Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Færri ferða­menn en meiri korta­velta 

Um 122 þúsund ferðamenn komu til landsins í janúar, samkvæmt talningu Ferðamálastofu. Ferðamenn voru 5,8% færri en á sama tíma í fyrra sem er á skjön við þróun síðustu mánaða, en allt frá því í júlí sl. hefur ferðamönnum fjölgað á milli ára. Þótt ferðamönnum hafi fækkað í janúar hélt kortavelta þeirra áfram að aukast. 
Ferðamenn á jökli
19. febrúar 2025

Rétt tæplega 2,3 milljónir ferðamanna komu til landsins í fyrra samkvæmt talningu Ferðamálastofu og fjölgaði ferðamönnum því um 2,25% á milli ára. Eldgosin á Reykjanesi höfðu framan af nokkur áhrif á ferðaþjónustuna en hún náði sér á strik þegar leið á árið og mikill kraftur var í komum ferðamanna á lokafjórðungi ársins. Fjöldamet voru slegin í október, nóvember og desember og því kom aðeins á óvart að ferðamönnum hefði fækkað á milli ára í janúar. Sé þessi janúarmánuður settur í samhengi við sama mánuð fyrri ára, sést að fjöldinn nú var svipaður og á árunum 2023 og 2020.  

Færri Bretar en fleiri Bandaríkjamenn 

Þau þjóðerni sem helst heimsækja Ísland eru Bretar og Bandaríkjamenn. Á venjulegu ári eru Bandaríkjamenn fjölmennastir yfir sumarmánuðina en yfir vetrarmánuðina taka Bretar við og eru fjölmennastir. Þennan vetur hefur þróunin þó verið öfug. Frá því í október í fyrra hefur ferðum Breta til Íslands fækkað á milli ára, en á móti hefur ferðum Bandaríkjamanna fjölgað. Sömu þróun mátti sjá áfram í janúar og hafa Bandaríkjamenn aðeins einu sinni verið fleiri í janúarmánuði, á metárinu 2018. 

Þegar leit að Íslandi frá Bretlandi er skoðaður á Google eftir mánuðum sést að hann er mestur yfir vetrarmánuðina, einkum í janúar. Í janúar síðastliðnum var leit að Íslandi þó töluvert minni á þeim bæ en síðustu ár, sem er í takt við fækkun ferðamanna frá Bretlandi. Leitir Bandaríkjamanna sveiflast ekki eins mikið yfir árið og hafa ekki dregist eins mikið saman og leitir Breta.  

Kortavelta jókst á milli ára í janúar 

Kortavelta ferðamanna jókst á milli ára í janúar, hvort sem hún er skoðuð á föstu gengi eða föstu verðlagi. Fjöldi ferðamanna og erlend kortavelta innanlands fylgist alla jafna nokkuð vel að. Síðast þegar fjöldi ferðamanna dróst saman á milli ára, í júní í fyrra, dróst kortavelta á föstu gengi einnig saman á milli ára. Þróunin nú er því á skjön við það sem hefði mátt ætla. Skýringin gæti legið í aukinni hlutdeild Bandaríkjamanna, en Bandaríkjamenn hafa að jafnaði eytt meiru í ferðum sínum hingað til lands en Bretar. Þetta kann að vera ástæða þess að kortavelta jókst umfram fjölgun ferðamanna í desember og jókst á milli ára í janúar á sama tíma og ferðamönnum fækkaði. Gögn um gistinætur og kortaveltu eftir þjóðerni hafa ekki verið uppfærð síðustu mánuði og því er erfitt að vita fyrir víst hver ástæðan er fyrir þróuninni nú, en Hagstofan vinnur að því að yfirfara gistináttatölur eftir þjóðerni.  

Utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði í janúar 

Í janúar fóru rúmlega 48 þúsund Íslendingar til útlanda, 22% fleiri ferðir en á sama tíma í fyrra og hafa utanlandsferðir Íslendinga aldrei verið fleiri í janúarmánuði. Töluverðar sveiflur hafa mælst í utanlandsferðum Íslendinga allra síðustu mánuði, en þær voru 24% fleiri í desember en árið áður og kom það í kjölfar 22% samdráttar milli ára í nóvember. Fjölgun utanlandsferða Íslendinga í janúar er í takt við aukna kortaveltu erlendis í mánuðinum. 

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Seðlabanki Íslands
14. nóv. 2025
Spáum óbreyttum vöxtum þrátt fyrir sviptingar í efnahagslífinu
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í október og verðbólgumælingin bar þess merki að undirliggjandi verðþrýstingur hefði aukist. Í ljósi breytts lánaframboðs og óviðbúinna áfalla í útflutningsgeirunum má líkast til búast við mildari tón frá peningastefnunefnd.
13. nóv. 2025
Spáum 4,3% verðbólgu í nóvember
Við spáum því að verðbólga standi óbreytt á milli mánaða og mælist 4,3% í nóvember. Flugfargjöld til útlanda verða til lækkunar á vísitölunni, en reiknuð húsaleiga og matarkarfan verða til hækkunar. Við búumst við aukinni verðbólgu á næstu mánuðum.
Hverasvæði
10. nóv. 2025
Raungengi enn í hæstu hæðum
Raungengi krónunnar er mjög hátt í sögulegu samhengi en hefur gefið lítillega eftir á allra síðustu dögum. Horfur í álútflutningi eru dræmar eftir bilun hjá Norðuráli og aflaheimildir gefa fyrirheit um samdrátt í útflutningi sjávarafurða. Ferðaþjónusta hefur vaxið umfram væntingar það sem af er ári og telja má horfur á vexti í nýjustu útflutningsstoðum Íslands. Velta samkvæmt VSK-skýrslum hefur þróast með svipuðum hætti í útflutningsgeiranum og í innlenda hagkerfinu, en ávöxtun hlutabréfa félaga í kauphöllinni með tekjur í erlendri mynt er mun lakari en fyrirtækja með tekjur í íslenskum krónum.
10. nóv. 2025
Vikubyrjun 10. nóvember 2025
Fáar áhugaverðar hagtölur voru birtar í síðustu viku, en í þessari viku birtir Vinnumálastofnun skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir ferðamannatölur. Uppgjörstímabilið fyrir þriðja ársfjórðung er í fullum gangi.
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.