Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um að verð­bólga hjaðni í 5,1% í októ­ber 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,27% á milli mánaða í október og að verðbólga lækki úr 5,4% niður í 5,1%. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 4,2% í janúar á næsta ári.
Frosnir ávextir og grænmeti
10. október 2024

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,27% á milli mánaða nú í október og að ársverðbólga lækki úr 5,4% í 5,1%. Húsnæðisliðurinn hefur mest áhrif til hækkunar á milli mánaða, en þar sem við gerum ráð fyrir að húsnæðisliðurinn hækki töluvert minna en fyrir ári mun það hafa áhrif til lækkunar á ársverðbólgu.

Matarkarfan hækkar á ný 

Matarkarfan lækkaði um 0,5% á milli mánaða í ágúst, í fyrsta sinn í þrjú ár og lækkaði svo aftur um 0,2% í september. Hér má ætla að áhrif aukinnar samkeppni á matvörumarkaði hafi haft áhrif. Verðathugun okkar fyrir októbermánuð bendir samt til þess að matarkarfan muni hækka lítillega nú, langmest vegna verðhækkana á kjöti. Við spáum því að matarkarfan hækki um 0,2% á milli mánaða. 

Reiknuð húsaleiga vegur þyngst í mánaðarhækkuninni en dregur niður ársverðbólgu 

Við spáum því að reiknuð húsaleiga, sem endurspeglar kostnaðinn af því að eiga húsnæði, hækki um 0,7% á milli mánaða (0,14% áhrif) í október. Frá því í júní, þegar Hagstofan tók upp nýja aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu, hafa mælingar verið stöðugri og mánaðarbreytingar verið á þrengra bili. Í október í fyrra hækkaði reiknuð húsaleiga um rúmlega 2%. Nú spáum við töluvert minni hækkun og að þar með dragi úr framlagi reiknaðrar húsaleigu til ársverðbólgu. 

Flugfargjöld til útlanda hækka en bensínverð lækkar 

Verð á flugfargjöldum til útlanda sveiflast verulega í samanburði við marga aðra liði vísitölunnar. Í októbermánuði eru þó yfirleitt ekki afgerandi mánaðarsveiflur og við spáum nú 1,9% hækkun á flugfargjöldum á milli mánaða. Gangi spáin eftir verður nokkurn veginn jafn dýrt að fljúga til útlanda í október í ár og í fyrra. Þá spáum við því að verð á bensíni og dísilolíu lækki um tæplega 0,1% á milli mánaða.

Spá um októbermælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,2% 0,03%
Áfengi og tóbak 2,3% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,8% 0,0% 0,00%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,7% 0,4% 0,04%
Reiknuð húsaleiga 19,9% 0,7% 0,14%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,7% 0,2% 0,01%
Heilsa 4,0% 0,0% 0,00%
Ferðir og flutningar (annað) 3,7% -0,5% -0,02%
- Kaup ökutækja 6,7% -0,1% -0,01%
- Bensín og díselolía 3,2% -0,1% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 1,9% 1,9% 0,04%
Póstur og sími 1,6% 0,0% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,2% 0,02%
Menntun 0,9% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,2% 0,1% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,2% 0,01%
Alls 100,0%   0,27%

Spáum 4,2% verðbólgu í janúar á næsta ári 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs hækka um 0,27% í október, lækka um 0,12% í nóvember, hækka um 0,31% í desember og lækka aftur um 0,35% í janúar á næsta ári. Gangi spáin eftir verður verðbólga 4,5% í nóvember, 4,4% í desember og 4,2% í janúar á næsta ári. Spáin er nær óbreytt frá síðustu spá sem við birtum í kjölfar þess að Hagstofan birti septembermælingu vísitölu neysluverðs.

Í janúar er áformað að taka upp kílómetragjald á allar tegundir bifreiða. Samhliða upptöku kílómetragjalds verða bensín og olíugjöld felld niður, en á móti verða kolefnagjöld hækkuð að einhverju marki. Þessar breytingar gætu því haft töluverð áhrif á verðbólgumælingar. Útfærsla á upptöku kílómetragjalds liggur ekki fyrir og því ekki ljóst hvort eða hvernig Hagstofan tekur tillit til þess í verðbólgumælingum. Ef kílómetragjald verður ekki tekið inn í verðmælingar á vísitölu neysluverðs má búast við að verðbólga í janúar verði allt að einu prósentustigi minni en við spáum hér.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.
Peningaseðlar
10. júní 2025
Vikubyrjun 10. júní 2025
Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Þá hefur halli á vöruviðskiptum aldrei verið meiri en í maí og hið sama má segja um innflutningsverðmæti, samkvæmt Hagstofu Íslands. Í næstu viku verða birtar atvinnuleysistölur og brottfarir um Keflavíkurflugvöll í maí.
Flutningaskip
6. júní 2025
Áfram verulegur halli á viðskiptum við útlönd
Alls var 59,5 ma.kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta fjórðungi ársins. Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Hann skýrist að verulegu leyti af stórfelldum innflutningi á tölvubúnaði vegna uppbyggingar á gagnaverum. Erlend staða þjóðarbúsins breyttist lítið á fjórðungnum.
Strönd
5. júní 2025
Stóraukin útgjöld til hernaðar- og varnarmála um allan heim
Útgjöld til hernaðar- og varnarmála hafa stóraukist á síðustu árum, einkum í Evrópu og Mið-Austurlöndum. Leiðtogafundur NATO verður haldinn í Haag í lok mánaðarins og talið er að viðmið um útgjöld aðildarríkja til varnarmála verði hækkað til muna. Enn er óljóst upp að hvaða marki Ísland gæti þurft að auka varnartengd útgjöld. Aukin hernaðaruppbygging litar hagvaxtar- og verðbólguhorfur á heimsvísu og getur haft margþætt efnahags- og samfélagsleg áhrif.
2. júní 2025
Mánaðamót 2. júní 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Gróðurhús
2. júní 2025
Vikubyrjun 2. júní 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 3,8% í apríl og landsframleiðsla jókst um 2,6% á milli ára á fyrsta ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 11,6% á milli ára í apríl. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.