Ársverðbólga eykst úr 7,7% í 8,0%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,35% milli mánaða í september og við það jókst ársverðbólga úr 7,7% í 8,0%. Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun minna en við bjuggumst við en að öðru leyti var mælingin nokkurn veginn í takt við okkar spá. Framlag þjónustu og húsnæðis til ársverðbólgu jókst á hlut annarra liða. Við gerum enn ráð fyrir að verðbólga hjaðni næstu mánuði.

28. september 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,35% á milli mánaða í september, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga hækkar því annan mánuðinn í röð og fer úr 7,7% í 8,0% í september. Við höfðum spáð 0,22% hækkun á milli mánaða og að ársverðbólga yrði 7,8%.

Nánar um helstu undirliði

Mæling Hagstofunnar var að mestu mjög svipuð spá okkar, en flugfargjöld til útlanda lækkuðu þó mun minna en við gerðum ráð fyrir.

Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,87% milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 0,29% en áhrif vaxta voru 0,58% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði minna en við gerðum ráð fyrir en áhrif vaxta voru eins og við höfðum spáð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og hækkaði hún um 0,7%. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkar verð á fjölbýli minna og verð á sérbýli lækkar meira en í mælingu HMS. Íbúðaverð utan höfuðborgarsvæðisins hækkar um 0,2% milli mánaða í mælingu Hagstofunnar.
Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun minna en við spáðum, eða um 10,6% í stað 18,7%, en flugfargjöld til útlanda lækka alla jafna milli mánaða í september. Það er því 11% dýrara að fljúga til útlanda nú í september en í sama mánuði í fyrra, en í júlí og ágúst var verðið svipað og í sama mánuði árið áður.
Útsölulok höfðu minni áhrif en við gerðum ráð fyrir. Föt og skór hækkuðu um 3,7% en við höfðum spáð 4,8% hækkun.
Matur og drykkjarvörur hækkuðu um 0,5% á milli mánaða en við höfðum spáð 0,2% hækkun á milli mánaða.

Framlag þjónustu til ársverðbólgu heldur áfram að aukast

Ársverðbólga jókst um 0,3 prósentustig milli mánaða og er nú 8%. Framlag þjónustu til ársverðbólgu heldur áfram að aukast og stendur nú á bak við stærstan hluta hennar, eða 2,4 prósentustig af 8% verðbólgu. Hlutur húsnæðis jókst úr 2,0 prósentustigum í 2,2 á milli mánaða í september, en framlag húsnæðis hefur dregist töluvert saman frá því fyrir ári síðan þegar hlutur þess var 3,7 prósentustig. Framlag bensíns hefur verið til lækkunar á ársverðbólgu fjóra mánuði í röð, en áhrifin dragast saman milli mánaða nú í september þar sem bensínverð hækkaði milli mánaða. Það er þó enn örlítið lægra en það var fyrir ári. Framlag innfluttra vara án bensíns lækkar úr 2,2 prósentustigum í 2,0 en hlutur innlendra vara stendur í stað í 1,5 prósentustigum.

Undirliggjandi verðbólga, þar sem búið er að fjarlægja sveiflukennda liði, hækkar á milli mánaða í flestum kjarnavísitölum nema kjarnavísitölu 4. Það er áhugavert þar sem hlutur þjónustu í kjarnavísitölu 4 vegur þyngst, en skýringin gæti verið að hlutur innfluttra vara án bensíns í verðbólgunni dregst saman milli mánaða. Áhrif hækkandi vaxta sjást einnig þegar kjarnavísitala 3 er skoðuð, sem undanskilur áhrif vaxtabreytinga á húsnæðislið í reiknaðri húsaleigu, en sú vísitala hefur lækkað meira en hinar kjarnavísitölunnar síðustu mánuði.

Búumst við 6,9% verðbólgu í lok árs

Í ljósi verðbólgumælingarinnar í morgun hækkum við lítillega verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði. Við gerum nú ráð fyrir 7,4% verðbólgu í október, 7,0% í nóvember og 6,9% í desember. Þetta er hækkun um 0,1 prósentustig frá síðustu spá sem við birtum rétt eftir að HMS birti vísitölu íbúðaverðs í síðustu viku. Munurinn milli spáa skýrist aðallega af að við erum núna að gera ráð fyrir að flugfargjöld til útlanda verði hærri út árið en við gerðum í fyrri spá.

Næsta vaxtaákvörðun peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands verður birt miðvikudaginn 4. október.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

27. nóv. 2023

Vikubyrjun 27. nóvember 2023

Fyrstu kaupendum á íbúðamarkaði fjölgaði verulega á þriðja fjórðungi ársins og voru 1.123 talsins, 33% allra kaupenda. Til samanburðar voru fyrstu kaupendur 789 talsins á öðrum fjórðungi, 26% allra kaupenda.

24. nóv. 2023

Vísitala íbúðaverðs hækkar enn og kaupsamningum fjölgar

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,9% milli mánaða í október. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 19% fleiri en í október í fyrra og fjölgaði einnig í september eftir að hafa fækkað viðstöðulaust milli ára frá miðju ári 2021. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir nóvembermánuð og því færum við hana örlítið upp og spáum nú 8,1% ársverðbólgu í stað 8,0%.

20. nóv. 2023

Vikubyrjun 20. nóvember 2023

Í nýjustu könnun á væntingum markaðsaðila, sem fór fram fyrir um tveimur vikum, töldu fleiri svarendur að taumhald peningastefnu væri of þétt en of laust. Þetta er viðsnúningur frá því sem verið hefur, en allt frá janúar árið 2020 hafa fleiri talið taumhaldið of laust.

17. nóv. 2023

Spáum óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands haldi meginvöxtum bankans óbreyttum í 9,25% í næstu viku. Við teljum að óvissa og viðkvæm staða í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesskaga spili stóran þátt í ákvörðuninni og vegi þyngra en vísbendingar um þrálátan verðbólguþrýsting og viðvarandi háar verðbólguvæntingar.

16. nóv. 2023

Spáum 8,0% verðbólgu í nóvember

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,37% milli mánaða í nóvember og að ársverðbólga aukist úr 7,9% í 8,0%. Þeir liðir sem vega þyngst til hækkunar á vísitölunni eru reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykkjarvöru, en flugfargjöld til útlanda vega þyngst til lækkunar. Við gerum ráð fyrir að verðbólga aukist svo lítillega í desember, í 8,1%, en hjaðni eftir áramót og verði 7,3% í janúar og 6,7% í febrúar.

14. nóv. 2023

Laun hækkað langmest í veitinga- og gistigeiranum

Laun hafa hækkað langmest í veitinga- og gistigeiranum á síðustu árum og mest meðal verka- og þjónustufólks. Frá því rétt áður en lífskjarasamningarnir voru samþykktir árið 2019 hafa laun þjónustu-, sölu- og afgreiðslufólks hækkað um að meðaltali 48,5% og verkafólks um 48,2%. Laun stjórnenda hafa á sama tímabili hækkað um 27,4% og laun sérfræðinga um 33,4%. Kaupmáttur hefur aukist um að meðaltali 10% á tímabilinu, en þróunin er ólík eftir hópum.

13. nóv. 2023

Vikubyrjun 13. nóvember 2023

Netverslun Íslendinga er að jafnaði langmest í nóvember. Það skýrist af stórum netútsöludögum í mánuðinum eins og makalausa deginum (e. Singles’ Day), svörtum föstudegi (e. Black Friday) og stafrænum mánudegi (e. Cyber Monday).

10. nóv. 2023

Aldrei fleiri ferðamenn í október

Um 205 þúsund erlendir ferðamenn fóru frá Keflavíkurflugvelli í október og hafa aldrei verið fleiri í mánuðinum. Alls hafa um 1.940 þúsund erlendir ferðamenn farið um Leifsstöð það sem af er ári, örlítið fleiri en árið 2017 og lítillega færri en metárið 2018.

6. nóv. 2023

Vikubyrjun 6. nóvember 2023

Velta í byggingariðnaði dróst saman á milli ára í júlí og ágúst, samkvæmt gögnum Hagstofunnar sem byggja á virðisaukaskattsskýrslum. Þetta er í fyrsta skipti í rúm tvö ár sem veltan minnkar og til samanburðar jókst hún um rúm 15% milli ára á VSK-tímabilinu maí-júní.

2. nóv. 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - október 2023