Það er ekki óvenjulegt að launavísitalan lækki eilítið í júlí, þetta er t.d. þriðja árið í röð sem það gerist. Júlímánuður er um margt óvenjulegur á vinnumarkaði, aðallega vegna sumarleyfa.
Verðbólgan étur kaupmáttinn upp
Verðbólga mældist 9,9% í júlí 2022. Árshækkun launavísitölunnar var þó 8,1% þannig að kaupmáttur launa minnkaði um 1,7% milli júlímánaða 2021 og 2022. Kaupmáttur í júlí var 4,1% lægri en hann var í janúar 2022, en þá var kaupmáttur sá mesti í sögunni, þannig að mikil verðbólga síðustu mánaða hefur minnkað kaupmátt töluvert. Þetta hefur það í för með sér að minna af vörum og þjónustu fást fyrir þau laun sem eru greidd þrátt fyrir launahækkanir.
Júnímánuður 2022 var merkilegur fyrir þær sakir að þá minnkaði kaupmáttur í fyrsta skipti frá sama mánuði fyrra árs frá því í maí 2010. Tæplega 12 ára samfelldri kaupmáttaraukningu var þá lokið og nú hafa liðið tveir mánuðir þar sem kaupmáttar minnkar miðað við sama tímabil á fyrra ári.
Kaupmáttur hefur ekki verið lægri síðan í desember 2020. Nokkuð víst má telja að kaupmáttur haldi áfram að minnka á næstu mánuðum þar sem verðbólga er áfram mikil og ekki um frekari samningsbundnar launahækkanir að ræða á þessu samningstímabili, sem lýkur í lok október á almenna markaðnum.
Töluverður munur í launaþróun starfsstétta
Af starfsstéttum sker verkafólk og þjónustu-, sölu og afgreiðslufólk sig nokkuð úr hvað varðar launabreytingar frá maí 2021 til maí 2022. Laun innan beggja þessara hópa hafa hækkaðu um u.þ.b. 10,5% á þessu tímabili á meðan laun annarra hópa hafa hækkað um 6-8%. Þetta er enn ein staðfestingin á því að markmið lífskjarasamningsins um meiri hækkun lægri launa hafa náð fram að ganga.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsmanna Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.








