Ársverðbólga úr 8,0% í 7,9%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,60% milli mánaða í október og við það hjaðnaði ársverðbólga úr 8,0% í 7,9%. Verð á mat og drykkjarvöru og kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hækkaði meira en við höfðum gert ráð fyrir. Verð á flugfargjöldum lækkaði aftur á móti meira en við höfðum spáð.

30. október 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,60% á milli mánaða í október, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga hjaðnar því lítillega á milli mánaða, úr 8,0% í 7,9%. Við höfðum spáð 0,53% hækkun á milli mánaða og að ársverðbólga yrði 7,8%.

Verð á mat og drykk hækkaði meira en við spáðum

Helsti munurinn á milli spár okkar og mælingar Hagstofunnar er að verð á mat og drykkjarvörum og á reiknaðri húsaleigu hækkaði meira en við gerðum ráð fyrir. Á móti lækkaði verð á flugfargjöldum meira en við spáðum. Liðurinn hótel og veitingastaðir lækkaði einnig meira en við gerðum ráð fyrir.

Reiknuð húsaleiga hækkaði um 2% milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 1,5% en áhrif vaxta voru 0,5% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði meira en við höfðum gert ráð fyrir en áhrif vaxta voru eins og við höfðum spáð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og sú vísitala hækkaði um 1,4% milli mánaða. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði íbúðaverðverð utan höfuðborgarsvæðisins um 2,5% milli mánaða í september.
Verð á matvöru hækkaði um 1% á milli mánaða, en við höfðum gert ráð fyrir 0,4%. Verð á kjöti og mjólkurafurðum hefur mest áhrif til hækkunar í þessum mánuði. Hluta af hækkun á mjólkurafurðum má rekja til ákvörðunar verðlagsnefndar búvara um hækkun á lámarksverði mjólkur til bænda. Við gerum ráð fyrir að sú hækkun hafi áfram áhrif á vísitöluna í næsta mánuði.
Liðurinn tómstundir og menning hækkaði einnig nokkuð umfram okkar spá. Verð á bókum og pakkaferðum til útlanda leiddu hækkanir á þeim lið.
Hótel og veitingastaðir lækkuðu um 1,3% milli mánaða, en við höfðum gert ráð fyrir 0,3% hækkun.
Flugfargjöld til útlanda lækkuðu einnig um 2,1% en við höfðum spáð 0,2% lækkun.

Húsnæði aftur sá undirliður sem vegur þyngst

Ársverðbólga hjaðnaði um 0,1 prósentustig milli mánaða og er nú 7,9%. Framlag húsnæðis til ársverðbólgu jókst á milli mánaða og fór hlutur þess úr 2,2 prósentustigum í 2,4 prósentustig af 7,9% verðbólgu. Húsnæði er því aftur sá liður sem vegur þyngst í ársverðbólgunni, en síðustu tvo mánuði var það þjónusta sem dró vagninn. Hlutur þjónustu lækkaði úr 2,4 prósentustigum í 2,3 í október. Hlutur innfluttra vara án bensíns lækkaði úr 2 prósentustigum í 1,8 og hlutur innlendra vara og bensíns stóð nokkurn veginn í stað á milli mánaða.

Gerum ráð fyrir 6,6% verðbólgu í janúar

Í ljósi verðbólgumælingarinnar í morgun hækkum við verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði lítillega. Við gerum nú ráð fyrir 7,8% verðbólgu í nóvember, 7,7% í desember og 6,6% í janúar. Við lyftum spánni upp um 0,1 prósentustig í nóvember og desember og um 0,2% í janúar. Munurinn milli spáa skýrist annars vegar af að talan í morgun var aðeins hærri en við áttum von á og hins vegar af að við gerum nú ráð fyrir verðhækkun á nýjum bílum í janúar vegna niðurfellingar á VSK-afslætti af rafbílum, sem tekur gildi um áramótin. Þó var nýlega tilkynnt að í stað VSK-afsláttar yrði kaupendum rafbíla veittur styrkur. Niðurgreiðslan verður þó minni en hún var í gegnum VSK-afsláttinn. Erfitt er spá fyrir um áhrif þessarar breytingar, bæði vegna þess að áformin gætu breyst en einnig vegna þess að enn er óljóst hvernig Hagstofan mun taka tillit til niðurgreiðslunnar í sínum verðmælingum.

