Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Auk­inn halli á við­skipt­um við út­lönd

Alls var 41 ma. kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta ársfjórðungi. Hallinn jókst nokkuð milli ára. Þrátt fyrir þetta batnaði erlend staða þjóðarbúsins á fjórðungnum.
Flutningaskip
5. júní 2024

Alls var 41 ma. kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta ársfjórðungi. Afgangur af þjónustujöfnuði nam 13 mö. kr. og 13 ma. kr. afgangur var af frumþáttatekjum. Á móti var 56 ma. kr. halli á vöruviðskiptum og 12 ma. kr. halli á rekstrarframlögum.

Ferðaþjónustan færir okkur lítilsháttar afgang af þjónustutekjum

Eftir að ferðaþjónustan varð stærsta útflutningsgrein landsins hefur verið viðvarandi afgangur af þjónustujöfnuði við útlönd, ef frá eru talin árin sem heimsfaraldurinn gekk yfir. Á sama tíma hefur verið viðvarandi halli á vöruskiptum. Jöfnuður frumþáttatekna hefur ýmist verið neikvæður eða jákvæður eftir því hvernig rekstur álvera hefur gengið, en viðvarandi halli er á rekstrarframlögum, einna helst vegna peningasendinga einstaklinga til annarra í öðrum löndum.

Viðskipti við útlönd fylgir ekki alltaf samsvarandi gjaldeyrisflæði

Hallinn á viðskiptum við útlönd jókst á milli ára á fyrsta ársfjórðungi, úr 19 mö. kr. í 43 ma. kr. Þessi aukni halli er áhugaverður í ljósi þess hversu stöðug krónan hefur verið undanfarið og kann að skýrast að hluta til af því að viðskiptum við útlönd fylgir ekki alltaf samsvarandi gjaldeyrisflæði. Aukin notkun ferðaþjónustufyrirtækja á erlendum færsluhirðum skekkir einnig myndina og veldur því að opinberar tölur kunna að vanmeta útflutning.

Vöruútflutningur dróst meira saman en vöruinnflutningur

Bæði dró úr útflutningi og innflutningu á vörum en vöruinnflutningur dróst saman um 11 ma. kr. á meðan vöruútflutningur dróst saman um 22 ma. kr. Munar hér mest um að útflutningur á sjávarafurðum minnkaði um 6 ma. kr. og útflutningur á áli og álafurðum dróst saman um 15 ma. kr.

Afgangurinn af þjónustujöfnuði minnkaði á milli ára. Minni afgangur skýrist fyrst og fremst af meiri innflutningi á þjónustu sem jókst um 14 ma. kr. á milli ára á meðan útflutningur á þjónustu jókst einungis um 1 ma. kr. milli ára. Innflutningur á fjármálaþjónustu ásamt rannsókna- og þróunarþjónustu var nokkuð áberandi og jókst alls um 8 ma. kr.

Mun minni breyting var á milli ára á jöfnuði frumþáttatekna og rekstrarframlaga, en hvort um sig breyttist um minna en einn milljarð króna á milli ára.

Erlend staða þjóðarbúsins batnaði vegna hækkana á erlendum mörkuðum

Í lok fyrsta ársfjórðungs var hrein erlend staða þjóðarbúsins 1.800 ma. kr. sem samsvarar 41% af vergri landsframleiðslu. Í upphafi fjórðungsins var staðan 1.600 ma. kr. og batnaði því um 200 ma. kr. á fjórðungnum.

Almennt skýrast breytingar á erlendri stöðu annars vegar af fjármagnsjöfnuði (t.d. ef innlendur aðili kaupir erlendar eignir eða tekur erlent lán) og hins vegar af gengis- og verðbreytingum (t.d. ef erlend hlutabréf í eigu innlendra aðila hækka eða lækka í verði). Að þessu sinni hafði fjármagnsjöfnuðurinn nær engin áhrif. Stærsta hreyfingin var að erlendar eignir í gjaldeyrisvarasjóðnum jukust um 120 ma. kr., aðallega vegna útgáfu á 750 m. evru skuldabréfi ríkisjóðs á fjórðungum. En þetta hafði ekki áhrif á hreina erlenda stöðu þar sem á móti kom skuld. Gengis- og verðbreytingar höfðu öllu meiri áhrif. Þar munaði langmestu um að virði erlendra verðbréfa jukust um 210 ma. kr. vegna þess að verð á erlendum verðbréfamörkuðum hækkaði um 8,5%. Hér er meðal annars um að ræða erlendar fjárfestingar lífeyrissjóðanna.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Strönd
5. júní 2025
Stóraukin útgjöld til hernaðar- og varnarmála um allan heim
Útgjöld til hernaðar- og varnarmála hafa stóraukist á síðustu árum, einkum í Evrópu og Mið-Austurlöndum. Leiðtogafundur NATO verður haldinn í Haag í lok mánaðarins og talið er að viðmið um útgjöld aðildarríkja til varnarmála verði hækkað til muna. Enn er óljóst upp að hvaða marki Ísland gæti þurft að auka varnartengd útgjöld. Aukin hernaðaruppbygging litar hagvaxtar- og verðbólguhorfur á heimsvísu og getur haft margþætt efnahags- og samfélagsleg áhrif.
2. júní 2025
Mánaðamót 2. júní 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Gróðurhús
2. júní 2025
Vikubyrjun 2. júní 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 3,8% í apríl og landsframleiðsla jókst um 2,6% á milli ára á fyrsta ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 11,6% á milli ára í apríl. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.
Epli
28. maí 2025
Verðbólga hjaðnar og mælist 3,8%
Verðbólga mældist 3,8% í maí og hjaðnar úr 4,2% frá því í apríl. Verðbólga var örlítið undir okkar spá, einkum vegna þess að flugfargjöld til útlanda lækkuðu nokkuð á milli mánaða. Við eigum von á að verðbólga fari lægst í 3,6% í júlí, en hækki síðan aftur upp í 3,8% í ágúst.
Þjóðvegur
27. maí 2025
Launavísitalan hækkað um 8,2% á einu ári
Á síðustu mánuðum hefur smám saman hægt á hækkunartakti launa eftir ríflegar launahækkanir síðustu ár. Launahækkanir eru þó enn langt umfram verðbólgu og gera má ráð fyrir að kaupmáttur haldi áfram að aukast næstu misseri. Óvissa um launaþróun minnkaði eftir að langtímakjarasamningar náðust á stærstum hluta vinnumarkaðar, en líkt og í kjarasamningum síðustu ára eru hækkanir mismiklar eftir hópum.
26. maí 2025
Vikubyrjun 26. maí 2025
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði vexti um 0,25 prósentur í síðustu viku. HMS birti vísitölu íbúðaverðs, en árshækkun vísitölunnar lækkaði úr 8,0% í 7,6%. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu fyrir maí, en við spáum því að verðbólgan hjaðni úr 4,2% í 3,9%.
Fjölbýlishús
22. maí 2025
Íbúðaverð heldur áfram að hækka þótt hægi á
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,45% á milli mánaða í apríl. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs hefur lækkað síðustu þrjá mánuði og mælist nú 7,6%. Raunverð íbúða er töluvert hærra núna en fyrir ári síðan. Undirrituðum kaupsamningum hefur fækkað á milli ára síðustu þrjá mánuði, eftir að hafa fjölgað sífellt frá september 2023, ef frá er talinn desember síðastliðinn.
Flugvöllur, Leifsstöð
19. maí 2025
Vikubyrjun 19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.
Flugvél
16. maí 2025
Íslendingar á faraldsfæti og kortavelta erlendis aldrei meiri
Kortavelta jókst um 9,4% á milli ára í apríl að raunvirði og erlendis jókst hún um 32,8%. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í einum mánuði en í apríl síðastliðnum, samkvæmt gögnum Ferðamálastofu. Nýbirtar kortaveltutölur renna enn frekari stoðum undir spá um að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum í næstu viku. Neysla landsmanna hefur haldið dampi þrátt fyrir hátt vaxtastig og við teljum horfur á að einkaneysla aukist smám saman á næstu árum.