Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólga úr 8,0% í 7,9%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,60% milli mánaða í október og við það hjaðnaði ársverðbólga úr 8,0% í 7,9%. Verð á mat og drykkjarvöru og kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hækkaði meira en við höfðum gert ráð fyrir. Verð á flugfargjöldum lækkaði aftur á móti meira en við höfðum spáð.
Bananar
30. október 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,60% á milli mánaða í október, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga hjaðnar því lítillega á milli mánaða, úr 8,0% í 7,9%. Við höfðum spáð 0,53% hækkun á milli mánaða og að ársverðbólga yrði 7,8%.

Verð á mat og drykk hækkaði meira en við spáðum

Helsti munurinn á milli spár okkar og mælingar Hagstofunnar er að verð á mat og drykkjarvörum og á reiknaðri húsaleigu hækkaði meira en við gerðum ráð fyrir. Á móti lækkaði verð á flugfargjöldum meira en við spáðum. Liðurinn hótel og veitingastaðir lækkaði einnig meira en við gerðum ráð fyrir.

  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 2% milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 1,5% en áhrif vaxta voru 0,5% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði meira en við höfðum gert ráð fyrir en áhrif vaxta voru eins og við höfðum spáð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og sú vísitala hækkaði um 1,4% milli mánaða. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði íbúðaverðverð utan höfuðborgarsvæðisins um 2,5% milli mánaða í september.
  • Verð á matvöru hækkaði um 1% á milli mánaða, en við höfðum gert ráð fyrir 0,4%. Verð á kjöti og mjólkurafurðum hefur mest áhrif til hækkunar í þessum mánuði. Hluta af hækkun á mjólkurafurðum má rekja til ákvörðunar verðlagsnefndar búvara um hækkun á lámarksverði mjólkur til bænda. Við gerum ráð fyrir að sú hækkun hafi áfram áhrif á vísitöluna í næsta mánuði.  
  • Liðurinn tómstundir og menning hækkaði einnig nokkuð umfram okkar spá. Verð á bókum og pakkaferðum til útlanda leiddu hækkanir á þeim lið.
  • Hótel og veitingastaðir lækkuðu um 1,3% milli mánaða, en við höfðum gert ráð fyrir 0,3% hækkun.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu einnig um 2,1% en við höfðum spáð 0,2% lækkun.

Húsnæði aftur sá undirliður sem vegur þyngst

Ársverðbólga hjaðnaði um 0,1 prósentustig milli mánaða og er nú 7,9%. Framlag húsnæðis til ársverðbólgu jókst á milli mánaða og fór hlutur þess úr 2,2 prósentustigum í 2,4 prósentustig af 7,9% verðbólgu. Húsnæði er því aftur sá liður sem vegur þyngst í ársverðbólgunni, en síðustu tvo mánuði var það þjónusta sem dró vagninn. Hlutur þjónustu lækkaði úr 2,4 prósentustigum í 2,3 í október. Hlutur innfluttra vara án bensíns lækkaði úr 2 prósentustigum í 1,8 og hlutur innlendra vara og bensíns stóð nokkurn veginn í stað á milli mánaða.

Gerum ráð fyrir 6,6% verðbólgu í janúar

Í ljósi verðbólgumælingarinnar í morgun hækkum við verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði lítillega. Við gerum nú ráð fyrir 7,8% verðbólgu í nóvember, 7,7% í desember og 6,6% í janúar. Við lyftum spánni upp um 0,1 prósentustig í nóvember og desember og um 0,2% í janúar. Munurinn milli spáa skýrist annars vegar af að talan í morgun var aðeins hærri en við áttum von á og hins vegar af að við gerum nú ráð fyrir verðhækkun á nýjum bílum í janúar vegna niðurfellingar á VSK-afslætti af rafbílum, sem tekur gildi um áramótin. Þó var nýlega tilkynnt að í stað VSK-afsláttar yrði kaupendum rafbíla veittur styrkur. Niðurgreiðslan verður þó minni en hún var í gegnum VSK-afsláttinn. Erfitt er spá fyrir um áhrif þessarar breytingar,  bæði vegna þess að áformin gætu breyst en einnig vegna þess að enn er óljóst hvernig Hagstofan mun taka tillit til niðurgreiðslunnar í sínum verðmælingum.

Mikil lækkun verðbólgunnar í janúar á næsta ári skýrist af því hversu verulega vísitalan hækkaði í janúar í ár og sá mánuður dettur út úr verðbólgunni í janúar á næsta ári. 

Þessi nýjasta verðbólgumæling er sú síðasta fyrir næsta fund peningastefnunefndar. Næsta vaxtaákvörðun verður birt 22. nóvember næstkomandi.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.