Mikil lækkun verðbólgunnar í janúar á næsta ári skýrist af því hversu verulega vísitalan hækkaði í janúar í ár og sá mánuður dettur út úr verðbólgunni í janúar á næsta ári.

Þessi nýjasta verðbólgumæling er sú síðasta fyrir næsta fund peningastefnunefndar. Næsta vaxtaákvörðun verður birt 22. nóvember næstkomandi.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

4. des. 2023

Afgangur af viðskiptum við útlönd á 3. ársfjórðungi - líklega afgangur á árinu í heild

Afgangur af viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi mældist 62 ma. kr. Myndalegur þjónustujöfnuður bætti upp fyrir aukinn halla á vöruskiptajöfnuði á fjórðungnum, en auk þess var afgangur af þáttatekjujöfnuði. Á fyrstu þremur fjórðungum ársins mælist 42 ma. kr. afgangur og ólíklegt er að svo mikill halli mælist á lokafjórðungi ársins. Þetta er viðsnúningur frá síðustu tveimur árum þegar halli hefur mælst á viðskiptajöfnuði.

4. des. 2023

Vikubyrjun 4. desember 2023

Á síðustu mánuðum hefur dregið verulega úr vexti hagkerfisins. Hagvöxtur mældist aðeins 1,1% á þriðja ársfjórðungi og bæði einkaneysla og fjárfesting drógust saman milli ára.

30. nóv. 2023

Hagkerfið stefnir í átt að jafnvægi

Hagvöxtur mældist 1,1% á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Verulega hægði á hagkerfinu á þriðja ársfjórðungi en til samanburðar var hagvöxtur 7,0% á fyrsta ársfjórðungi og 4,7% á öðrum. Hátt vaxtastig segir til sín víðar en áður og áhrifin sjást skýrt á samdrætti í einkaneyslu og fjárfestingu.

29. nóv. 2023

Húsnæðisverð lyftir verðbólgu aftur í 8,0%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,38% milli mánaða í nóvember og við það hækkaði ársverðbólga úr 7,9% í 8,0%. Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði minna en við gerðum ráð fyrir en kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hækkaði umfram spá okkar. Verð á flugfargjöldum lækkaði meira en við spáðum.

27. nóv. 2023

Vikubyrjun 27. nóvember 2023

Fyrstu kaupendum á íbúðamarkaði fjölgaði verulega á þriðja fjórðungi ársins og voru 1.123 talsins, 33% allra kaupenda. Til samanburðar voru fyrstu kaupendur 789 talsins á öðrum fjórðungi, 26% allra kaupenda.

24. nóv. 2023

Vísitala íbúðaverðs hækkar enn og kaupsamningum fjölgar

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,9% milli mánaða í október. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 19% fleiri en í október í fyrra og fjölgaði einnig í september eftir að hafa fækkað viðstöðulaust milli ára frá miðju ári 2021. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir nóvembermánuð og því færum við hana örlítið upp og spáum nú 8,1% ársverðbólgu í stað 8,0%.

20. nóv. 2023

Vikubyrjun 20. nóvember 2023

Í nýjustu könnun á væntingum markaðsaðila, sem fór fram fyrir um tveimur vikum, töldu fleiri svarendur að taumhald peningastefnu væri of þétt en of laust. Þetta er viðsnúningur frá því sem verið hefur, en allt frá janúar árið 2020 hafa fleiri talið taumhaldið of laust.

17. nóv. 2023

Spáum óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands haldi meginvöxtum bankans óbreyttum í 9,25% í næstu viku. Við teljum að óvissa og viðkvæm staða í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesskaga spili stóran þátt í ákvörðuninni og vegi þyngra en vísbendingar um þrálátan verðbólguþrýsting og viðvarandi háar verðbólguvæntingar.

16. nóv. 2023

Spáum 8,0% verðbólgu í nóvember

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,37% milli mánaða í nóvember og að ársverðbólga aukist úr 7,9% í 8,0%. Þeir liðir sem vega þyngst til hækkunar á vísitölunni eru reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykkjarvöru, en flugfargjöld til útlanda vega þyngst til lækkunar. Við gerum ráð fyrir að verðbólga aukist svo lítillega í desember, í 8,1%, en hjaðni eftir áramót og verði 7,3% í janúar og 6,7% í febrúar.

14. nóv. 2023

Laun hækkað langmest í veitinga- og gistigeiranum