnaður lækkaði óvænt

Matarkarfan hækkaði um 0,7% á milli mánaða, en næstu tvo mánuðina þar á undan hafði hún hækkað um tæplega 2% og virðist því hafa hægst örlítið á. Þegar litið er til áhrifa á heildarvísitöluna hafði þessi hækkun 0,11 prósentustiga áhrif til hækkunar. Föt og skór hækkuðu um 4,3% (0,14% áhrif). Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkuðu um 1,7% (-0,11% áhrif), mæling sem kom okkur á óvart.

Nánar um helstu undirliði:

  • Matarkarfan hækkaði svipað og við bjuggumst við, alls um 0,7%, en við höfðum spáð 0,8% hækkun. Mesta hækkun milli mánaða var á grænmeti sem hækkaði um 2,4% milli mánaða. Þar af hækkaði grænmeti ræktað vegna ávaxtar um 9,4%, en undir þann lið falla meðal annars tómatar og paprikur.
  • Föt og skór hækkuðu um 4,2% í samræmi við væntingar, en við höfðum spáð 4,3%. Föt og skór mælast nú 2% dýrari en fyrir útsölurnar í janúar.
  • Liðurinn húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkaði um 1,7%, en við höfðum spáð 0,5% hækkun. Þetta er sá liður sem kom okkur mest á óvart og skýrir að miklu leyti muninn á spá okkar og mælingu Hagstofunnar. Mesta lækkun var á sængurfatnaði og handklæðum sem lækkaði um 10,3% milli mánaða, en í verðkönnunarvikunni voru tilboðsdagar hjá einhverjum söluaðilum. Því er mögulega um skammtímaáhrif að ræða sem gætu hæglega gengið tilbaka. Stór heimilistæki lækkuðu um 3,7%.
  • Reiknuð húsaleiga samanstendur af markaðsverði húsnæðis á landinu öllu ásamt framlagi vaxtabreytinga. Liðurinn í heild hækkaði um 0,8% milli mánaða en við höfðum spáð hækkun um 1,0%. Skýrist munurinn á því að fasteignaverð hækkaði minna en við áttum von á, en framlag vaxtabreytinga var í takt við væntingar. Við hækkuðum spá okkar á markaðsverði húsnæðis í kjölfar birtingar HMS á vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu, en samkvæmt Hagstofunni lækkaði húsnæðisverð utan höfuðborgarsvæðisins milli mánaða sem skýrir að mestu muninn á okkar spá og tölunum sem birtust.

Hlutfall undirliða sem hafa hækkað meira en 10% lækkaði lítillega

Í fyrsta sinn síðan janúar 2022 fjölgaði ekki þeim undirliðum sem hafa hækkað meira en 10% á síðustu tólf mánuðum. Í desember 2021, þegar ársverðbólgan var einungis 5,1%, höfðu 5% undirliða hækkað meira en 10%. Þetta hlutfall hækkaði síðan jafnt og þétt var það komið upp í 35% undirliða í febrúar. Núna í mars lækkaði þetta hlutfall lítillega, eða niður í 33%.

Samsetning á verðbólgunni breytist aðeins milli mánaða

Samsetning verðbólgunnar breyttist ekki mikið, en þó eitthvað, á milli mánaða. Framlag innfluttra vara án bensíns og innlendra vara standur í stað en framlag bensíns og húsnæðis heldur áfram að lækka. Framlag þjónustu hækkar lítillega. Árshækkun kjarnavísitalna 1, 2 og 3 dróst saman milli mánaða en kjarnavísitala 4 hækkar, fjórða mánuðinn í röð. Kjarnavísitala 4 er ársverðbólgan þegar búið er að taka út sveiflukenndustu liðina (búvöru, grænmeti, ávexti, bensín), opinbera þjónustu og reiknaða húsaleigu. Það að kjarnavísitalan hækki sýnir okkur að enn er þónokkur verðbólguþrýstingur undirliggjandi, þó svo að verðbólga hafi hjaðnað lítillega.

Breytum ekki spá okkar til allra næstu mánaða

Við breytum ekki spá okkar um ársverðbólgu til næstu þriggja mánaða vegna þessara talna. Munurinn á mælingu Hagstofunnar og spá okkar fyrir mars var aðallega að húsgögn og heimilisbúnaður lækkuðu óvænt milli mánaða. Það var að öllum líkindum vegna sérstakra tilboða sem munu ganga til baka í apríl. Við spáum áfram 9,5% verðbólgu í apríl, 9,1% í maí og 8,4% í júní.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Bananar
15. maí 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í maí
Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Seðlabanki Íslands
15. maí 2025
Spáum óbreyttum vöxtum í næstu viku
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Sendibifreið og gámar
12. maí 2025
Vikubyrjun 12. maí 2025
Brottfarir um Keflavíkurflugvöll hafa aldrei verið jafnmargar í aprílmánuði eins og í apríl síðastliðnum og erlendir ferðamenn voru 6,5% fleiri en í apríl í fyrra. Skráð atvinnuleysi var 3,9% í apríl og minnkaði um 0,3 prósentustig frá því í mars. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum en Englandsbanki lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig. Báðar ákvarðanir voru í takt við væntingar.
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð. 
29. apríl 2025
Verðbólga yfir væntingum og mælist 4,2%
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. apríl 2025
Versnandi efnahagshorfur í heiminum að mati AGS
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) birti nýja efnahagsspá um páskana. Hagvaxtarhorfur í heiminum hafa verið færðar niður og AGS telur að spenna í alþjóðaviðskiptum og veruleg óvissa komi til með að draga úr umsvifum í heimshagkerfinu.
USD
28. apríl 2025
Vikubyrjun 28. apríl 2025
Hagstofan birtir verðbólgutölur fyrir aprílmánuð á morgun og við búumst við að verðbólga hækki tímabundið upp í 4%. Í vikunni fáum við fyrstu uppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung og fyrsta mat á hagvexti í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi.