Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um lækk­un verð­bólgu úr 6,8% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl og að ársverðbólgalækki töluvert, eða úr 6,8% í 6,1%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Apríl í fyrra var stór hækkunarmánuður og þar sem við gerum ráð fyrir töluvert minni mánaðarhækkun nú lækkar ársverðbólga töluvert. Á móti gerum við ekki ráð fyrir því að verðbólga lækki mikið næstu mánuði þar á eftir og búumst við því að hún verði 5,9% í júlí.
Epli
11. apríl 2024

Vísitalan hækkaði um 0,8% á milli mánaða í mars, en við höfðum spáð 0,57% hækkun. Það sem helst skýrði muninn á þeirri spá og mælingu Hagstofunnar var mun meiri hækkun á reiknaðri húsaleigu en við gerðum ráð fyrir. Sé hún tekin út fyrir sviga var mælingin í takt við okkar spá. Húsnæðisverð hækkaði nokkuð meira utan höfuðborgarsvæðisins en innan þess og má líklega rekja hækkunina til eftirspurnaráhrifa vegna úrræðis ríkisins fyrir Grindvíkinga. 

Spáum 0,61% hækkun í apríl og að verðbólga lækki í 6,1% 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Gangi spá okkar eftir lækkar verðbólga úr 6,8% í 6,1%. 

Kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar  

Samkvæmt spánni hækkar kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) um 1,1% á milli mánaða (+0,20% áhrif á vísitöluna). Þar af hækkar íbúðaverð um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verða um 0,5 prósentustig. Við gerum ráð fyrir svipaðri breytingu í maí, en frá og með júní mun Hagstofan nota nýja aðferð við að mæla kostnað við að búa í eigin húsnæði, aðferð svokallaðra húsaleiguígilda. Sú aðferð byggir á því að kostnaður við búsetu í eigin húsnæði verði mældur með markaðsleigu. Það er enn óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og að mánaðarsveiflur í þessum lið verði því minni. Spá okkar fyrir þennan lið í júní og júlí er því háð töluverðri óvissu, en við gerum ráð fyrir lítilli mánaðarhækkun báða mánuðina.   

Páskar hafa enn áhrif á flugfargjöld í apríl og bensínverð hækkar 

Almennt er nokkuð skýr árstíðarbreyting á flugfargjöldum til útlanda: Þau hækka í mars og apríl í tengslum við páska, lækka í maí og júní og hækka aftur í júlí. Í ár voru páskar í lok mars og hækkuðu flugfargjöld um tæplega 10% í þeim mánuði. Við gerum því ráð fyrir að áhrif páskanna teygi sig yfir í apríl, þar sem páskarnir voru á mánaðamótunum og að flugfargjöld hækki aftur um 10% í apríl (+0,16% áhrif á vísitöluna). Samkvæmt verðkönnun okkar hækkaði verð á bensíni og díselolíu um 0,6% á milli mánaða (+0,02% áhrif á vísitöluna).   

Matarkarfan hækkar aðeins 

Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,4% í mars, nokkuð minna en í febrúar þegar hækkunin nam 0,7%. Við gerum ráð fyrir svipuðum takti næstu mánuði og að í apríl hækki matarkarfan um 0,5% (+0,07% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða.  

Spá um aprílmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,5% 0,07%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,4% 0,01%
Föt og skór 3,9% -0,3% -0,01%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,6% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 19,2% 1,1% 0,20%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,8% 0,2% 0,01
Heilsa 4,0% 0,4% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,8% 0,03%
Kaup ökutækja 6,8% 0,2% 0,02%
Bensín og díselolía 3,4% 0,6% 0,02%
Flugfargjöld til útlanda 1,6% 10,0% 0,16%
Póstur og sími 1,6% 0,4% 0,01%
Tómstundir og menning 9,9% 0,0% 0,00%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 0,2% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,5% 0,03%
Alls 100,0%   0,61%

Spáum því að verðbólga lækki lítið næstu mánuði 

Apríl í fyrra var mjög stór hækkunarmánuður en þá hækkaði vísitala neysluverðs um 1,3% á milli mánaða. Þar sem við gerum ekki ráð fyrir viðlíka hækkun í ár lækkar verðbólga töluvert í apríl samkvæmt spánni. Næstu þrjá mánuði þar á eftir gerum við ráð fyrir lítilli lækkun verðbólgunnar og að hún verði orðin 5,9% í júlí. Helstu óvissuþættir í spánni tengjast þróun húsnæðisverðs og hvernig það kemur inn í mælingar Hagstofunnar næstu mánuði. Íbúðaverðshækkanir munu ekki koma beint inn í vísitölumælingar með nýrri aðferð, heldur óbeint með áhrifum á leiguverð. Einnig hefur heimsmarkaðsverð á olíu hækkað það sem af er ári og er orðið örlítið hærra en það var fyrir ári síðan. Ef olíuverð heldur áfram að hækka má ætla að áhrif þess á verðbólgumælingar fari að sjást á næstu mánuðum. 

Samkvæmt skammtímaspánni hækkar vísitala neysluverðs um 0,61% í apríl, 0,43% í maí, 0,6% í júní og 0,04% í júlí. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,1% í apríl og aftur í maí, lækkar svo í 5,9% í júní og verður aftur óbreytt í 5,9% í júlí.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.