Líf­ið eft­ir vinnu

Sumir kjósa af ýmsum ástæðum að hætta að vinna snemma á ævinni á meðan aðrir vilja helst aldrei hætta. Bilið milli þess þegar fólk hættir störfum og hvenær það telst aldrað breikkar stöðugt. Mikilvægt er að huga tímanlega að lífeyrismálum, því lífeyrir hefur mikil áhrif á það svigrúm sem fólk hefur til að njóta lífsins eftir starfslok og gefur svigrúm til að hætta fyrr að vinna.
Fólk að ganga í náttúru
23. janúar 2020

Fyrir marga geta árin eftir að störfum lýkur verið tími til að sinna hugðarefnum og njóta uppskeru starfsævinnar. Fólk hefur meiri sveigjanleika en áður til að velja hvenær það hættir störfum og hvernig það hagar lífeyrissparnaði. Hægt er að byrja að taka út viðbótarlífeyrissparnað við sextugt en sömuleiðis má bíða með töku ellilífeyris til sjötugs og jafnvel lengur. Það sem fólk vill taka sér fyrir hendur er ólíkt, sumir vilja sem minnstu breyta, aðra dreymir um að ferðast og sjá heiminn eða sinna áhugamálunum sínum.

Laun geta lækkað um allt að helming þegar fólk hættir að vinna og fer á eſtirlaun. Til að vega á móti því má t.d. nýta viðbótarlífeyrissparnað til að halda sömu ráðstöfunartekjum fyrstu árin eſtir starfslok.

Samspil skyldulífeyrissparnaðar, viðbótarlífeyrissparnaðar, annars sparnaðar og eigna sem fólk byggir upp yfir ævina skapar svigrúm til að njóta efri áranna sem best. Valkostirnir, bæði við inngreiðslur og útgreiðslur sparnaðar, eru hins vegar margir og það borgar sig að kynna sér þá vel svo sparnaðurinn uppfylli markmið hvers og eins.

Margir geta valið sér lífeyrissjóð

Öllum launþegum og sjálfstætt starfandi aðilum ber að greiða í lífeyrissjóð. Launþegi greiðir 4% af launum sínum í skyldulífeyrissparnað en vinnuveitandi yfirleitt 11,5% til viðbótar eða samtals 15,5%. Stór hluti launþega getur valið í hvaða lífeyrissjóð þeir greiða en sumar starfsstéttir eru bundnar tilteknum lífeyrissjóðum vegna kjarasamninga. Sjóðirnir eru ólíkir og því mikilvægt að kynna sér þá möguleika sem í boði eru.

Hjá flestum lífeyrissjóðum rennur allur eða meirihluti skyldulífeyrissparnaðarins í samtryggingu. Samtrygging er ekki eign heldur réttindi sem tryggja fastar mánaðarlegar greiðslur út ævina.

Þú getur byggt upp séreign með skyldulífeyrissparnaðinum

Sumir lífeyrissjóðir, þar á meðal Íslenski lífeyrissjóðurinn, bjóða þann kost að greiða hluta af skyldulífeyrissparnaði í séreign sem ella hefði runnið í samtryggingu. Kostirnir við það eru margir. Séreignin er þín eign, hún safnast upp og henni má ráðstafa að eigin vild eſtir að hún losnar. Hún erfist við fráfall og er ekki aðfararhæf ef til gjaldþrots kemur.

Margir kjósa einnig að byggja upp séreign með viðbótarlífeyrissparnaði, sem getur numið allt að 6% af launum þegar 2% mótframlag vinnuveitanda er talið með. Séreignarhluti skyldulífeyrissparnaðar ásamt viðbótarlífeyrissparnaði getur numið umtalsverðum hluta tekna þinna og orðið að mikilvægum sjóði sem tryggir þér aukin lífsgæði eſtir sextugt.

Viðbótarlífeyrissparnaður eykur ráðstöfunartekjur eftir sextugt

Viðbótarlífeyrissparnaði má ráðstafa að vild eftir að hann losnar. Margir kjósa t.d. að nýta hann til að halda sömu tekjum fyrstu árin eſtir starfslok eða til að hætta störfum áður en eftirlaunaaldri er náð.

Séreign

Útgreiðslur og samspil viðbótarlífeyrissparnaðar og samtryggingar hafa mikil áhrif á fjárhagslegt svigrúm eſtir starfslok. Frjálsan viðbótarlífeyrissparnað má t.d. nýta til að hætta vinnu um sextugt og/eða til að tryggja óbreyttar tekjur fyrstu árin eſtir að taka lífeyris hefst. Hægt er að flýta eða seinka töku samtryggingarlífeyris og hækka þá eða lækka mánaðarlegar greiðslur í samræmi.

Réttindi tapast ekki þótt skipt sé um lífeyrissjóð

Þegar skipt er um lífeyrissjóð má óska eftir flutningi á viðbótarlífeyrissparnaði. Samtryggingarhlutinn verður eftir í gamla sjóðnum og ávaxtast þar. Þetta hefur engin áhrif á þá útgreiðslu sem þú færð þegar kemur að því að fá greitt úr lífeyrissjóðnum. Algengt er að fólk eigi réttindi í fleiri en einum sjóði. Það er góð regla að fara vel yfir öll yfirlit og fylgjast með réttindum þínum.

Fylgstu með stöðunni

Viðskiptavinir Íslenska lífeyrissjóðsins hafa alltaf aðgang að réttindum sínum og stöðu sparnaðar í netbanka Landsbankans og Landsbankaappinu. Einnig er hægt að sækja um og breyta um ávöxtunar- og útgreiðsluleiðum á sjóðfélagavef Landsbankans.

Það borgar sig að fá góða ráðgjöf

Ráðgjafar Landsbankans veita allar upplýsingar og fræðslu um lífeyrissparnað. Á vef Landsbankans, og á vef Íslenska lífeyrissjóðsins má finna gagnlegar upplýsingar um lífeyrismál, helstu leiðir, ávöxtun og kosti Íslenska lífeyrissjóðsins.

Þú gætir einnig haft áhuga á
Stúlkur á hlaupahjólum
15. mars 2024
Hvað á að gera við fermingarpeninginn?
Áður voru fermingargjafir oft eigulegir gripir sem hjálpuðu fermingarbarninu inn í nýtt tímabil ævinnar – skatthol, pennar, orðabækur, merkileg skáldverk, hljómtæki, tjöld, armbandsúr eða ferðatöskur.
Hjón úti í náttúru
12. mars 2024
Það gæti borgað sig að spara í sjóðum ef þú færð greiðslur frá TR
Þau sem fá greiðslur frá Tryggingastofnun ríkisins hafa mörg hver rekið sig á að fjármagnstekjur umfram ákveðna fjárhæð geta skert greiðslurnar. Það er eðlilegt að spyrja sig hvaða leiðir séu bestar fyrir sparnaðinn, sérstaklega eftir að vextir tóku að hækka, og hvernig best er að haga sparnaði með tilliti til fjármagnstekna.
Verðbréfasíða í netbanka
24. jan. 2024
Viltu ná árangri með eignadreifingu?
Okkur er oft ráðlagt að dreifa eignum okkar til þess að draga úr sveiflum. Viðkvæðið „ekki setja öll eggin í sömu körfuna“ stendur fyrir sínu, en með því að dreifa áhættunni getum við varið okkur gegn ófyrirséðu tapi af stökum fjárfestingum.
18. jan. 2024
Hvernig er fjármálaheilsan?
Við upphaf nýs árs er mjög algengt að fólk byrji í heilsuátaki, enda oft ekki vanþörf á eftir margra vikna sykurát og óhóflega neyslu á mat og drykk. Það er upplagt að nota tækifærið til að velta líka fyrir sér fjármálaheilsunni og setja sér markmið um að bæta fjármálin.
16. jan. 2024
Hægt að spara stórfé með því að leggja bílnum
Svigrúmið til að skera niður föst útgjöld heimilisins þannig að virkilega muni um er oft lítið. Eitt liggur þó betur við höggi en flest annað, nefnilega hinn rándýri einkabíll!
Verðbréf í appi
4. jan. 2024
Þetta er gott að vita áður en þú kaupir í sjóði
Fjárfesting í verðbréfa- og fjárfestingarsjóðum er vinsæl leið til að ávaxta sparifé. Ef þú ert að velta fyrir þér að setja sparnaðinn þinn, eða hluta af honum, í sjóð er gott að þekkja nokkur lykilhugtök.
20. des. 2023
Hvað á að borga fyrir barnapössun?
Stundum þurfa foreldrar að skreppa eða geta ekki sótt börn á réttum tíma vegna vinnu eða náms. Frí í skólum eru líka lengri en sumarfrí foreldra og sumarnámskeið eru yfirleitt styttri en vinnudagur. Því þarf stundum að redda pössun. En hvað á að borga á tímann fyrir barnapössun?
Rafræn greiðsla
10. nóv. 2023
Hvað kostar að taka skammtímalán og dreifa greiðslunum?
Til að bera saman kjör á skammtímalánum er ekki nóg að horfa á vextina eða vaxtaprósentuna eina og sér heldur þarf að taka allan kostnað inn í reikninginn, svo sem lántökugjöld og greiðslugjöld. Á lánum sem fela í sér greiðsludreifingu er algengt að kjörin jafngildi 30-44% ársvöxtum. Og það er slatti!
2. nóv. 2023
Vantar þig fimmhundruðkalla?
Ertu á leiðinni með barnið í bekkjarafmæli og þarft að útvega nokkra fimmhundruðkalla í snatri? Við hjálpum þér að finna þá.
Netbanki
15. sept. 2023
Hægt að lækka eða komast hjá þjónustugjöldum
Þú borgar ekkert fyrir grunnþjónustu í appinu og netbankanum og þú getur komist hjá því að greiða þjónustugjöld eða lækkað þau með því að velja ódýrari eða gjaldfrjálsar þjónustuleiðir sem eru í boði hjá Landsbankanum.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur