Meirihluti útistandandi íbúðalána nú verðtryggður
![Hús í Reykjavík](https://images.prismic.io/landsbankinn/87ed3177-9369-4059-a8fe-03efa50f12a3_reykjavik-backyard-traditional-houses-iStock-1247730448-1920.jpg?fit=max&w=3840&rect=0,0,1920,1080&q=50)
Frá miðju síðasta ári hafa ný hrein íbúðalán bankanna til heimila aukist lítillega. Aukningin er nánast að öllu leyti vegna aukinnar lántöku á verðtryggðum íbúðalánum, en hrein ný lántaka óverðtryggðra íbúðalána er neikvæð, sem þýðir að heimilin hafi frekar greitt upp óverðtryggð lán heldur en tekið ný. Háir vextir hækka afborganir af óverðtryggðum lánum töluvert meira en af verðtryggðum og fjöldi fólks sem gat tekið óverðtryggt lán fyrir tveimur árum getur það ekki í dag vegna hárra afborgana.
Hækkandi vaxtastig dró úr umsvifum á íbúðamarkaði og hrein ný lántaka dróst saman um 60% milli ára. Hrein ný útlán bankanna námu 4,6 mö.kr í desember, þar sem hrein ný verðtryggð lán námu 16,2 mö.kr en óverðtryggð lán voru greidd upp fyrir 11,6 ma.kr., að frádregnum þeim sem voru veitt.
Séu hrein ný íbúðalán lífeyrissjóða og banka tekin saman sést sama þróun. Frá apríl í fyrra hafa hrein ný óverðtryggð íbúðalán verið neikvæð, þar sem ný óverðtryggð lán eru veitt fyrir lægri upphæð en sem nemur uppgreiðslum slíkra lána. Ný íbúðalán banka og lífeyrissjóða drógust nokkuð saman í desember síðastliðnum, en ný útlán að frádregnum uppgreiðslum námu 10,3 mö.kr. í desember en 20,2 mö.kr. í nóvember.
Meirihluti útistandandi íbúðalána verðtryggð
Í byrjun árs 2019 var hlutfall útistandandi íbúðalána á verðtryggðum vöxtum 77% á móti 23% hlutfalli óverðtryggðra lána. Með lækkandi stýrivöxtum jókst hlutfall óverðtryggðra lána og í ágúst 2021 var yfir helmingur útistandandi íbúðalána á óverðtryggðum vöxtum. Þá stóðu stýrivextir í 1,25% og höfðu þá hækkað frá lægstu stýrivöxtum frá upphafi, eða 0,75%, frá aprílmánuði þess árs. Hlutfall óverðtryggðra íbúðalána náði hámarki um mitt síðasta ár þegar þau voru 56% útistandandi lána. Eftir því sem stýrivextir hafa hækkað hefur verðtryggðum lánum fjölgað á kostnað óverðtryggðra. Stýrivextir voru síðast hækkaðir í ágúst og standa nú í 9,25%. Hlutfall verðtryggðra lána heldur áfram að hækka og frá því í október í fyrra hefur meirihluti útistandandi íbúðalána heimila verið verðtryggð.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.![Epli](https://images.prismic.io/landsbankinn/04574322-2aa9-457d-a6ef-c31bea18abe6_Graen-epli.jpg?fit=max&w=3840&&q=50)
![Evrópsk verslunargata](https://images.prismic.io/landsbankinn/e83ba1d5-c520-4007-8926-cb75f4fd86b8_iStock-1388039756-Holland-verslunargata.jpg?fit=max&w=3840&&q=50)
![Hús í Reykjavík](https://images.prismic.io/landsbankinn/5024e55f-16d3-43f9-b606-ab01dbe5921f_hus-reykjavik-1920.jpg?fit=max&w=3840&&q=50)
![Gönguleið](https://images.prismic.io/landsbankinn/33cdc5f2-10ba-4d29-a88e-3db117f83c02_Gullfoss-gonguleid.jpg?fit=max&w=3840&&q=50)
![Fataverslun](https://images.prismic.io/landsbankinn/1da63ef3-f754-4e33-85b0-ae3d774b3971_Fataverslun.jpg?fit=max&w=3840&&q=50)
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/a923b976-0b6c-45a6-b7b7-b7efbe46320a_Landsbankinn_Irma_Abstrakt_016.jpg?fit=max&w=3840&rect=397,396,745,559&q=50)
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/028a0757-28f9-4183-b615-499104716808_Landsbankinn_Irma_Abstrakt_018.jpg?fit=max&w=3840&rect=0,140,1168,876&q=50)
![Litríkir bolir á fataslá](https://images.prismic.io/landsbankinn/0715ffd5-f0a2-446e-bbf1-561d88cd1730_Fataverslun-bolir-varasamt-kortagengi.jpg?fit=max&w=3840&rect=240,0,1440,1080&q=50)
![Flugvél á flugvelli](https://images.prismic.io/landsbankinn/c68d10e5-e50c-4447-8778-bd06a35cab8f_Jet-Brussels-iStock-1161966623.jpg?fit=max&w=3840&rect=1119,770,2455,1841&q=50)
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/2fffc01a-44b7-44ee-bdc1-b8bd2c29c1ea_5.jpg?fit=max&w=3840&rect=55,0,1708,1281&q=50)