Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um lækk­un verð­bólgu úr 6,8% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl og að ársverðbólgalækki töluvert, eða úr 6,8% í 6,1%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Apríl í fyrra var stór hækkunarmánuður og þar sem við gerum ráð fyrir töluvert minni mánaðarhækkun nú lækkar ársverðbólga töluvert. Á móti gerum við ekki ráð fyrir því að verðbólga lækki mikið næstu mánuði þar á eftir og búumst við því að hún verði 5,9% í júlí.
Epli
11. apríl 2024

Vísitalan hækkaði um 0,8% á milli mánaða í mars, en við höfðum spáð 0,57% hækkun. Það sem helst skýrði muninn á þeirri spá og mælingu Hagstofunnar var mun meiri hækkun á reiknaðri húsaleigu en við gerðum ráð fyrir. Sé hún tekin út fyrir sviga var mælingin í takt við okkar spá. Húsnæðisverð hækkaði nokkuð meira utan höfuðborgarsvæðisins en innan þess og má líklega rekja hækkunina til eftirspurnaráhrifa vegna úrræðis ríkisins fyrir Grindvíkinga. 

Spáum 0,61% hækkun í apríl og að verðbólga lækki í 6,1% 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Gangi spá okkar eftir lækkar verðbólga úr 6,8% í 6,1%. 

Kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar  

Samkvæmt spánni hækkar kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) um 1,1% á milli mánaða (+0,20% áhrif á vísitöluna). Þar af hækkar íbúðaverð um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verða um 0,5 prósentustig. Við gerum ráð fyrir svipaðri breytingu í maí, en frá og með júní mun Hagstofan nota nýja aðferð við að mæla kostnað við að búa í eigin húsnæði, aðferð svokallaðra húsaleiguígilda. Sú aðferð byggir á því að kostnaður við búsetu í eigin húsnæði verði mældur með markaðsleigu. Það er enn óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og að mánaðarsveiflur í þessum lið verði því minni. Spá okkar fyrir þennan lið í júní og júlí er því háð töluverðri óvissu, en við gerum ráð fyrir lítilli mánaðarhækkun báða mánuðina.   

Páskar hafa enn áhrif á flugfargjöld í apríl og bensínverð hækkar 

Almennt er nokkuð skýr árstíðarbreyting á flugfargjöldum til útlanda: Þau hækka í mars og apríl í tengslum við páska, lækka í maí og júní og hækka aftur í júlí. Í ár voru páskar í lok mars og hækkuðu flugfargjöld um tæplega 10% í þeim mánuði. Við gerum því ráð fyrir að áhrif páskanna teygi sig yfir í apríl, þar sem páskarnir voru á mánaðamótunum og að flugfargjöld hækki aftur um 10% í apríl (+0,16% áhrif á vísitöluna). Samkvæmt verðkönnun okkar hækkaði verð á bensíni og díselolíu um 0,6% á milli mánaða (+0,02% áhrif á vísitöluna).   

Matarkarfan hækkar aðeins 

Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,4% í mars, nokkuð minna en í febrúar þegar hækkunin nam 0,7%. Við gerum ráð fyrir svipuðum takti næstu mánuði og að í apríl hækki matarkarfan um 0,5% (+0,07% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða.  

Spá um aprílmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,5% 0,07%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,4% 0,01%
Föt og skór 3,9% -0,3% -0,01%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,6% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 19,2% 1,1% 0,20%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,8% 0,2% 0,01
Heilsa 4,0% 0,4% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,8% 0,03%
Kaup ökutækja 6,8% 0,2% 0,02%
Bensín og díselolía 3,4% 0,6% 0,02%
Flugfargjöld til útlanda 1,6% 10,0% 0,16%
Póstur og sími 1,6% 0,4% 0,01%
Tómstundir og menning 9,9% 0,0% 0,00%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 0,2% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,5% 0,03%
Alls 100,0%   0,61%

Spáum því að verðbólga lækki lítið næstu mánuði 

Apríl í fyrra var mjög stór hækkunarmánuður en þá hækkaði vísitala neysluverðs um 1,3% á milli mánaða. Þar sem við gerum ekki ráð fyrir viðlíka hækkun í ár lækkar verðbólga töluvert í apríl samkvæmt spánni. Næstu þrjá mánuði þar á eftir gerum við ráð fyrir lítilli lækkun verðbólgunnar og að hún verði orðin 5,9% í júlí. Helstu óvissuþættir í spánni tengjast þróun húsnæðisverðs og hvernig það kemur inn í mælingar Hagstofunnar næstu mánuði. Íbúðaverðshækkanir munu ekki koma beint inn í vísitölumælingar með nýrri aðferð, heldur óbeint með áhrifum á leiguverð. Einnig hefur heimsmarkaðsverð á olíu hækkað það sem af er ári og er orðið örlítið hærra en það var fyrir ári síðan. Ef olíuverð heldur áfram að hækka má ætla að áhrif þess á verðbólgumælingar fari að sjást á næstu mánuðum. 

Samkvæmt skammtímaspánni hækkar vísitala neysluverðs um 0,61% í apríl, 0,43% í maí, 0,6% í júní og 0,04% í júlí. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,1% í apríl og aftur í maí, lækkar svo í 5,9% í júní og verður aftur óbreytt í 5,9% í júlí.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.
Litríkir bolir á fataslá
25. sept. 2025
Verðbólga eykst í takt við væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Bílar
23. sept. 2025
Aukin neysla, aldrei jafnmargar utanlandsferðir og bílakaup færast í aukana
Greiðslukortavelta heimila heldur áfram að aukast samhliða aukinni einkaneyslu. Það sama má segja um utanlandsferðir Íslendinga en það sem af er ári hafa Íslendingar farið í rúmlega 20% fleiri utanlandsferðir en á sama tímabili í fyrra. Auk þess að fara meira til útlanda virðast landsmenn kaupa þó nokkuð fleiri bíla en í fyrra. Á fyrstu átta mánuðum þessa árs voru nýskráðir bílar um 28% fleiri en á sama tíma í fyrra.
Íbúðahús
22. sept. 2025
Vikubyrjun 22. september 2025
Raunverð íbúða lækkaði á milli ára í ágúst, í fyrsta skipti frá því í byrjun árs 2024. Nafnverð íbúða hefur aðeins hækkað um 2,2% á einu ári og sífellt lengri tíma tekur að selja íbúðir. Leiguvísitalan hækkaði þó í ágúst og hækkandi leiguverð hefur með tímanum áhrif á verðbólgumælingar. Hagstofan birtir vísitölu neysluverðs næsta fimmtudag.
Fólk við Geysi
15. sept. 2025
Vikubyrjun 15. september 2025
Ferðamönnum hélt áfram að fjölga af krafti í ágúst og Íslendingar slógu enn eitt metið í fjölda utanlandsferða. Atvinnuleysi hélst óbreytt á milli mánaða í 3,4% og er lítillega meira en á sama tíma í fyrra. Í þessari viku birtir HMS nýjustu gögn um íbúðamarkað og við fylgjumst með vaxtaákvörðunum í Bandaríkjunum og Bretlandi.