Ár­s­verð­bólga úr 9,9% í 9,5%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% milli mánaða í maí og við það lækkaði ársverðbólgan úr 9,9% í 9,5%. Reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við áttum von á og á stærstan hlut í muninum á mælingu Hagstofunnar og okkar spá fyrir maí.
26. maí 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% milli mánaða í maí, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan lækkar því og fer úr 9,9% í 9,5%. Reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við áttum von á, en bæði hækkaði markaðsverð íbúðarhúsnæðis minna og framlag vaxtabreytinga var minna en við höfðum spáð. Samsetning verðbólgunnar breytist lítið milli mánaða. Framlag þjónustu hækkar lítillega en framlag annarra liða lækkar í flestum tilvikum.

Reiknaða húsaleigan hækkar minna en við gerðum ráð fyrir

Erfitt hefur verið að spá fyrir um reiknuðu húsaleiguna (kostnaðinn við að búa í eigin húsnæði) síðustu mánuði, bæði markaðsverð húsnæðis og framlag vaxtabreytinga. Bæði í mars og í apríl hækkaði íbúðaverð meira en við höfðum gert ráð fyrir, en mánuðina þar á undan hafði hægt verulega á verðhækkunum. Árstakturinn í mælingu Hagstofunnar á markaðsverði íbúðarhúsnæðis heldur áfram að lækka og er nú 10,2%. Reiknuð húsaleiga hækkar um 1,3% á milli mánaða í maí, þar sem hækkun íbúðaverðs á landinu öllu hækkar um 0,6% og framlag vaxtabreytinga er 0,7%. Við höfðum spáð því að liðurinn myndi hækka um 1,7%, þar sem íbúðaverð myndi hækka um 0,8% og framlag vaxtabreytinga yrði 0,9%.

Á höfuðborgarsvæðinu var talsverður munur á vísitölumælingu HMS og Hagstofunnar. Munurinn á vísitölunum er sá að vogirnar fyrir HMS vísitöluna miðast við 24 mánaða hlaupandi meðaltal en Hagstofan notar 36 mánaða hlaupandi meðaltal. Báðar vísitölurnar reikna þriggja mánaða hlaupandi meðaltal út frá upplýsingum úr þinglýstum kaupsamningum.

Nánar um aðra undirliði:

  • Verð á mat og drykkjarvörum hækkaði um 0,81% (áhrif á vísitöluna 0,12%) á milli mánaða, aðeins minna en við höfðum spáð.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 7% (-0,15%). Flugfargjöld hækka alla jafna í kringum páska en lækka svo aftur eftir páska áður en sumarhækkanirnar taka við. Við höfðum gert ráð fyrir 7,5% lækkun sem er ekki fjarri mælingunni. Það sem af er ári hafa flugmiðar til útlanda verið rúmlega 20% dýrari en á sama tíma fyrir ári og virðist sú þróun ætla að halda eitthvað áfram.
  • Bensín og díselolía lækkuðu einnig um 1,8% á milli mánaða, en við höfðum spáð 1,9% lækkun.
  • Kaup ökutækja lækkuðu um 0,3% en við höfðum spáð 0,4% hækkun.

Undirliggjandi verðbólga lækkar milli mánaða

Kjarnavísitölur, vísitölur þar sem búið er að fjarlægja liði sem sveiflast mikið, lækka allar á milli mánaða. Það gerðist síðast í nóvember í fyrra, en þá stóð verðbólgan í 9,3%.

Liðum sem hafa hækkað yfir 5% fækkar á milli mánaða

Liðum sem hafa hækkað yfir 5% á ársgrunni fækkar á milli mánaða, úr 74% í 70%. Liðum sem hafa hækkað um minna en 2,5% fjölgar smávægilega á milli mánaða, sem hefur ekki gerst síðan í apríl í fyrra. Liðum sem hafa hækkað um á bilinu 2,5% til 5% fjölgar líka.

Samsetning á verðbólgunni

Af 9,5% verðbólgu í maí er hlutur húsnæðis 3,15 prósentustig og lækkar frá síðasta mánuði. Hlutur innfluttra vara án bensíns stendur nánast í stað, lækkar úr 2,33 prósentustigum í 2,28. Hlutur bensíns lækkar úr 0,2 prósentustigum í 0,1 prósentustig og hlutur innlendra vara lækkar úr 1,64 prósentustigum í 1,58 prósentustig. Þá hækkar hlutur þjónustu úr 2,40 prósentustigum í 2,44 prósentustig. Borið saman við maí í fyrra, þegar verðbólgan var 7,6%, má sjá að mestar hækkanir hafa verið í innfluttum vörum án bensíns og í þjónustu. Hlutur húsnæðis í ársverðbólgunni í fyrra var um 3,2 prósentustig og lækkar í 3,1 prósentustig nú í maí.

