Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 6,6% verð­bólgu í mars

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% milli mánaða í mars og að ársverðbólga verði óbreytt í 6,6%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Við eigum enn von á að verðbólgan hjaðni rólega næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í júní.
Fjölbýlishús
14. mars 2024

Vísitalan hækkaði um 1,33% á milli mánaða í febrúar, en við höfðum spáð 0,89% hækkun. Það var fernt sem kom okkur á óvart: janúarútsölum á fötum og skóm virðist hafa lokið fyrr en vanalega; gjaldskrárhækkanir fyrir sorphirðu, holræsi og kalt vatn höfðu töluvert meiri áhrif til hækkunar en við áttum von á; matarkarfan hækkaði meira en við gerðum ráð fyrir og flugfargjöld til útlanda hækkuðu á milli mánaða þegar við höfðum spáð lækkun.

Spáum 0,57% hækkun í mars og að ársverðbólgan haldist óbreytt í 6,6%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% á milli mánaða í mars. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Gangi spá okkar eftir helst ársverðbólgan óbreytt í 6,6%.

Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,7% í febrúar, sem var talsvert meira en við spáðum og reyndist hækkunin nokkuð almenn. Við gerum ráð fyrir heldur minni hækkun nú í mars og að matarkarfan hækki um 0,3% milli mánaða (+0,05% áhrif á vísitöluna).

Útsölulok á fötum og skóm

Útsölurnar í janúar voru í samræmi við væntingar. Það kom þó á óvart að þær virðast hafa klárast fyrr en vanalega þar sem verð á fötum og skóm hækkaði meira á milli mánaða í febrúar en alla jafna. Vanalega ganga áhrif janúarútsala til baka á tveimur mánuðum, í febrúar og mars. Við gerum áfram ráð fyrir þeirri þróun en að þungi verðhækkana sé þegar kominn fram og vænta megi minni hækkunar í mars en venjulega, eða um 3% milli mánaða (+0,11% áhrif).

Kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar

Samkvæmt spánni hækkar kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) um 0,9% á milli mánaða (+0,18% áhrif á vísitöluna). Þar af hækkar íbúðaverð um 0,4% og áhrif vaxtabreytinga verður um 0,5 prósentustig. Hagstofan hefur tilkynnt að hún muni taka upp nýja aðferð við útreikninga á kostnaði við að búa í eigin húsnæði. Í stað þess að reikna svokallaðan einfaldan notendakostnað út frá markaðsverði húsnæðis, vöxtum á íbúðalánum og afskriftum verður tekin upp aðferð leiguígilda sem byggir á upplýsingum um markaðsleigu. Hagstofan telur að með betri gögnum um leigumarkað hafi skapast forsendur fyrir því að breyta um aðferð. Það er enn óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en gerum þó ráð fyrir mælingar verði stöðugri og að mánaðarsveiflur í þessum lið verði því minni. Hagstofan mun birta greinargerð með nánari útlistun á aðferðafræðinni og tímasetningu breytinganna nú í mars.

Páskar hafa áhrif á flugfargjöld í mars og bensínverð lækkar

Almennt er nokkuð skýr árstíðarbreyting á flugfargjöldum til útlanda - þau hækka í mars og apríl, lækka í júní og hækka aftur í júlí. Í ár eru páskar í lok mars, sem ætti að verða til þess að flugfargjöld hækki hlutfallslega meira í mars og minna í apríl en þegar páskarnir eru í apríl. Við spáum því að flugfargjöld hækki um 8% milli mánaða (+0,12% áhrif á vísitöluna) núna í mars. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkaði verð á bensín og díselolíu um 0,4% milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna). Loks eigum við von á að verð á nýjum bílum hækki aðeins lítillega, eða um 0,2% á milli mánaða (+0,01% áhrif á vísitöluna). Alls eigum við því von á að liðurinn ferðir og flutningar verði 0,13% til hækkunar vísitölunnar núna í mars.

Spá um marsmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,3% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% -0,2% 0,00%
Föt og skór 3,8% 3,0% 0,11%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,6% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 18,9% 0,9% 0,18%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,8% -0,6% -0,04
Heilsa 4,0% 0,6% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,4% 0,02%
Kaup ökutækja 6,9% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,4% -0,4% -0,01%
Flugfargjöld til útlanda 1,5% 8,0% 0,12%
Póstur og sími 1,6% -0,7% -0,01%
Tómstundir og menning 10,0% 0,3% 0,03%
Menntun 1,1% -0,2% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 0,4% 0,02%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,7% 0,04%
Alls 100,0%   0,57%

Spáum því að verðbólga lækki áfram næstu mánuði

Við spáum því að verðbólga standi í stað í mars, en næstu þrjá mánuði þar á eftir gerum við ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,54% í apríl, 0,33% í maí og 0,55% í júní. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,6% í mars, 5,8% í apríl, 5,7% í maí og 5,4% í júní. Að ársverðbólgan detti svona niður í apríl skýrist af grunnáhrifum, en vísitalan hækkaði óvenju mikið á milli mánaða í apríl í fyrra.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.
Litríkir bolir á fataslá
25. sept. 2025
Verðbólga eykst í takt við væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Bílar
23. sept. 2025
Aukin neysla, aldrei jafnmargar utanlandsferðir og bílakaup færast í aukana
Greiðslukortavelta heimila heldur áfram að aukast samhliða aukinni einkaneyslu. Það sama má segja um utanlandsferðir Íslendinga en það sem af er ári hafa Íslendingar farið í rúmlega 20% fleiri utanlandsferðir en á sama tímabili í fyrra. Auk þess að fara meira til útlanda virðast landsmenn kaupa þó nokkuð fleiri bíla en í fyrra. Á fyrstu átta mánuðum þessa árs voru nýskráðir bílar um 28% fleiri en á sama tíma í fyrra.