Ár­s­verð­bólga eykst úr 7,7% í 8,0%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,35% milli mánaða í september og við það jókst ársverðbólga úr 7,7% í 8,0%. Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun minna en við bjuggumst við en að öðru leyti var mælingin nokkurn veginn í takt við okkar spá. Framlag þjónustu og húsnæðis til ársverðbólgu jókst á hlut annarra liða. Við gerum enn ráð fyrir að verðbólga hjaðni næstu mánuði.
Fjölbýlishús
28. september 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,35% á milli mánaða í september, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga hækkar því annan mánuðinn í röð og fer úr 7,7% í 8,0% í september. Við höfðum spáð 0,22% hækkun á milli mánaða og að ársverðbólga yrði 7,8%.

Nánar um helstu undirliði

Mæling Hagstofunnar var að mestu mjög svipuð spá okkar, en flugfargjöld til útlanda lækkuðu þó mun minna en við gerðum ráð fyrir.

  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,87% milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 0,29% en áhrif vaxta voru 0,58% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði minna en við gerðum ráð fyrir en áhrif vaxta voru eins og við höfðum spáð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og hækkaði hún um 0,7%. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkar verð á fjölbýli minna og verð á sérbýli lækkar meira en í mælingu HMS. Íbúðaverð utan höfuðborgarsvæðisins hækkar um 0,2% milli mánaða í mælingu Hagstofunnar.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun minna en við spáðum, eða um 10,6% í stað 18,7%, en flugfargjöld til útlanda lækka alla jafna milli mánaða í september. Það er því 11% dýrara að fljúga til útlanda nú í september en í sama mánuði í fyrra, en í júlí og ágúst var verðið svipað og í sama mánuði árið áður.
  • Útsölulok höfðu minni áhrif en við gerðum ráð fyrir. Föt og skór hækkuðu um 3,7% en við höfðum spáð 4,8% hækkun.
  • Matur og drykkjarvörur hækkuðu um 0,5% á milli mánaða en við höfðum spáð 0,2% hækkun á milli mánaða.

Framlag þjónustu til ársverðbólgu heldur áfram að aukast

Ársverðbólga jókst um 0,3 prósentustig milli mánaða og er nú 8%. Framlag þjónustu til ársverðbólgu heldur áfram að aukast og stendur nú á bak við stærstan hluta hennar, eða 2,4 prósentustig af 8% verðbólgu. Hlutur húsnæðis jókst úr 2,0 prósentustigum í 2,2 á milli mánaða í september, en framlag húsnæðis hefur dregist töluvert saman frá því fyrir ári síðan þegar hlutur þess var 3,7 prósentustig. Framlag bensíns hefur verið til lækkunar á ársverðbólgu fjóra mánuði í röð, en áhrifin dragast saman milli mánaða nú í september þar sem bensínverð hækkaði milli mánaða. Það er þó enn örlítið lægra en það var fyrir ári. Framlag innfluttra vara án bensíns lækkar úr 2,2 prósentustigum í 2,0 en hlutur innlendra vara stendur í stað í 1,5 prósentustigum.

Undirliggjandi verðbólga, þar sem búið er að fjarlægja sveiflukennda liði, hækkar á milli mánaða í flestum kjarnavísitölum nema kjarnavísitölu 4. Það er áhugavert þar sem hlutur þjónustu í kjarnavísitölu 4 vegur þyngst, en skýringin gæti verið að hlutur innfluttra vara án bensíns í verðbólgunni dregst saman milli mánaða. Áhrif hækkandi vaxta sjást einnig þegar kjarnavísitala 3 er skoðuð, sem undanskilur áhrif vaxtabreytinga á húsnæðislið í reiknaðri húsaleigu, en sú vísitala hefur lækkað meira en hinar kjarnavísitölunnar síðustu mánuði.

Búumst við 6,9% verðbólgu í lok árs

Í ljósi verðbólgumælingarinnar í morgun hækkum við lítillega verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði. Við gerum nú ráð fyrir 7,4% verðbólgu í október, 7,0% í nóvember og 6,9% í desember. Þetta er hækkun um 0,1 prósentustig frá síðustu spá sem við birtum rétt eftir að HMS birti vísitölu íbúðaverðs í síðustu viku. Munurinn milli spáa skýrist aðallega af að við erum núna að gera ráð fyrir að flugfargjöld til útlanda verði hærri út árið en við gerðum í fyrri spá.

