Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um að verð­bólga standi í stað og verði 6,3% í ág­úst

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% á milli mánaða í ágúst og að verðbólga standi í stað í 6,3%. Alla jafna ganga sumarútsölur á fötum og skóm að hluta til baka í ágúst á meðan flugafargjöld til útlanda lækka. Við eigum von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í nóvember.
Bananar í verslun
15. ágúst 2024

Verðbólgan var þó nokkuð umfram væntingar í júlí og hækkaði úr 5,8% í 6,3%. Það sem helst kom á óvart voru lakari sumarútsölur en í fyrra og meiri hækkun á matvörum.

Spáum 0,36% hækkun VNV í ágúst - ársverðbólga stendur í stað í 6,3%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% á milli mánaða nú í ágúst og að ársverðbólga standi í stað í 6,3%. Húsnæðisliðurinn hefur mest áhrif til hækkunar, þar sem reiknuð húsaleiga skýrir helming hækkunarinnar, en einnig hefur hækkun á gjöldum vegna hitaveitu og raforku nokkur áhrif. Sumarútsölur byrja alla jafna að ganga til baka í ágúst sem hefur einnig áhrif til hækkunar, gangi spáin eftir. Flugfargjöld til útlanda lækka svo almennt í ágúst og sá liður hefur mest áhrif til lækkunar samkvæmt spá okkar.

Sumarútsölur lakari en í fyrra og matarkarfan hækkar

Verðlækkun á fötum og skóm var nokkuð undir okkar spá í júlí. Almennt hækkar þessi liður á milli mánaða, nema í janúar og júlí, þegar stóru útsölurnar standa yfir. Eitthvað hefur samt borið á tilboðum og útsölum utan þessara hefðbundnu útsölumánaða og mældist lækkun bæði í apríl og í júní. Sé horft á júní og júlí saman voru útsölurnar þó nokkuð dræmar í ár. Útsölurnar ganga yfirleitt til baka á tveimur mánuðum og nú í ágúst gerum við ráð fyrir 4% hækkun (+0,14% áhrif á VNV).

Matur og drykkjarvörur hækkuðu í verði um 1% í júlí, nokkuð meira en gert var ráð fyrir, þar sem ávextir, grænmeti og sætindi hækkuð nokkuð ríflega á milli mánaða. Við gerum nú ráð fyrir 0,4% hækkun á milli mánaða (+0,06% áhrif á VNV).

Ný aðferð skilar minni hækkun en sú gamla hefði gert

Í júní tók Hagstofan í gagnið nýja aðferð við útreikning á reiknaðri húsaleigu, aðferð svokallaðra húsaleiguígilda sem byggir á öllum gildandi samningum um húsaleigu í landinu, að uppfylltum ákveðnum skilyrðum. Þann mánuð hækkaði liðurinn um 0,8% og í júlí um 0,5%. Fyrri aðferð Hagstofunnar byggði á vísitölu markaðsverðs húsnæðis ásamt áhrifum vaxtabreytinga. Í júní hækkaði vísitala markaðsverðs um 1,44% og í júlí hækkaði hún um 2,05%. Það er því ljóst að nýja aðferðin skilaði töluvert minni hækkunum en sú gamla hefði gert þessa tvo mánuði. Þó ber að hafa í huga að gamla aðferðin skilaði tiltölulega sveiflukenndum mælingum á milli mánaða, þar sem liðurinn jafnvel lækkaði. Nýja aðferðin kemur líklega til með að vera töluvert stöðugri en sú gamla.

Núna gerum við ráð fyrir um 0,6% (+0,11% áhrif) hækkun á reiknaðri húsaleigu á milli mánaða. Við byggjum þá spá meðal annars á breytingu á vísitölu neysluverðs síðustu mánaði, en algengt er að leigusamningar séu vísitölutengdir með „vísitölu neysluverðs til verðtryggingar“, sem er vísitala neysluverðs með tveggja mánaða töf. Töluvert minni hluti mánaðabreytinga skýrist svo af nýjum samningum sem koma inn í hverjum mánuði. Einhverjir samningar falla úr gildi og enn aðrir eru uppfærðir sem hefur auðvitað einnig áhrif á mælinguna. Þá eru alltaf ákveðið hlutfall samninga sem ekki breytast milli mánaða.

Flugfargjöld til útlanda lækka en bensínverð stendur í stað

Almennt má sjá nokkuð skýra árstíðarsveiflu á flugfargjöldum til útlanda. Þá eru flugfargjöld hæst í júlí, lækka með haustinu og hækka svo aftur fyrir jól og páska. Við spáum því að flugfargjöld lækki um tæp 10% á milli mánaða (-0,23% áhrif) nú í ágúst. Gangi spáin eftir munu flugfargjöld vera svipuð og í ágúst í fyrra.

Samkvæmt verðkönnun okkar var verð á bensíni og dísilolíu óbreytt á milli mánaða í ágúst.

Spá um ágústmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,4% 0,06%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,5% 4,0% 0,14%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 1,2% 0,11%
Reiknuð húsaleiga 19,5% 0,6% 0,11%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,5% 0,7% 0,04%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,3% 0,01%
- Kaup ökutækja 6,7% 0,2% 0,02%
- Bensín og díselolía 3,3% 0,0% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 2,4% -9,7% -0,23%
Póstur og sími 1,6% -0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 9,8% 0,0% 0,00%
Menntun 1,0% 1,0% 0,01%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,6% 0,03%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,6% 0,04%
Alls 100,0%   0,36%

Spáum meiri hjöðnun í október og nóvember

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs hækka um 0,36% í ágúst, 0,29% í september, 0,22% í október og lækka svo um 0,01% í nóvember . Gangi spáin eftir stendur verðbólga í stað í ágúst, í 6,3%, og lækkar aðeins lítillega, í 6,2%, í september. Í október lækkar hún svo hraðar, eða í 5,8% og svo enn frekar í nóvember, í 5,4%. Í október og nóvember í fyrra hækkaði reiknuð húsaleiga töluvert mikið á milli mánaða og er viðbúið að verðbólga hjaðni hraðar þegar þeir mánuðir detta úr mælingunni.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.
Epli
28. maí 2025
Verðbólga hjaðnar og mælist 3,8%
Verðbólga mældist 3,8% í maí og hjaðnar úr 4,2% frá því í apríl. Verðbólga var örlítið undir okkar spá, einkum vegna þess að flugfargjöld til útlanda lækkuðu nokkuð á milli mánaða. Við eigum von á að verðbólga fari lægst í 3,6% í júlí, en hækki síðan aftur upp í 3,8% í ágúst.
Þjóðvegur
27. maí 2025
Launavísitalan hækkað um 8,2% á einu ári
Á síðustu mánuðum hefur smám saman hægt á hækkunartakti launa eftir ríflegar launahækkanir síðustu ár. Launahækkanir eru þó enn langt umfram verðbólgu og gera má ráð fyrir að kaupmáttur haldi áfram að aukast næstu misseri. Óvissa um launaþróun minnkaði eftir að langtímakjarasamningar náðust á stærstum hluta vinnumarkaðar, en líkt og í kjarasamningum síðustu ára eru hækkanir mismiklar eftir hópum.
26. maí 2025
Vikubyrjun 26. maí 2025
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði vexti um 0,25 prósentur í síðustu viku. HMS birti vísitölu íbúðaverðs, en árshækkun vísitölunnar lækkaði úr 8,0% í 7,6%. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu fyrir maí, en við spáum því að verðbólgan hjaðni úr 4,2% í 3,9%.
Fjölbýlishús
22. maí 2025
Íbúðaverð heldur áfram að hækka þótt hægi á
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,45% á milli mánaða í apríl. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs hefur lækkað síðustu þrjá mánuði og mælist nú 7,6%. Raunverð íbúða er töluvert hærra núna en fyrir ári síðan. Undirrituðum kaupsamningum hefur fækkað á milli ára síðustu þrjá mánuði, eftir að hafa fjölgað sífellt frá september 2023, ef frá er talinn desember síðastliðinn.
Flugvöllur, Leifsstöð
19. maí 2025
Vikubyrjun 19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.
Flugvél
16. maí 2025
Íslendingar á faraldsfæti og kortavelta erlendis aldrei meiri
Kortavelta jókst um 9,4% á milli ára í apríl að raunvirði og erlendis jókst hún um 32,8%. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í einum mánuði en í apríl síðastliðnum, samkvæmt gögnum Ferðamálastofu. Nýbirtar kortaveltutölur renna enn frekari stoðum undir spá um að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum í næstu viku. Neysla landsmanna hefur haldið dampi þrátt fyrir hátt vaxtastig og við teljum horfur á að einkaneysla aukist smám saman á næstu árum.
Bananar
15. maí 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í maí
Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Seðlabanki Íslands
15. maí 2025
Spáum óbreyttum vöxtum í næstu viku
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Sendibifreið og gámar
12. maí 2025
Vikubyrjun 12. maí 2025
Brottfarir um Keflavíkurflugvöll hafa aldrei verið jafnmargar í aprílmánuði eins og í apríl síðastliðnum og erlendir ferðamenn voru 6,5% fleiri en í apríl í fyrra. Skráð atvinnuleysi var 3,9% í apríl og minnkaði um 0,3 prósentustig frá því í mars. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum en Englandsbanki lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig. Báðar ákvarðanir voru í takt við væntingar.