Fleiri ferða­menn en minni verð­mæti

Á fyrstu fimm mánuðum ársins komu 3,9% fleiri erlendir ferðamenn til Íslands en á sama tíma í fyrra. Á móti hefur skráðum gistinóttum fækkað um hálft prósent á fyrstu fjórum mánuðum ársins frá sama tímabili í fyrra og að sama skapi hefur kortavelta erlendra ferðamanna á föstu gengi dregist saman um tæplega 2% á milli ára.
Ferðafólk
11. júní 2024

Erlendum ferðamönnum fækkaði um 2,3% á milli ára í maí, samkvæmt talningu Ferðamálastofu. Engu að síður hafa fleiri ferðamenn aðeins tvisvar heimsótt Ísland í maí mánuði, í fyrra og á metárinu 2018. Á fyrstu fimm mánuðum ársins hefur ferðamönnum aftur á móti alls fjölgað um 3,9% frá sama tíma í fyrra. 

Gista skemur og eyða minna 

Fyrstu fjóra mánuði ársins voru skráðar gistinætur 0,5% færri en á sama tíma í fyrra, samkvæmt nýlega uppfærðum tölum Hagstofunnar. Áður höfðu bráðabirgðatölur um gistinætur gefið til kynna rúmlega 6% fækkun gistinótta á milli ára. Samkvæmt uppfærðum tölum voru gistinætur í fyrra færri en bráðabirgðatölurnar gáfu til kynna og fækkun gistinótta í ár því mun minni en áður virtist.  

Erlend kortavelta innanlands hefur einnig dregist saman á fyrstu fjórum mánuðum ársins samkvæmt tölum Seðlabankans, eða um 1,9% frá fyrra ári. Eins og áður hefur verið fjallað um virðist vanta hluta af erlendri kortaveltu í kortaveltutölur Seðlabankans, sem skýrist af því að fyrirtæki í ferðaþjónustu hafa fært færsluhirðingu til erlendra færsluhirða. Það er því líklegt að kortavelta hafi dregist minna saman en opinberar tölur segja til um, en óljóst hversu mikið umfangið er. 

Tölur um gistinætur og erlenda kortaveltu fylgjast nokkuð vel að á síðustu mánuðum og í raun betur en tölur um fjölda erlendra ferðamanna og kortavelta eða gistinætur. Tölur fyrir fyrstu fjóra mánuði ársins benda til þess að verðmæti ferðaþjónustunnar hafi dregist örlítið saman á fyrstu mánuðum ársins, hvort sem hægt er að taka fyllilega mark á tölum um kortaveltu eða ekki.  

Samdráttur á fyrsta ársfjórðungi 

Niðurstöður úr nýlega birtum þjóðhagsreikningum Hagstofunnar sýna einnig að ferðaþjónustan hefur dregist saman á fyrsta fjórðungi ársins frá fyrra ári, mælt á föstu verðlagi. Í þjóðhagsreikningum samanstendur ferðaþjónusta af tveimur liðum, farþegaflutningum með flugi annars vegar og ferðalögum hins vegar. Ferðalagaliðurinn, sem nær yfir neyslu ferðamanna fyrir utan flugfargjöld, dregst saman á milli ára, en farþegaflutningaliðurinn eykst aftur á móti frá fyrra ári. Þetta skýrist líklega af auknu flugframboði íslenskra flugfélaga en einnig stækkandi hlutfalli tengifarþega um Keflavíkurflugvöll.  

Saman sýna þessir liðir þó samdrátt um sirka 2,7% á milli ára, á föstu verðlagi. Hagstofan tekur reyndar fram að galli sé á gögnum um þjónustuútflutning, en einnig að gallinn ætti ekki að hafa mikil áhrif á niðurstöðurnar. Það kemur ekki fram í hverju gallinn felst, en ekki er ólíklegt að það hafi með kortaveltugögn að gera. Unnið er að frekari sannprófun, samkvæmt frétt Hagstofunnar, og vonandi fæst betri mynd af heildarumfangi ferðaþjónustunnar með uppfærðum gögnum. 

Hefur ferðaþjónustan náð jafnvægi? 

Eins og við höfum fjallað um var síðasta ár metár í ferðaþjónustunni á flesta mælikvarða, þó fjöldametið frá 2018 hafi ekki verið slegið. Þeir ferðamenn sem komu í fyrra gistu lengur og eyddu meira en á metárinu. Met var því slegið í erlendri kortaveltu á föstu gengi og í fjölda gistinótta, sem skilaði sér í að hlutur ferðaþjónustunnar af landsframleiðslu hefur aldrei verið meiri en í fyrra.  

Það sem af er ári hefur ferðamönnum haldið áfram að fjölga en aðeins hefur dregið úr fjölda gistinótta og erlendri kortaveltu. Neysluhegðun ferðmanna er því orðin líkari því sem hún var á toppi síðustu ferðamannasveiflu á árunum fyrir faraldurinn. 

Þó árið hafi farið rólega af stað var ferðaþjónusta enn stærsta útflutningsgrein þjóðarinnar á þessu tímabili, sú sem skilaði mestum útflutningsverðmætum á fyrsta fjórðungi ársins. Stærstu mánuðir ársins í ferðaþjónustunni eru framundan og sumarmánuðirnir hafa langmest að segja um það hvernig árið í heild kemur út fyrir ferðaþjónustuna.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Fjölbýlishús
4. nóv. 2024
Þörf á íbúðum og ágætis uppbygging í kortunum 
Íbúðafjárfesting hefur færst í aukana, starfsfólki fjölgar sífellt í byggingarstarfsemi, velta í greininni hefur aukist síðustu árin og innflutningur á byggingarefni er í hæstu hæðum. Íbúðauppbygging virðist nokkuð kröftug, enda er þörfin brýn - kjarnafjölskyldum hefur fjölgað mun hraðar en íbúðum síðustu ár. 
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
4. nóv. 2024
Vikubyrjun 4. nóvember 2024
Verðbólga lækkaði úr 5,4% niður í 5,1% í október, í samræmi við væntingar. Samhliða birtingu VNV tilkynnti Hagstofan að fyrirhugað kílómetragjald yrði tekið inn í vísitöluna. Í þessari viku birtir Vinnumálastofnum skráð atvinnuleysi í október, kosið verður um nýjan forseta í Bandaríkjunum, Seðlabanki Bandaríkjanna og Englandsbanki tilkynna um vaxtaákvarðanir og uppgjörstímabilið í Kauphöllinni er áfram í fullum gangi.
1. nóv. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 1. nóvember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fjölskylda við sumarbústað
30. okt. 2024
Verðbólga lækkar áfram og mælist 5,1% í október
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,28% á milli mánaða í október og verðbólga lækkar því úr 5,4% í 5,1%. Verð á mat og drykkjarvörum og flugfargjöld til útlanda höfðu mest áhrif til hækkunar. Reiknuð leiga hækkaði mjög lítið á milli mánaða. Kílómetragjald á bensín- og olíubíla verður með í verðmælingum Hagstofunnar.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. okt. 2024
Vikubyrjun 28. október 2024
Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir októbermánuð. Þessar verðbólgutölur verða þær síðustu fyrir næstu vaxtaákvörðun sem verður tilkynnt þann 20. nóvember nk. Í síðustu viku birti Hagstofan veltu skv. VSK-skýrslum, niðurstöður úr vinnumarkaðsrannsókn og launavísitölu. Þá er uppgjörstímabilið í kauphöllinni áfram í fullum gangi.
Vélsmiðja Guðmundar
23. okt. 2024
Velta í hagkerfinu eykst og tæknigreinar draga vagninn
Velta í hagkerfinu jókst um 2,1% á milli ára í júlí og ágúst að raunvirði, samkvæmt virðisaukaskattskýrslum. Svo mikið hefur veltan ekki aukist frá því á VSK-tímabilinu janúar-febrúar árið 2023, þegar hagkerfið var enn að rétta úr kútnum eftir covid-samdráttinn.
Fiskveiðinet
22. okt. 2024
Meiri hagvöxtur ef loðna finnst
Hafrannsóknarstofnun leggur til að ekki verði gefinn út loðnukvóti fyrir veiðitímabilið 2024/2025. Ráðgjöfin verður uppfærð í janúar, þegar nýjar mælingar fara fram og því er ekki útséð um loðnuveiðar á næsta ári. Fyndist loðna í nægilegu magni hefði það töluverð áhrif á hagvöxt á næsta ári. Loðna hefur verið veidd hér á landi frá árinu 1962 og aðeins þrisvar orðið algjör loðnubrestur, árin 2019, 2020 og nú síðast í ár. 
21. okt. 2024
Vikubyrjun 21. október 2024
Í síðustu viku birtum við hagspá til ársins 2027. Vísitala íbúðaverðs og vísitala leiguverðs lækkuðu á milli mánaða í september og greiðslukortavelta heimilanna dróst saman á milli ára innanlands en jókst erlendis. Seðlabankinn birti fundargerð peningastefnunefndar og voru allir nefndarmenn sammála um að lækka vexti. Nokkur fyrirtæki birta uppgjör í þessari viku.
15. okt. 2024
Morgunfundur um hagspá til 2027 - upptökur
Hagspá Landsbankans til ársins 2027 var kynnt á morgunfundi í Silfurbergi Hörpu þriðjudaginn 15. október 2024 en auk þess var fjallað um stöðu og horfur á alþjóðlegum mörkuðum og í áhugaverðum pallborðsumræðum ræddu forstjórar fjögurra útflutningsfyrirtækja um tækifæri og áskoranir í útflutningi.
Hagspá Landsbankans
15. okt. 2024
Hagspá til 2027: Hagkerfið nær andanum
Greiningardeild Landsbankans spáir því að hagkerfið standi nánast í stað á milli ára í ár og að landsframleiðsla dragist saman um 0,1%. Bakslag í útflutningsgreinum setti svip sinn á fyrri hluta árs, loðnubrestur og hægari vöxtur ferðaþjónustu ollu samdrætti á sama tíma og háir vextir hafa kælt eftirspurnina sem engu að síður mælist nokkuð kröftug.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur