Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ár­s­verð­bólga eykst úr 7,6% í 7,7%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst og við það jókst ársverðbólga úr 7,6% í 7,7%. Við eigum þó enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 6,4% í nóvember. Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.
Frosnir ávextir og grænmeti
30. ágúst 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga hækkar því úr 7,6% í 7,7%. Við höfðum spáð 0,18% hækkun á milli mánaða og að ársverðbólga yrði 7,5%. Mæling Hagstofunnar er því aðeins hærri en við bjuggumst við en mestu munar um verðhækkun á liðum tengdum tómstundum og menningu.

Nánar um helstu undirliði

Mæling Hagstofunnar var að mörgu leyti mjög svipuð og við höfðum spáð. Það sem kom á óvart var hækkun í liðnum póstur og sími og í liðnum tómstundir og menning.

  • Reiknuð húsaleiga lækkaði um 0,28% milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis lækkaði um 0,84% en áhrif vaxta voru 0,56% til hækkunar, nánast nákvæmlega eins og við spáðum. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu sem lækkaði um 0,8%.
  • Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hefur íbúðaverð á landsbyggðinni nú lækkað tvo mánuði í röð, eða um 2,83% í síðasta mánuði og 1,26% nú. Sama má segja um íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu, en bæði sérbýli og fjölbýli hafa lækkað tvo mánuði í röð.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 8,4% milli mánaða, mjög nálægt okkar spá um 8,5% lækkun. Þetta er annar mánuðurinn í röð sem flugfargjöld til útlanda fylgja sömu breytingu og fyrir ári síðan. Það kostaði því nokkurn veginn það sama að fljúga til útlanda í ágúst nú og í ágúst í fyrra.
  • Sumarútsölur eru að ganga til baka og föt og skór hækkuðu um 5,8% frá því í júlí. Sumarútsölurnar ganga yfirleitt til baka bæði í ágúst og september. Við höfðum spáð 4,8% hækkun nú í ágúst og að hækkunin yrði svipuð í september. Við gerum því ráð fyrir að í september verði hækkunin örlítið minni en í fyrri spá. Afsláttur vegna sumarútsalna í ár var töluvert meiri en síðustu ár, þegar faraldurinn stóð yfir, og í júlí lækkaði verð á fötum og skóm um 8,7%.
  • Útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaðaði o.fl. kláruðust líka í ágúst og liðurinn hækkaði um 1,3% en við áttum von á 1,2% hækkun.
  • Liðurinn póstur og sími hækkaði nokkuð óvænt um 0,8%, en við höfðum ekki gert ráð fyrir breytingu á þeim lið. Það sem hefur mest áhrif til hækkunar er verð á símtækjum og internetþjónustu.
  • Liðurinn tómstundir og menning hækkaði einnig um 0,8%, en við gerðum ekki heldur ráð fyrir að sá liður myndi breytast, en misjafnt er milli ára hvernig hækkunin á þessum lið skiptist á milli ágúst og september. Undir tómstundir og menningu fellur undirliðurinn sjónvarp og útvarp, sem hafði mest áhrif til hækkunar á þessum lið.

Framlag þjónustu til ársverðbólgu hækkaði milli mánaða

Ársverðbólgan jókst um 0,1 prósentustig milli mánaða. Skýrist hækkunin að mestu leyti af hækkun á þjónustu og bensíni, en framlag þjónustu til 7,7% verðbólgu er 2,3 prósentustig og hækkar úr 2,1 prósentustigi. Framlag bensíns er enn til lækkunar, en bensínverð hækkaði þó milli mánaða í ágúst þó ársbreytingin sé enn neikvæð og voru áhrif bensíns 0,2 prósentustig til lækkunar en var 0,4 prósentustig til lækkunar í síðasta mánuði. Áhrif húsnæðis hélt áfram að minnka og lækkaði um 0,3 prósentustig.

Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.

Undirliggjandi verðbólga, þar sem búið er að fjarlægja sveiflukennda liði hækkar á milli mánaða eins og hún er mæld með kjarnavísitölu 4. Það kemur ekki mikið á óvart miðað við þessa mælingu, enda vegur þjónusta hlutfallslega mest í þeirri vísitölu. Ársbreyting á kjarnavísitölu 4 hækkaði úr 7,6% í 7,7%, eins og vísitala neysluverðs.

Búumst við 6,4% verðbólgu í nóvember

Í ljósi nýjustu gagna hækkum við lítillega verðbólguspá okkar fyrir næstu mánuði, eða um eitt prósentustig fyrir hvern mánuð. Við gerðum áður ráð fyrir 7,4% verðbólgu í september, 6,7% í október og 6,3% í nóvember. Ný spá hljóðar því upp á 7,5% í september, 6,8% í október og 6,4% í nóvember.

Næsta vaxtaákvörðun peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands verður birt miðvikudaginn 4. október. Hagstofan birtir eina verðbólgumælingu í viðbót fyrir þá dagsetningu.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.