Búumst við 8,2% verðbólgu í ágúst

Við sjáum ekki ástæðu til þess að gera verulega breytingu á spá okkar til næstu mánaða vegna þessarar mælingar. Við eigum enn von á að verðbólgan hjaðni hægt næstu mánuði. Spá okkar gerir núna ráð fyrir að verðbólgan mælist 8,9% í júní, 8,1% í júlí og 8,2% í ágúst. Þetta er aðeins minni verðbólga en í síðustu spá okkar, sem skýrist nær eingöngu af því að maímælingin var lægri en við bjuggumst við.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Peningaseðlar
31. maí 2023

Kröftugur hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi

7,0% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs. Útflutningur jókst mun meira en innflutningur og utanríkisviðskipti ýttu þannig undir hagvöxt. Einkaneysla jókst líka mjög en fjármunamyndun dróst lítillega saman vegna samdráttar í íbúðafjárfestingu. Samdrátturinn hlýtur að skýrast af hærri vöxtum, sem bæði tempra eftirspurn eftir íbúðum til kaupa og hækka kostnaðinn við að reisa íbúðir, og hugsanlega af skorti á starfsfólki í byggingargeiranum.
Paprika
30. maí 2023

Vikubyrjun 30. maí 2023

Hér á landi hefur kjölfesta verðbólguvæntinga gefið nokkuð eftir, en í öðrum þróuðum ríkjum virðast verðbólguvæntingar ekki hafa versnað að ráði þrátt fyrir mikla verðbólgu.
Flutningaskip
25. maí 2023

Vöru- og þjónustujöfnuður neikvæður á fyrsta ársfjórðungi

Útflutningsverðmæti landsins jókst mjög á fyrsta fjórðungi borið saman við sama fjórðung í fyrra. Aukning varð í útflutningsverðmæti sjávarafurða og ferðaþjónustu en dróst örlítið saman fyrir ál. Það skýrist af fjölgun ferðamanna, hærra verði sjávarafurða og lækkun á álverði. Samanlagt útflutningsverðmæti stoðanna þriggja á fjórðungnum nam 266,8 mö.kr.
23. maí 2023

Hagvöxtur byggir sífellt meira á ferðaþjónustunni

Eftir mikinn samdrátt í ferðaþjónustu á heimsvísu vegna samkomutakmarkana í Covid-faraldrinum tók eftirspurn mikið stökk á síðasta ári, þegar samkomutakmarkanirnar voru að mestu afnumdar. Aðdragandinn var lítill og umskiptin því skörp. Þetta torveldaði allan undirbúning fyrir fyrirtækin en þrátt fyrir ákveðna hnökra, eins og skort á starfsfólki, náði greinin fljótt vopnum sínum og kom sterk til baka.
22. maí 2023

Vikubyrjun 22. maí 2023

Um 20% af allri kortaveltu íslenskra heimila fer núna fram erlendis, en aukning í kortaveltu íslenskra heimila síðan heimsfaraldrinum lauk hefur verið drifinn áfram af kaupum á vöru og þjónustu frá erlendum söluaðilum.
17. maí 2023

Spáum stýrivaxtahækkun um 1,0 prósentustig

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 1,0 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 7,5% upp í 8,5%.
Bananar
17. maí 2023

Spáum 9,6% verðbólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% milli mánaða í maí og að ársverðbólgan lækki úr 9,9% í 9,6%. Verðbólgan hefur reynst þrálát síðustu mánuði og meiri en spár gerðu ráð fyrir. Við gerum ráð fyrir því að toppnum sé náð, verðbólga fari hægt hjaðnandi og mælist 8,4% í ágúst. Hagstofan birtir maímælingu vísitölu neysluverðs föstudaginn 26. maí næstkomandi.
Símagreiðsla
16. maí 2023

Kortavelta innanlands dróst saman um 7,2% í apríl

Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 5% í apríl, sé hún borin saman við aprílmánuð í fyrra. Þetta er í fyrsta sinn í rúm tvö ár sem heildarkortaveltan dregst saman milli ára. Kortavelta Íslendinga innanlands var 7,2% minni en í apríl í fyrra en erlendis jókst hún um 5%. Samdráttur í kortaveltu kann að vera merki um að tekið sé að hægja á einkaneyslu, en þó ber að varast að lesa of mikið í einstaka mánuði.
Flugvél
16. maí 2023

Ferðaþjónustan á fleygiferð

Um 142 þúsund erlendir ferðamenn fóru í gegnum Keflavíkurflugvöll í apríl og er þetta því þriðji stærsti aprílmánuður frá upphafi. Ferðir Íslendinga til útlanda í apríl voru 56 þúsund, örlítið færri en í fyrra. Þeir ferðamenn sem nú koma gera betur við sig en þeir gerðu fyrir faraldur. Þá hafa bílaleigubílar í umferð aldrei verið fleiri í apríl en nú.
Ský
15. maí 2023

Vikubyrjun 15. maí 2023

Í skuldabréfaútboðinu sem Reykjavíkurborg hélt í á miðvikudag í síðustu viku seldi borgin verðtryggð skuldabréf á gjalddaga 2032 á ávöxtunarkröfunni 3,6%. Þann sama dag var ávöxtunarkrafan á ríkisskuldabréf á gjalddaga 2033 1,8% þannig að kjörin sem Reykjavíkurborg bjóðast eru um 1,8% hærri en þau sem ríkinu bjóðast.
Vefkökur

Með því að smella á “Leyfa allar” samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur