Verðbólgan lækkaði í 6,0%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl og við það lækkaði ársverðbólga úr 6,8% í 6,0%. Í þetta sinn höfðu tveir undirliðir langmest áhrif á mælinguna, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda. Þessir tveir undirliðir skýra 95% af hækkun vísitölunnar milli mánaða. Við teljum að verðbólgan haldist í kringum 6% næstu þrjá mánuði.
24. apríl 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan lækkar því úr 6,8% í 6,0%, um 0,6 prósentustig. Verðbólga hjaðnaði örlítið meira en við gerðum ráð fyrir, en við spáðum 0,61% hækkun milli mánaða og að ársverðbólgan færi í 6,1%. Þetta er síðasta mæling fyrir næstu vaxtaákvörðun, en hún verður birt miðvikudaginn 8. maí, eftir tvær vikur.
Reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda skýra 95% af hækkuninni
Í þetta sinn voru það tveir liðir sem höfðu langmest áhrif, reiknuð húsaleiga sem hækkaði um 1,7% (0,32% áhrif) og flugfargjöld til útlanda sem hækkuðu um 11,3% (0,20% áhrif). Alls skýra þessir tveir undirliðir 0,52 prósentustig af 0,55% hækkuninni, eða 95%.
Helstu liðir vísitölunnar:
- Reiknuð húsaleiga hækkaði um 1,7% (0,32% áhrif). Þetta var mun meiri hækkun en við bjuggumst við en við spáðum 1,1% (0,20% áhrif). Mestu munar um að markaðsverð húsnæðis hækkaði mun meira en við spáðum, eða um 1,2% í stað 0,6%. Hún hækkaði meira en vísitala íbúðaverðs sem HMS mælir sem hækkaði um 0,8% milli mánaða. Verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,9%, sérbýli á höfuðborgarsvæðinu um 0,6% og húsnæði utan höfuðborgarsvæðisins um 2,1% samkvæmt mælingum Hagstofunnar.
- Verð á mat og drykkjarvörum hækkaði um 0,1% (0,02% áhrif), sem er mun hóflegri hækkun en við höfðum spáð.
- Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 11,3% (0,20% áhrif) sem er mjög svipað og við bjuggumst við. Þótt flugfargjöld hafi hækkað milli mánaða er nú 11% ódýrara að fljúga til útlanda en á sama tíma í fyrra.
- Liðurinn húsgögn, heimilisbúnaður og fl. lækkuðu óvænt um 0,8% (-0,04% áhrif). Þar munar mestu um að borðbúnaður, glös, eldhús- og heimilisáhöld lækkuðu um 2,1% og sængurfatnaður, handklæði o.fl. lækkaði um 2,0%. Hér gætu tilboðsdagar eða afslættir í verðkönnunarvikunni hafa spilað inn í.
Hjöðnun ársverðbólgu á nokkuð breiðum grunni
Ef við skoðum samsetningu verðbólgunnar sést að framlag allra helstu undirflokka nema bensíns lækkaði í apríl. Mesta breytingin fólst í því að framlag húsnæðis lækkaði um 0,3 prósentustig og einnig framlag innfluttra vara án bensíns, framlag innlendra vara lækkaði um 0,2 prósentustig og framlag þjónustu lækkaði um 0,1 prósentustig. Framlag bensíns jókst hins vegar um 0,1 prósentustig. Það verður að teljast jákvætt að hjöðnun verðbólgunnar sé á breiðum grunni, enda kann það að þýða að tekið sé að draga úr undirliggjandi verðbólguþrýstingi.
Spáum verðbólgu í kringum 6% næstu þrjá mánuði
Við spáum því nú að vísitala neysluverðs hækki um 0,46% í maí, 0,62% í júní og 0,05% í júlí. Gangi spáin eftir mælist verðbólga 6,1% maí, 5,9% í júní og 5,9% í júlí. Spáin fyrir þessa þrjá mánuði er óbreytt frá síðustu spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni enda kom talan í morgun ekki mikið á óvart. Þar sem húsnæðisverð hækkaði umfram væntingar okkar í apríl hækkum við lítillega spá um húsnæðisliðinn í maí.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.Þú gætir einnig haft áhuga á
28. ágúst 2025
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða í ágúst og verðbólga hjaðnaði úr 4,0% í 3,8%. Hjöðnun á milli mánaða kemur ánægjulega á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og óbreyttri verðbólgu. Við gerum nú ráð fyrir að verðbólga verði 3,8% í árslok, að stærstum hluta vegna lægri mælingar nú en við spáðum áður.
25. ágúst 2025
Seðlabanki Íslands hélt stýrivöxtum óbreyttum í 7,50% í síðustu viku og allir nefndarmenn studdu ákvörðunina. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðasta árinu, en í janúar var árshækkunin 10,4%. Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir ágústmánuð og þjóðhagsreikninga fyrir annan ársfjórðung.
22. ágúst 2025
Á síðustu misserum hefur dregið töluvert úr verðhækkunum á íbúðamarkaði. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðustu 12 mánuðum, aðeins örlítið umfram almennt verðlag, og ársbreytingin hefur ekki verið minni frá því í byrjun árs 2024. Þótt kaupsamningar hafi verið færri á fyrstu sjö mánuðum þessa árs en á sama tíma í fyrra er enn talsverð velta á markaðnum.
19. ágúst 2025
Vöruútflutningur frá Íslandi hefur aukist frá því í fyrra en samt hefur vöruskiptahalli aldrei verið meiri en nú. Þetta skýrist af stórauknum vöruinnflutningi, einkum á tölvubúnaði í tengslum við uppbyggingu gagnavera. Ferðaþjónustan hefur skilað auknum tekjum í ár en á móti hefur utanlandsferðum Íslendinga fjölgað og uppsafnaður kortaveltujöfnuður við útlönd var enn neikvæður í lok júlí.
18. ágúst 2025
Við búumst við að peningastefnunefnd Seðlabankans haldi stýrivöxtum óbreyttum á miðvikudag. Auk vaxtaákvörðunarinnar fáum við vísitölu íbúðaverðs í vikunni og nokkur uppgjör. Metfjöldi erlendra ferðamanna fór frá landinu í júlí, atvinnuleysi var óbreytt á milli mánaða og áfram var nokkur kraftur í greiðslukortaveltu heimila.
15. ágúst 2025
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
14. ágúst 2025
Við spáum því að verðbólga standi í stað í ágúst og mælist 4,0%. Eins og alla jafna í ágústmánuði má búast við að sumarútsölur gangi til baka að hluta. Einnig má gera ráð fyrir lækkandi flugfargjöldum. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir að verðbólga aukist lítillega en hjaðni svo undir lok árs, og mælist 4,0% í desember.
13. ágúst 2025
Neysla landsmanna virðist halda áfram að aukast og utanlandsferðir hafa verið þó nokkuð fleiri á þessu ári en á sama tíma í fyrra. Launavísitalan hefur enda hækkað um 8,1% á síðustu tólf mánuðum og kaupmáttur haldið áfram að aukast. Atvinnuleysi hefur haldist nokkuð hóflegt. Það er þó lítillega meira en á sama tíma í fyrra og merki eru um að spenna á vinnumarkaði fari smám saman dvínandi.
11. ágúst 2025
Í síðustu viku tóku gildi nýir tollar á innflutning til Bandaríkjanna. Nokkrar áhugaverðar hagtölur koma í þessari viku: brottfarir um Keflavíkurflugvöll, skráð atvinnuleysi, væntingakönnun markaðsaðila og greiðslumiðlun. Í vikunni fara fram verðmælingar vegna vísitölu neysluverðs og uppgjörstímabil í Kauphöllinni heldur áfram með sex uppgjörum.
5. ágúst 2025
Gistinóttum á landinu fjölgaði alls um 8,4% á milli ára í júní. Verðbólga á evrusvæðinu hélst óbreytt á milli mánaða og Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum.