Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um að verð­bólga standi í stað og verði 6,3% í ág­úst

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% á milli mánaða í ágúst og að verðbólga standi í stað í 6,3%. Alla jafna ganga sumarútsölur á fötum og skóm að hluta til baka í ágúst á meðan flugafargjöld til útlanda lækka. Við eigum von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í nóvember.
Bananar í verslun
15. ágúst 2024

Verðbólgan var þó nokkuð umfram væntingar í júlí og hækkaði úr 5,8% í 6,3%. Það sem helst kom á óvart voru lakari sumarútsölur en í fyrra og meiri hækkun á matvörum.

Spáum 0,36% hækkun VNV í ágúst - ársverðbólga stendur í stað í 6,3%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% á milli mánaða nú í ágúst og að ársverðbólga standi í stað í 6,3%. Húsnæðisliðurinn hefur mest áhrif til hækkunar, þar sem reiknuð húsaleiga skýrir helming hækkunarinnar, en einnig hefur hækkun á gjöldum vegna hitaveitu og raforku nokkur áhrif. Sumarútsölur byrja alla jafna að ganga til baka í ágúst sem hefur einnig áhrif til hækkunar, gangi spáin eftir. Flugfargjöld til útlanda lækka svo almennt í ágúst og sá liður hefur mest áhrif til lækkunar samkvæmt spá okkar.

Sumarútsölur lakari en í fyrra og matarkarfan hækkar

Verðlækkun á fötum og skóm var nokkuð undir okkar spá í júlí. Almennt hækkar þessi liður á milli mánaða, nema í janúar og júlí, þegar stóru útsölurnar standa yfir. Eitthvað hefur samt borið á tilboðum og útsölum utan þessara hefðbundnu útsölumánaða og mældist lækkun bæði í apríl og í júní. Sé horft á júní og júlí saman voru útsölurnar þó nokkuð dræmar í ár. Útsölurnar ganga yfirleitt til baka á tveimur mánuðum og nú í ágúst gerum við ráð fyrir 4% hækkun (+0,14% áhrif á VNV).

Matur og drykkjarvörur hækkuðu í verði um 1% í júlí, nokkuð meira en gert var ráð fyrir, þar sem ávextir, grænmeti og sætindi hækkuð nokkuð ríflega á milli mánaða. Við gerum nú ráð fyrir 0,4% hækkun á milli mánaða (+0,06% áhrif á VNV).

Ný aðferð skilar minni hækkun en sú gamla hefði gert

Í júní tók Hagstofan í gagnið nýja aðferð við útreikning á reiknaðri húsaleigu, aðferð svokallaðra húsaleiguígilda sem byggir á öllum gildandi samningum um húsaleigu í landinu, að uppfylltum ákveðnum skilyrðum. Þann mánuð hækkaði liðurinn um 0,8% og í júlí um 0,5%. Fyrri aðferð Hagstofunnar byggði á vísitölu markaðsverðs húsnæðis ásamt áhrifum vaxtabreytinga. Í júní hækkaði vísitala markaðsverðs um 1,44% og í júlí hækkaði hún um 2,05%. Það er því ljóst að nýja aðferðin skilaði töluvert minni hækkunum en sú gamla hefði gert þessa tvo mánuði. Þó ber að hafa í huga að gamla aðferðin skilaði tiltölulega sveiflukenndum mælingum á milli mánaða, þar sem liðurinn jafnvel lækkaði. Nýja aðferðin kemur líklega til með að vera töluvert stöðugri en sú gamla.

Núna gerum við ráð fyrir um 0,6% (+0,11% áhrif) hækkun á reiknaðri húsaleigu á milli mánaða. Við byggjum þá spá meðal annars á breytingu á vísitölu neysluverðs síðustu mánaði, en algengt er að leigusamningar séu vísitölutengdir með „vísitölu neysluverðs til verðtryggingar“, sem er vísitala neysluverðs með tveggja mánaða töf. Töluvert minni hluti mánaðabreytinga skýrist svo af nýjum samningum sem koma inn í hverjum mánuði. Einhverjir samningar falla úr gildi og enn aðrir eru uppfærðir sem hefur auðvitað einnig áhrif á mælinguna. Þá eru alltaf ákveðið hlutfall samninga sem ekki breytast milli mánaða.

Flugfargjöld til útlanda lækka en bensínverð stendur í stað

Almennt má sjá nokkuð skýra árstíðarsveiflu á flugfargjöldum til útlanda. Þá eru flugfargjöld hæst í júlí, lækka með haustinu og hækka svo aftur fyrir jól og páska. Við spáum því að flugfargjöld lækki um tæp 10% á milli mánaða (-0,23% áhrif) nú í ágúst. Gangi spáin eftir munu flugfargjöld vera svipuð og í ágúst í fyrra.

Samkvæmt verðkönnun okkar var verð á bensíni og dísilolíu óbreytt á milli mánaða í ágúst.

Spá um ágústmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,4% 0,06%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,5% 4,0% 0,14%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 1,2% 0,11%
Reiknuð húsaleiga 19,5% 0,6% 0,11%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,5% 0,7% 0,04%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,3% 0,01%
- Kaup ökutækja 6,7% 0,2% 0,02%
- Bensín og díselolía 3,3% 0,0% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 2,4% -9,7% -0,23%
Póstur og sími 1,6% -0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 9,8% 0,0% 0,00%
Menntun 1,0% 1,0% 0,01%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,6% 0,03%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,6% 0,04%
Alls 100,0%   0,36%

Spáum meiri hjöðnun í október og nóvember

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs hækka um 0,36% í ágúst, 0,29% í september, 0,22% í október og lækka svo um 0,01% í nóvember . Gangi spáin eftir stendur verðbólga í stað í ágúst, í 6,3%, og lækkar aðeins lítillega, í 6,2%, í september. Í október lækkar hún svo hraðar, eða í 5,8% og svo enn frekar í nóvember, í 5,4%. Í október og nóvember í fyrra hækkaði reiknuð húsaleiga töluvert mikið á milli mánaða og er viðbúið að verðbólga hjaðni hraðar þegar þeir mánuðir detta úr mælingunni.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.