Næsta vaxtaákvörðun peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands verður birt miðvikudaginn 4. október.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél
9. des. 2024
Spáum 4,7% verðbólgu í desember
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða í desember og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,7%. Flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,9% í mars á næsta ári.
9. des. 2024
Vikubyrjun 9. desember 2024
Í vikunni fáum við tölur um fjölda ferðamanna sem komu hingað til lands í nóvember og skráð atvinnuleysi í október. Í síðustu viku birti Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd á þriðja ársfjórðungi þar sem í ljós kom að minni afgangur var en á sama tíma í fyrra. Seðlabankinn birti einnig fundargerð peningastefnunefndar sem sýnir að allir nefndarmenn voru sammála um að lækka vexti um 0,5 prósentustig í síðasta mánuði.
Flutningaskip
5. des. 2024
Afgangur á 3. ársfjórðungi, en að öllum líkindum halli á árinu
Afgangur mældist á viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi. Það var halli á vöruskiptum, frumþáttatekjum og rekstrarframlögum, sem afgangur á þjónustuviðskiptum náði þó að vega upp, enda háannatími ferðaþjónustu. Það sem af er ári mælist samt það mikill halli að nær öruggt er að það mælist halli á árinu í heild.
3. des. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 3. desember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Sendibifreið og gámar
2. des. 2024
Vikubyrjun 2. desember 2024
Í síðustu viku bárust upplýsingar um að verðbólga hefði lækkaði úr 5,1% niður í 4,5% í nóvember og að landsframleiðslan hefði dregist saman um 0,5% að raunvirði á milli ára á þriðja ársfjórðungi. Í vikunni birtir Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd, fundargerð peningastefnunefndar og yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar.
Lyftari í vöruhúsi
29. nóv. 2024
0,5% samdráttur á þriðja ársfjórðungi
Hagkerfið dróst saman á milli ára á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt nýbirtum þjóðhagsreikningum Hagstofunnar. Verri afkoma þjónustuviðskipta við útlönd skýrir að stórum hluta samdráttinn á fjórðungnum. Innlend eftirspurn jókst um 0,8% milli ára og samneysla og aukin fjármunamyndun vógu þyngst til hækkunar.
29. nóv. 2024
Merki um minna framboð leiguhúsnæðis 
Skammtímaleiga í gegnum Airbnb hefur stóraukist eftir faraldurinn og framboð á íbúðum til langtímaleigu virðist hafa minnkað á móti. Þessi þróun gæti hafa átt þátt í að þrýsta upp leiguverðinu. Stærstur hluti Airbnb-íbúðanna er leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu.
28. nóv. 2024
Verðbólga yfir væntingum í nóvember
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% á milli mánaða í nóvember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 5,1% í 4,8%, eða um 0,3 prósentustig. Reiknuð húsaleiga hafði mest áhrif til hækkunar vísitölunnar og flugfargjöld til útlanda mest áhrif til lækkunar.
Hús í Reykjavík
26. nóv. 2024
Rólegri taktur á íbúðamarkaði?
Nýjustu gögn af íbúðamarkaði benda til þess að lítillega hafi dregið úr eftirspurn. Grindavíkuráhrifin eru líklega tekin að fjara út og hugsanlega heldur fólk að sér höndum nú þegar vaxtalækkunarferlið er nýhafið og loks glittir í ódýrari fjármögnun. Verðið gæti tekið hratt við sér þegar vextir lækka af meiri alvöru.
Seðlabanki Íslands
25. nóv. 2024
Vikubyrjun 25. nóvember 2024
Seðlabankinn lækkaði stýrivexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku, í takt við væntingar. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu nóvembermánaðar en við eigum von á að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Á föstudag, þegar Hagstofan birtir þjóðhagsreikninga, kemur svo í ljós hvernig hagvöxtur þróaðist á þriðja ársfjórðungi.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur