Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólga eykst úr 7,6% í 7,7%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst og við það jókst ársverðbólga úr 7,6% í 7,7%. Við eigum þó enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 6,4% í nóvember. Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.
Frosnir ávextir og grænmeti
30. ágúst 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga hækkar því úr 7,6% í 7,7%. Við höfðum spáð 0,18% hækkun á milli mánaða og að ársverðbólga yrði 7,5%. Mæling Hagstofunnar er því aðeins hærri en við bjuggumst við en mestu munar um verðhækkun á liðum tengdum tómstundum og menningu.

Nánar um helstu undirliði

Mæling Hagstofunnar var að mörgu leyti mjög svipuð og við höfðum spáð. Það sem kom á óvart var hækkun í liðnum póstur og sími og í liðnum tómstundir og menning.

  • Reiknuð húsaleiga lækkaði um 0,28% milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis lækkaði um 0,84% en áhrif vaxta voru 0,56% til hækkunar, nánast nákvæmlega eins og við spáðum. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu sem lækkaði um 0,8%.
  • Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hefur íbúðaverð á landsbyggðinni nú lækkað tvo mánuði í röð, eða um 2,83% í síðasta mánuði og 1,26% nú. Sama má segja um íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu, en bæði sérbýli og fjölbýli hafa lækkað tvo mánuði í röð.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 8,4% milli mánaða, mjög nálægt okkar spá um 8,5% lækkun. Þetta er annar mánuðurinn í röð sem flugfargjöld til útlanda fylgja sömu breytingu og fyrir ári síðan. Það kostaði því nokkurn veginn það sama að fljúga til útlanda í ágúst nú og í ágúst í fyrra.
  • Sumarútsölur eru að ganga til baka og föt og skór hækkuðu um 5,8% frá því í júlí. Sumarútsölurnar ganga yfirleitt til baka bæði í ágúst og september. Við höfðum spáð 4,8% hækkun nú í ágúst og að hækkunin yrði svipuð í september. Við gerum því ráð fyrir að í september verði hækkunin örlítið minni en í fyrri spá. Afsláttur vegna sumarútsalna í ár var töluvert meiri en síðustu ár, þegar faraldurinn stóð yfir, og í júlí lækkaði verð á fötum og skóm um 8,7%.
  • Útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaðaði o.fl. kláruðust líka í ágúst og liðurinn hækkaði um 1,3% en við áttum von á 1,2% hækkun.
  • Liðurinn póstur og sími hækkaði nokkuð óvænt um 0,8%, en við höfðum ekki gert ráð fyrir breytingu á þeim lið. Það sem hefur mest áhrif til hækkunar er verð á símtækjum og internetþjónustu.
  • Liðurinn tómstundir og menning hækkaði einnig um 0,8%, en við gerðum ekki heldur ráð fyrir að sá liður myndi breytast, en misjafnt er milli ára hvernig hækkunin á þessum lið skiptist á milli ágúst og september. Undir tómstundir og menningu fellur undirliðurinn sjónvarp og útvarp, sem hafði mest áhrif til hækkunar á þessum lið.

Framlag þjónustu til ársverðbólgu hækkaði milli mánaða

Ársverðbólgan jókst um 0,1 prósentustig milli mánaða. Skýrist hækkunin að mestu leyti af hækkun á þjónustu og bensíni, en framlag þjónustu til 7,7% verðbólgu er 2,3 prósentustig og hækkar úr 2,1 prósentustigi. Framlag bensíns er enn til lækkunar, en bensínverð hækkaði þó milli mánaða í ágúst þó ársbreytingin sé enn neikvæð og voru áhrif bensíns 0,2 prósentustig til lækkunar en var 0,4 prósentustig til lækkunar í síðasta mánuði. Áhrif húsnæðis hélt áfram að minnka og lækkaði um 0,3 prósentustig.

Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.

Undirliggjandi verðbólga, þar sem búið er að fjarlægja sveiflukennda liði hækkar á milli mánaða eins og hún er mæld með kjarnavísitölu 4. Það kemur ekki mikið á óvart miðað við þessa mælingu, enda vegur þjónusta hlutfallslega mest í þeirri vísitölu. Ársbreyting á kjarnavísitölu 4 hækkaði úr 7,6% í 7,7%, eins og vísitala neysluverðs.

Búumst við 6,4% verðbólgu í nóvember

Í ljósi nýjustu gagna hækkum við lítillega verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði, eða um eitt prósentustig fyrir hvern mánuð. Við gerðum áður ráð fyrir 7,4% verðbólgu í september, 6,7% í október og 6,3% í nóvember. Ný spá hljóðar því upp á 7,5% í september, 6,8% í október og 6,4% í nóvember.

Næsta vaxtaákvörðun peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands verður birt miðvikudaginn 4. október. Hagstofan birtir eina verðbólgumælingu í viðbót fyrir þá dagsetningu.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð. 
29. apríl 2025
Verðbólga yfir væntingum og mælist 4,2%
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. apríl 2025
Versnandi efnahagshorfur í heiminum að mati AGS
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) birti nýja efnahagsspá um páskana. Hagvaxtarhorfur í heiminum hafa verið færðar niður og AGS telur að spenna í alþjóðaviðskiptum og veruleg óvissa komi til með að draga úr umsvifum í heimshagkerfinu.
USD
28. apríl 2025
Vikubyrjun 28. apríl 2025
Hagstofan birtir verðbólgutölur fyrir aprílmánuð á morgun og við búumst við að verðbólga hækki tímabundið upp í 4%. Í vikunni fáum við fyrstu uppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung og fyrsta mat á hagvexti í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi.
Íbúðir
23. apríl 2025
Horfur á hófstilltum hækkunum á íbúðaverði
Við teljum horfur á tiltölulega hófstilltum verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu árin, 5,9% hækkun á þessu ári, 4,8% hækkun á næsta ári og 6,4% hækkun árið 2027. Til samanburðar hefur íbúðaverð hækkað um 9% á ári að jafnaði frá aldamótum, og að meðaltali um 13% á ári frá árinu 2021. 
Greiðsla
22. apríl 2025
Vikubyrjun 22. apríl 2025
Leiguverð hefur hækkað um 11,3% á síðustu tólf mánuðum, þó nokkuð meira en íbúðaverð sem hefur hækkað um 8% á sama tímabili. Hækkanir á íbúða- og leigumarkaði eru þó nokkuð umfram almennar verðhækkanir í landinu, en verðbólga mældist 3,8% í mars. Áfram er kraftur í innlendri neyslu, greiðslukortavelta heimila hefur aukist statt og stöðugt síðustu mánuði og var 1,8% meiri í mars síðastliðnum en í mars í fyrra.  
Gönguleið
16. apríl 2025
Óljósar horfur í ferðaþjónustu vegna sviptinga í alþjóðasamskiptum
Sviptingar í alþjóðaviðskiptum gætu haft margvísleg áhrif á ferðaþjónustu hér á landi. Tollar gætu rýrt kaupmátt Bandaríkjamanna og haft áhrif á komur þeirra hingað til lands. Auk þess eru merki um að áhugi Evrópubúa á að heimsækja Bandaríkin fari dvínandi, sem gæti haft áhrif hingað heim, enda hafa Evrópubúar gjarnan komið við á Íslandi á leið sinni vestur um haf. Í nýrri hagspá gerum við ráð fyrir samdrætti í ferðaþjónustu á þessu ári, en að hún taki aftur við sér á næstu tveimur árum.