Spá­um 6,6% verð­bólgu í mars

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% milli mánaða í mars og að ársverðbólga verði óbreytt í 6,6%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Við eigum enn von á að verðbólgan hjaðni rólega næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í júní.
Fjölbýlishús
14. mars 2024

Vísitalan hækkaði um 1,33% á milli mánaða í febrúar, en við höfðum spáð 0,89% hækkun. Það var fernt sem kom okkur á óvart: janúarútsölum á fötum og skóm virðist hafa lokið fyrr en vanalega; gjaldskrárhækkanir fyrir sorphirðu, holræsi og kalt vatn höfðu töluvert meiri áhrif til hækkunar en við áttum von á; matarkarfan hækkaði meira en við gerðum ráð fyrir og flugfargjöld til útlanda hækkuðu á milli mánaða þegar við höfðum spáð lækkun.

Spáum 0,57% hækkun í mars og að ársverðbólgan haldist óbreytt í 6,6%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% á milli mánaða í mars. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Gangi spá okkar eftir helst ársverðbólgan óbreytt í 6,6%.

Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,7% í febrúar, sem var talsvert meira en við spáðum og reyndist hækkunin nokkuð almenn. Við gerum ráð fyrir heldur minni hækkun nú í mars og að matarkarfan hækki um 0,3% milli mánaða (+0,05% áhrif á vísitöluna).

Útsölulok á fötum og skóm

Útsölurnar í janúar voru í samræmi við væntingar. Það kom þó á óvart að þær virðast hafa klárast fyrr en vanalega þar sem verð á fötum og skóm hækkaði meira á milli mánaða í febrúar en alla jafna. Vanalega ganga áhrif janúarútsala til baka á tveimur mánuðum, í febrúar og mars. Við gerum áfram ráð fyrir þeirri þróun en að þungi verðhækkana sé þegar kominn fram og vænta megi minni hækkunar í mars en venjulega, eða um 3% milli mánaða (+0,11% áhrif).

Kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar

Samkvæmt spánni hækkar kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) um 0,9% á milli mánaða (+0,18% áhrif á vísitöluna). Þar af hækkar íbúðaverð um 0,4% og áhrif vaxtabreytinga verður um 0,5 prósentustig. Hagstofan hefur tilkynnt að hún muni taka upp nýja aðferð við útreikninga á kostnaði við að búa í eigin húsnæði. Í stað þess að reikna svokallaðan einfaldan notendakostnað út frá markaðsverði húsnæðis, vöxtum á íbúðalánum og afskriftum verður tekin upp aðferð leiguígilda sem byggir á upplýsingum um markaðsleigu. Hagstofan telur að með betri gögnum um leigumarkað hafi skapast forsendur fyrir því að breyta um aðferð. Það er enn óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en gerum þó ráð fyrir mælingar verði stöðugri og að mánaðarsveiflur í þessum lið verði því minni. Hagstofan mun birta greinargerð með nánari útlistun á aðferðafræðinni og tímasetningu breytinganna nú í mars.

Páskar hafa áhrif á flugfargjöld í mars og bensínverð lækkar

Almennt er nokkuð skýr árstíðarbreyting á flugfargjöldum til útlanda - þau hækka í mars og apríl, lækka í júní og hækka aftur í júlí. Í ár eru páskar í lok mars, sem ætti að verða til þess að flugfargjöld hækki hlutfallslega meira í mars og minna í apríl en þegar páskarnir eru í apríl. Við spáum því að flugfargjöld hækki um 8% milli mánaða (+0,12% áhrif á vísitöluna) núna í mars. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkaði verð á bensín og díselolíu um 0,4% milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna). Loks eigum við von á að verð á nýjum bílum hækki aðeins lítillega, eða um 0,2% á milli mánaða (+0,01% áhrif á vísitöluna). Alls eigum við því von á að liðurinn ferðir og flutningar verði 0,13% til hækkunar vísitölunnar núna í mars.

Spá um marsmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,3% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% -0,2% 0,00%
Föt og skór 3,8% 3,0% 0,11%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,6% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 18,9% 0,9% 0,18%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,8% -0,6% -0,04
Heilsa 4,0% 0,6% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,4% 0,02%
Kaup ökutækja 6,9% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,4% -0,4% -0,01%
Flugfargjöld til útlanda 1,5% 8,0% 0,12%
Póstur og sími 1,6% -0,7% -0,01%
Tómstundir og menning 10,0% 0,3% 0,03%
Menntun 1,1% -0,2% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 0,4% 0,02%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,7% 0,04%
Alls 100,0%   0,57%

Spáum því að verðbólga lækki áfram næstu mánuði

Við spáum því að verðbólga standi í stað í mars, en næstu þrjá mánuði þar á eftir gerum við ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,54% í apríl, 0,33% í maí og 0,55% í júní. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,6% í mars, 5,8% í apríl, 5,7% í maí og 5,4% í júní. Að ársverðbólgan detti svona niður í apríl skýrist af grunnáhrifum, en vísitalan hækkaði óvenju mikið á milli mánaða í apríl í fyrra.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél
9. des. 2024
Spáum 4,7% verðbólgu í desember
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða í desember og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,7%. Flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,9% í mars á næsta ári.
9. des. 2024
Vikubyrjun 9. desember 2024
Í vikunni fáum við tölur um fjölda ferðamanna sem komu hingað til lands í nóvember og skráð atvinnuleysi í október. Í síðustu viku birti Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd á þriðja ársfjórðungi þar sem í ljós kom að minni afgangur var en á sama tíma í fyrra. Seðlabankinn birti einnig fundargerð peningastefnunefndar sem sýnir að allir nefndarmenn voru sammála um að lækka vexti um 0,5 prósentustig í síðasta mánuði.
Flutningaskip
5. des. 2024
Afgangur á 3. ársfjórðungi, en að öllum líkindum halli á árinu
Afgangur mældist á viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi. Það var halli á vöruskiptum, frumþáttatekjum og rekstrarframlögum, sem afgangur á þjónustuviðskiptum náði þó að vega upp, enda háannatími ferðaþjónustu. Það sem af er ári mælist samt það mikill halli að nær öruggt er að það mælist halli á árinu í heild.
3. des. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 3. desember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Sendibifreið og gámar
2. des. 2024
Vikubyrjun 2. desember 2024
Í síðustu viku bárust upplýsingar um að verðbólga hefði lækkaði úr 5,1% niður í 4,5% í nóvember og að landsframleiðslan hefði dregist saman um 0,5% að raunvirði á milli ára á þriðja ársfjórðungi. Í vikunni birtir Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd, fundargerð peningastefnunefndar og yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar.
Lyftari í vöruhúsi
29. nóv. 2024
0,5% samdráttur á þriðja ársfjórðungi
Hagkerfið dróst saman á milli ára á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt nýbirtum þjóðhagsreikningum Hagstofunnar. Verri afkoma þjónustuviðskipta við útlönd skýrir að stórum hluta samdráttinn á fjórðungnum. Innlend eftirspurn jókst um 0,8% milli ára og samneysla og aukin fjármunamyndun vógu þyngst til hækkunar.
29. nóv. 2024
Merki um minna framboð leiguhúsnæðis 
Skammtímaleiga í gegnum Airbnb hefur stóraukist eftir faraldurinn og framboð á íbúðum til langtímaleigu virðist hafa minnkað á móti. Þessi þróun gæti hafa átt þátt í að þrýsta upp leiguverðinu. Stærstur hluti Airbnb-íbúðanna er leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu.
28. nóv. 2024
Verðbólga yfir væntingum í nóvember
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% á milli mánaða í nóvember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 5,1% í 4,8%, eða um 0,3 prósentustig. Reiknuð húsaleiga hafði mest áhrif til hækkunar vísitölunnar og flugfargjöld til útlanda mest áhrif til lækkunar.
Hús í Reykjavík
26. nóv. 2024
Rólegri taktur á íbúðamarkaði?
Nýjustu gögn af íbúðamarkaði benda til þess að lítillega hafi dregið úr eftirspurn. Grindavíkuráhrifin eru líklega tekin að fjara út og hugsanlega heldur fólk að sér höndum nú þegar vaxtalækkunarferlið er nýhafið og loks glittir í ódýrari fjármögnun. Verðið gæti tekið hratt við sér þegar vextir lækka af meiri alvöru.
Seðlabanki Íslands
25. nóv. 2024
Vikubyrjun 25. nóvember 2024
Seðlabankinn lækkaði stýrivexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku, í takt við væntingar. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu nóvembermánaðar en við eigum von á að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Á föstudag, þegar Hagstofan birtir þjóðhagsreikninga, kemur svo í ljós hvernig hagvöxtur þróaðist á þriðja ársfjórðungi.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur