Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólg­an úr 9,5% í 8,9%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,85% milli mánaða í júní og við það lækkaði ársverðbólgan úr 9,5% í 8,9%, eins og við spáðum. Framlag innfluttra vara, bensíns, innlendra vara og húsnæðis til ársverðbólgu lækkaði milli mánaða, en framlag þjónustu jókst.
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
28. júní 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,85% milli mánaða í júní, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan lækkar því annan mánuðinn í röð og fer úr 9,5% í 8,9% eins og við höfðum spáð. Þó ársverðbólgan hafi verið sú sama og við spáðum var þróun ýmissa undirliða önnur en við gerðum ráð fyrir. Liðirnir reiknuð húsaleiga, húsgögn og heimilisbúnaður, tómstundir og menning, og hótel og veitingastaðir hækkuðu meira en við spáðum, en á móti kemur að flugfargjöld til útlanda hækkuðu mun minna en við bjuggumst við. Áhrif bensínverðs er nú til lækkunar á ársverðbólgunni en hlutdeild þjónustu til verðbólgunnar eykst, bæði á milli mánaða og á milli ára.

Reiknaða húsaleigan hækkaði meira en við höfðum spáð

Liðurinn reiknuð húsaleiga hækkaði um 1,63% á milli mánaða í júní, þar sem íbúðaverð hækkaði um 0,99% og framlag vaxtabreytinga var 0,64%. Við höfðum spáð því að liðurinn myndi hækka um 1,1% á milli mánaða þar sem íbúðaverð myndi hækka um 0,4% og áhrif vaxta yrði 0,7%. Munurinn liggur í því að íbúðaverð á landsbyggðinni hækkaði töluvert meira en í okkar spá. Árstakturinn í mælingu Hagstofunnar á markaðsverði íbúðarhúsnæðis heldur áfram að lækka og fer úr 10,2% í síðasta mánuði í 7,9% nú.

Nánar um aðra undirliði:

  • Verð á mat og drykkjarvörum hækkaði um 0,54% (áhrif á vísitöluna 0,08%) á milli mánaða, aðeins minna en við höfðum spáð.
  • Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 2,7% á milli mánaða, sem kom okkur mjög á óvart, enda óvenju lítil hækkun á milli mánaða júní. Við spáðum 15,6% hækkun.
  • Húsgögn og heimilisbúnaður lækkaði um 1,3% á milli mánaða. Skýrist þessi lækkun af lækkun á liðnum sængurfatnaður, handklæði o.fl. og stórum heimilistækjum. Að öllum líkindum er hér um að ræða útsölur eða tilboð sem munu ganga til baka á næstu mánuðum.
  • Tómstundir og menning hækkuðu um 1,5% milli mánaða. Meðal annars hækkuðu sjónvörp, útvörp og myndaspilarar um 6,2%, leikföng og spil um 5,2% og pakkaferðir til útlanda um 4,9%.

Samsetning á verðbólgunni önnur en fyrir ári

Af 8,9% verðbólgu í júní er hlutur húsnæðis 2,9 prósentustig og lækkar frá síðasta mánuði. Hlutur innfluttra vara án bensíns lækkar úr 2,3 prósentustigum í 2,2. Hlutur bensíns er nú til lækkunar og fer úr 0,1 prósentustigum í -0,3 prósentustig og hlutur innlendra vara lækkar úr 1,6 prósentustigum í 1,5 prósentustig. Eini liðurinn sem er til hækkunar milli mánaða er hlutur þjónustu sem fer úr 2,4 prósentustigum í 2,6 prósentustig.

Verðbólgan er örlítið meiri en hún var fyrir ári síðan þegar hún var 8,8%, en samsetningin hefur breyst nokkuð. Þegar júní er borinn saman við júní í fyrra, má sjá að hlutur húsnæðis og bensíns í ársverðbólgunni hefur minnkað töluvert, en hlutur annarra liða hefur aukist. Mestar hækkanir milli ára hafa verið í innfluttum vörum án bensíns og í þjónustu.

Kjarnavísitölurnar, þar sem búið er að fjarlægja þá liði sem sveiflast mest milli mánaða, lækka allar nema kjarnavísitala 4, en hlutur þjónustu vegur mest þar vegna þess að búið er að fjarlæga stóra vöruliði. Þetta rýmar við breytingar á samsetningu verðbólgunnar, þar sem framlag þjónustu til ársverðbólgu hefur aukist á milli mánaða en hlutur vara hefur lækkað á milli mánaða.

Hlutfall undirliða sem hafa hækkað yfir 5% eykst lítillega

Ekki er að greina mikla breytingu á því hversu stór hluti undirliða hækkar verulega í verði. Þegar talað er um að verðbólgan sé almenn er átt við að margir undirliðanna hafi hækkaði mikið í verði, sú skipting hefur haldist nokkuð óbreytt á síðustu mánuðum. Liðum sem hafa hækkað meira en 10% á 12 mánuðum og liðum sem hafa hækkað minna en 2,5% fjölgar á milli mánaða.

Búumst við 8,2% verðbólgu í september

Við sjáum ekki ástæðu til þess að gera verulega breytingu á spá okkar til næstu mánaða vegna þessarar mælingar. Við eigum enn von á að verðbólgan hjaðni hægt næstu mánuði. Spá okkar gerir núna ráð fyrir að verðbólgan mælist 8,0% í júlí, 8,1% í ágúst og 8,2% í september. Við gerum ráð fyrir sömu verðbólgu næstu mánuði og við gerðum  í síðustu spá, en búumst við minni hækkun á flugfargjöldum næstu mánuði, en hækkun á húsgögnum og heimilisbúnaði.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.
Epli
28. maí 2025
Verðbólga hjaðnar og mælist 3,8%
Verðbólga mældist 3,8% í maí og hjaðnar úr 4,2% frá því í apríl. Verðbólga var örlítið undir okkar spá, einkum vegna þess að flugfargjöld til útlanda lækkuðu nokkuð á milli mánaða. Við eigum von á að verðbólga fari lægst í 3,6% í júlí, en hækki síðan aftur upp í 3,8% í ágúst.
Þjóðvegur
27. maí 2025
Launavísitalan hækkað um 8,2% á einu ári
Á síðustu mánuðum hefur smám saman hægt á hækkunartakti launa eftir ríflegar launahækkanir síðustu ár. Launahækkanir eru þó enn langt umfram verðbólgu og gera má ráð fyrir að kaupmáttur haldi áfram að aukast næstu misseri. Óvissa um launaþróun minnkaði eftir að langtímakjarasamningar náðust á stærstum hluta vinnumarkaðar, en líkt og í kjarasamningum síðustu ára eru hækkanir mismiklar eftir hópum.
26. maí 2025
Vikubyrjun 26. maí 2025
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði vexti um 0,25 prósentur í síðustu viku. HMS birti vísitölu íbúðaverðs, en árshækkun vísitölunnar lækkaði úr 8,0% í 7,6%. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu fyrir maí, en við spáum því að verðbólgan hjaðni úr 4,2% í 3,9%.
Fjölbýlishús
22. maí 2025
Íbúðaverð heldur áfram að hækka þótt hægi á
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,45% á milli mánaða í apríl. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs hefur lækkað síðustu þrjá mánuði og mælist nú 7,6%. Raunverð íbúða er töluvert hærra núna en fyrir ári síðan. Undirrituðum kaupsamningum hefur fækkað á milli ára síðustu þrjá mánuði, eftir að hafa fjölgað sífellt frá september 2023, ef frá er talinn desember síðastliðinn.
Flugvöllur, Leifsstöð
19. maí 2025
Vikubyrjun 19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.
Flugvél
16. maí 2025
Íslendingar á faraldsfæti og kortavelta erlendis aldrei meiri
Kortavelta jókst um 9,4% á milli ára í apríl að raunvirði og erlendis jókst hún um 32,8%. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í einum mánuði en í apríl síðastliðnum, samkvæmt gögnum Ferðamálastofu. Nýbirtar kortaveltutölur renna enn frekari stoðum undir spá um að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum í næstu viku. Neysla landsmanna hefur haldið dampi þrátt fyrir hátt vaxtastig og við teljum horfur á að einkaneysla aukist smám saman á næstu árum.
Bananar
15. maí 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í maí
Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Seðlabanki Íslands
15. maí 2025
Spáum óbreyttum vöxtum í næstu viku
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Sendibifreið og gámar
12. maí 2025
Vikubyrjun 12. maí 2025
Brottfarir um Keflavíkurflugvöll hafa aldrei verið jafnmargar í aprílmánuði eins og í apríl síðastliðnum og erlendir ferðamenn voru 6,5% fleiri en í apríl í fyrra. Skráð atvinnuleysi var 3,9% í apríl og minnkaði um 0,3 prósentustig frá því í mars. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum en Englandsbanki lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig. Báðar ákvarðanir voru í takt við væntingar.