Spá­um að verð­bólga lækki í 9,6% í fe­brú­ar

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,88% milli mánaða í febrúar. Gangi spáin eftir lækkar ársverðbólgan úr 9,9% í 9,6%. Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir örlítið meiri verðbólgu en í síðustu spá sem við birtum í lok janúar. Við teljum engu að síður að verðbólgan hjaðni næstu mánuði.
16. febrúar 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,85% milli mánaða í janúar og jókst ársverðbólgan úr 9,6% í 9,9%. Þetta er sama verðbólga og í júlí í fyrra, en það var áður hæsta gildið í núverandi verðbólgukúf. Óhætt er að segja að mælingin hafi komið okkur á óvart, en við áttum von á að verðbólgan myndi lækka út 9,6% í 9,4%. Langmestu munar um að verð á nýjum bílum hækkaði mun meira en við bjuggumst við.

Eigum von á að vísitalan hækki um 0,88% milli mánaða í febrúar og ársverðbólgan lækki úr 9,9% í 9,6%

Við spáum því að vísitala neysluverðs (VNV) hækki um 0,88% milli mánaða í febrúar. Gangi sú spá eftir mun ársverðbólgan lækka úr 9,9% í 9,6%. Það kann að skjóta skökku við að ársverðbólga lækki þrátt fyrir að vísitalan hækki verulega milli mánaða. Skýrist það af því að vísitalan hækkaði óvenju mikið milli mánaða í febrúar í fyrra, eða um 1,16%, og nú dettur sú mæling út úr ársverðbólgunni. Við erum því að miða við mun hærra upphafsgildi þegar við reiknum ársbreytinguna heldur en við gerðum í janúar.

Að þessu sinni eru það fimm undirliðir sem hafa mest áhrif á verðbólgu: Matarkarfan, reiknuð húsaleiga, föt og skór, og húsgögn, heimilisbúnaður, o.fl. vega til hækkunar á meðan flugfargjöld til útlanda vega til lækkunar, gangi spá okkar eftir.

Matarkarfan hækkar

Matarkarfan hækkaði um 2,0% í janúar. Mestu munaði um mikla hækkun á mjólk og mjólkurvörum, en verðlagsnefnd búvara tilkynnti um hækkun á verði mjólkur til bænda í janúar.  Án þessa hækkana hefði matarkarfan engu að síður hækkað um 1,2%. Verðhækkanir í matarkörfunni virðast því vera nokkuð almennar. Við eigum von á að matarkarfan í heild hækki um 1,2% milli mánaða núna í febrúar og að áhrif þess á vísitöluna verði 0,18 prósentur til hækkunar.

Fasteignaverð lækkar, en reiknaður kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar vegna vaxtahækkana

Reiknað endurgjald við að búa í eigin húsnæði, þ.e. reiknuð húsaleiga, samanstendur af markaðsverði húsnæðis á landinu öllu ásamt framlagi vaxtabreytinga. Eftir miklar hækkanir undanfarið virðist loks vera að hægja á verðþróuninni. Þannig hefur húsnæðisverð eins og Hagstofan mælir það nú lækkað á milli mánaða, í tvo mánuði í röð. Við gerum ráð fyrir framhaldi á þessari þróun og að markaðsverð húsnæðis lækki um 0,1% milli mánaða núna í febrúar.

Framlag vaxtabreytinga fór lægst í 0,3 prósentustig til lækkunar vorið 2022. Síðan þá hefur það aukist samhliða hærri íbúðalánavöxtum og mælist nú til hækkunar á reiknaðri húsaleigu, alls 0,64 prósentur í janúar.  Við eigum von á að áhrif vaxtarliðarins verði svipuð í febrúar, en í útreikningum Hagstofunnar er miðað við 12 mánaða hlaupandi meðaltal á vöxtum verðtryggðra lána, þannig að janúar 2023 bætist inn í úrtakið og janúar 2022 dettur út. Í hvorugum mánuði var breyting á verðtryggðum vöxtum íbúðalána. Við eigum hins vegar von á að liðurinn hækki síðan í mars vegna nýlegrar stýrivaxtahækkunar Seðlabankans.  Alls gerum við því ráð fyrir að reiknuð húsaleiga hækki um 0,54% milli mánaða í febrúar og að áhrif þess á VNV verði 0,09% til hækkunar.

Útsölulok lita febrúarmælinguna venju samkvæmt

Á tímum faraldursins voru bæði júlí- og janúarútsölurnar nokkuð slakar. Líkleg skýring var aukin verslun Íslendinga innanlands á meðan utanlandsferðir voru fátíðar. Núna í janúar lækkuðu föt og skór um 8,4% og húsgögn og heimilisbúnaður um 5,5%, sem er mjög svipað og sást fyrir faraldur. Við eigum því von á að útsölulok verði einnig svipuð og fyrir faraldur. Munurinn á útsölulokum á fötum og skóm annars vegar og húsgögnum og heimilisbúnaði hins vegar er að útsölurnar á fötum og skóm eiga það til að dragast inn í febrúar, þ.e. ganga ekki að fullu til baka fyrr en í mars, á meðan útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaði virðast oft hafa klárast í janúar. Við eigum því von á að föt og skór hækki um 3,4% í febrúar og 5,5% í mars en húsgögn og heimilisbúnaður og fl. hækki um 5,1% í febrúar og svo verði óveruleg breyting í mars. Alls eru áhrif útsöluloka í febrúar því 0,41 prósentur til hækkunar á vísitölunni í febrúar.

Flugfargjöld til útlandi lækka líklega

Flugfargjöld til útlanda hafa mestu áhrifin á ferðaliðinn, gangi spá okkar eftir. Flugfargjöld til útlanda lækka að jafnaði milli mánaða í febrúar, og gerum við ráð fyrir að svo verði líka núna. Við gerum ráð fyrir að þau lækki um 8,6% og áhrif þess verði 0,14 prósentur til lækkunar. Verðkönnun okkar bendir til þess að verð á 95 okt. bensín verði óbreytt milli mánaða, en díselolía hækki um 1,2%. Alls þýðir það að bensín og díselolía hækki um 0,3% milli mánaða. Eftir um 10% hækkun á verði á nýjum bílum í janúar gerum við ráð fyrir óbreyttu verði núna í febrúar.

Spá um febrúarmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting Áhrif
Matur og drykkjarvara 15,30% 1,20% 0,18%
Áfengi og tóbak 2,50% 0,50% 0,01%
Föt og skór 3,10% 3,40% 0,11%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 10,40% 0,90% 0,09%
Reiknuð húsaleiga 19,90% 0,50% 0,11%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 6,00% 5,10% 0,31%
Heilsa 3,70% 0,60% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 3,90% 0,00% 0,00%
Kaup ökutækja 6,30% 0,00% 0,00%
Bensín og díselolía 3,80% 0,30% 0,01%
Flugfargjöld til útlanda 1,70% -8,60% -0,14%
Póstur og sími 1,50% 0,50% 0,01%
Tómstundir og menning 9,20% 1,00% 0,09%
Menntun 0,70% 0,00% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 4,90% 0,70% 0,03%
Aðrar vörur og þjónusta 7,00% 0,70% 0,05%
Alls 100,0%   0,88%

Verðbólguhorfurnar aðeins verri, en eigum samt von á hjöðnun

Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir örlítið meiri verðbólgu en síðasta spá sem við birtum í lok janúar. Skýrist munurinn aðallega af því að við gerum núna ráð fyrir nokkuð hærra matvælaverði heldur en í janúar. Við eigum von á að vísitalan hækki um 0,58% milli mánaða í mars, 0,77% í apríl og 0,30% í maí. Gangi spá okkar eftir mun ársverðbólgan lækka niður í 9,3% í mars, 8,7% í apríl og 8,2% í maí.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
26. maí 2023

Ársverðbólga úr 9,9% í 9,5%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% milli mánaða í maí og við það lækkaði ársverðbólgan úr 9,9% í 9,5%. Reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við áttum von á og á stærstan hlut í muninum á mælingu Hagstofunnar og okkar spá fyrir maí.
Flutningaskip
25. maí 2023

Vöru- og þjónustujöfnuður neikvæður á fyrsta ársfjórðungi

Útflutningsverðmæti landsins jókst mjög á fyrsta fjórðungi borið saman við sama fjórðung í fyrra. Aukning varð í útflutningsverðmæti sjávarafurða og ferðaþjónustu en dróst örlítið saman fyrir ál. Það skýrist af fjölgun ferðamanna, hærra verði sjávarafurða og lækkun á álverði. Samanlagt útflutningsverðmæti stoðanna þriggja á fjórðungnum nam 266,8 mö.kr.
23. maí 2023

Hagvöxtur byggir sífellt meira á ferðaþjónustunni

Eftir mikinn samdrátt í ferðaþjónustu á heimsvísu vegna samkomutakmarkana í Covid-faraldrinum tók eftirspurn mikið stökk á síðasta ári, þegar samkomutakmarkanirnar voru að mestu afnumdar. Aðdragandinn var lítill og umskiptin því skörp. Þetta torveldaði allan undirbúning fyrir fyrirtækin en þrátt fyrir ákveðna hnökra, eins og skort á starfsfólki, náði greinin fljótt vopnum sínum og kom sterk til baka.
22. maí 2023

Vikubyrjun 22. maí 2023

Um 20% af allri kortaveltu íslenskra heimila fer núna fram erlendis, en aukning í kortaveltu íslenskra heimila síðan heimsfaraldrinum lauk hefur verið drifinn áfram af kaupum á vöru og þjónustu frá erlendum söluaðilum.
17. maí 2023

Spáum stýrivaxtahækkun um 1,0 prósentustig

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 1,0 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 7,5% upp í 8,5%.
Bananar
17. maí 2023

Spáum 9,6% verðbólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% milli mánaða í maí og að ársverðbólgan lækki úr 9,9% í 9,6%. Verðbólgan hefur reynst þrálát síðustu mánuði og meiri en spár gerðu ráð fyrir. Við gerum ráð fyrir því að toppnum sé náð, verðbólga fari hægt hjaðnandi og mælist 8,4% í ágúst. Hagstofan birtir maímælingu vísitölu neysluverðs föstudaginn 26. maí næstkomandi.
Símagreiðsla
16. maí 2023

Kortavelta innanlands dróst saman um 7,2% í apríl

Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 5% í apríl, sé hún borin saman við aprílmánuð í fyrra. Þetta er í fyrsta sinn í rúm tvö ár sem heildarkortaveltan dregst saman milli ára. Kortavelta Íslendinga innanlands var 7,2% minni en í apríl í fyrra en erlendis jókst hún um 5%. Samdráttur í kortaveltu kann að vera merki um að tekið sé að hægja á einkaneyslu, en þó ber að varast að lesa of mikið í einstaka mánuði.
Flugvél
16. maí 2023

Ferðaþjónustan á fleygiferð

Um 142 þúsund erlendir ferðamenn fóru í gegnum Keflavíkurflugvöll í apríl og er þetta því þriðji stærsti aprílmánuður frá upphafi. Ferðir Íslendinga til útlanda í apríl voru 56 þúsund, örlítið færri en í fyrra. Þeir ferðamenn sem nú koma gera betur við sig en þeir gerðu fyrir faraldur. Þá hafa bílaleigubílar í umferð aldrei verið fleiri í apríl en nú.
Ský
15. maí 2023

Vikubyrjun 15. maí 2023

Í skuldabréfaútboðinu sem Reykjavíkurborg hélt í á miðvikudag í síðustu viku seldi borgin verðtryggð skuldabréf á gjalddaga 2032 á ávöxtunarkröfunni 3,6%. Þann sama dag var ávöxtunarkrafan á ríkisskuldabréf á gjalddaga 2033 1,8% þannig að kjörin sem Reykjavíkurborg bjóðast eru um 1,8% hærri en þau sem ríkinu bjóðast.
9. maí 2023

Hætt við að aðhaldið dugi skammt gegn verðbólgu

Ekki er gert ráð fyrir að það takist að lækka skuldahlutfall ríkissjóðs fyrr en árið 2028 og þá aðeins örlítið, samkvæmt nýrri ríkisfjármálaáætlun sem ríkisstjórnin kynnti í apríl. Þá er áætlaður hægur afkomubati og að ríkissjóður verði rekinn með halla til ársins 2028. Það er eðlilegt að staldra við þegar ríkissjóður er rekinn með viðvarandi halla í efnahagsuppsveiflu, en á sama tíma ber að taka tillit til þess að viðsnúningur eftir faraldurinn taki einhvern tíma. 
Vefkökur

Með því að smella á “Leyfa allar” samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur