Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Aft­ur lækk­an­ir á hluta­bréfa­mörk­uð­um í ág­úst

Hlutabréfamarkaðir heimsins lækkuðu aftur nokkuð í ágúst eftir mikla hækkun í júlí og kom sú lækkun helst til í lok mánaðarins. Jerome Powell, seðlabankastjóri Bandaríkjanna, hélt ræðu rétt fyrir mánaðarlok á árlegri ráðstefnu seðlabankastjóra hvaðanæva að úr heiminum. Powell sló harðari tón en hann hefur gert undanfarna mánuði og tók af allan vafa um að meginmarkmið seðlabankans yrði að ná verðbólgunni niður. Hlutabréfamarkaðurinn í Bandaríkjunum lækkaði skarpt í kjölfarið og fylgdu hlutabréfamarkaðir margra annarra landa á eftir.
Royal exchange
2. september 2022 - Greiningardeild

Yfir helmingur félaganna hækkaði í verði í ágúst

Vísitala aðallista Kauphallarinnar lækkaði um 2,4% í ágúst. Það gerðist þrátt fyrir að 11 félög af 22, eða helmingur félaganna, hafi hækkað í verði. 10 félög hækkuðu í verði en eitt stóð í stað, en það var Kvika banki. Lækkunin á markaðnum í heild skýrist að miklu leyti af því að Marel, sem er stærsta félagið í Kauphöllinni að markaðsvirði, lækkaði um 17,2% í ágúst. Marel var einmitt það félag sem lækkaði mest yfir mánuðinn. Eik fasteignafélag lækkaði næstmest (-13,5%) og þriðja mesta lækkunin var hjá Iceland Seafood (-9,1%). Mesta hækkunin var á bréfum Síldarvinnslunnar sem hækkuðu um 18,4% en þar á eftir komu Origo (14,1%) og Eimskip (8,2%). Marel er það félag á aðallistanum sem hefur lækkað mest á síðustu 12 mánuðum, eða um 47,6% en þar á eftir kemur Iceland Seafood með 47% lækkun. Í þriðja sætinu kemur svo Kvika banki með 15,1% lækkun. Sýn hefur hækkað mest (54,8%) en þar á eftir koma Skel fjárfestingarfélag (39,8%) og Eimskip (38%).

Hlutabréfaverð í heiminum heldur áfram að gefa eftir

Hlutabréfamarkaðir í helstu viðskiptalöndum Íslands lækkuðu um að meðaltali 3,5% í ágúst. Mikil óvissa ríkir nú í heimshagkerfinu varðandi verðbólgu sem hefur ekki verið meiri í nokkra áratugi. Óvissan snýr bæði að því hversu mikið seðlabankar muni þurfa að hækka vexti til að draga úr eftirspurn, hver verðbólgan verður og hvaða áhrif þetta samspil mun hafa á eftirspurn í heiminum og hagvaxtarþróun.

Árlega heimsráðstefna seðlabankastjóri fór fram í Jackson Hole í lok ágúst. Þar sló Jerome Powell, seðlabankastjóri Bandaríkjanna, töluvert harðari tón en hann hafði gert síðustu mánuði á undan. Hann tók af allan vafa um að bandaríski seðlabankinn myndi taka hart á verðbólgunni, vextir yrðu hækkaðir eins og þyrfti til að koma verðbólgunni aftur niður í 2% verðbólgumarkmið bankans. Hann benti á að þessar vaxtahækkanir gætu komið verulega niður á bandarískum heimilum en að þau myndu finna meira fyrir því ef ekki yrði tekið hart á verðbólgunni. Þessi ræða hafði mikil áhrif á markaðinn í Bandaríkjunum og smituðust áhrifin til annarra hlutabréfamarkaða. Eftir ræðu Powell lækkaði hlutabréfaverð í Bandaríkjunum verulega á stuttum tíma. Verðið á S&P 500 vísitölunni lækkaði um 5,8% frá 25. ágúst til mánaðarloka. Það er mikil lækkun á svo stuttum tíma. Hlutabréf höfðu hækkað um 1,7% frá byrjun mánaðarins og fram að þessari ræðu Powells. Þessi lækkun í Bandaríkjunum smitaðist síðan yfir á aðra markaði.

Mesta lækkunin í ágúst var í Danmörku og Svíþjóð

Mesta lækkunin í viðskiptalöndunum var á hlutabréfamörkuðum í Danmörku og Svíþjóð, eða yfir 7% í báðum tilfellum. Íslenski markaðurinn lækkaði um 2,4%. Tveir markaðir héldu sjó og náðu að hækka í mánuðinum. Norski markaðurinn hækkaði um 0,8% og sá japanski um 1,2%. Þetta eru einmitt þeir einu tveir markaðir stærstu viðskiptalanda sem eru með jákvæða ávöxtun á síðustu 12 mánuðum. Norski markaðurinn hefur skilað 16,9% ávöxtun á síðustu 12 mánuðum en sá japanski hefur skilað rétt yfir núllinu, eða 0,1% ávöxtun. Mestu lækkanirnar hafa verið í Þýskalandi (-27,8%), Svíþjóð (-22,9%) og Finnlandi (-19%).

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Ferðamenn
21. nóv. 2025
Ferðamenn mun fleiri á þessu ári en því síðasta – en fækkaði í október
Brottfarir erlendra ferðamanna frá Keflavíkurflugvelli voru 6,2% færri í október en í sama mánuði í fyrra og erlend kortavelta dróst þó nokkuð saman. Líklega hefur fall Play sett mark sitt á mánuðinn. Ef horft er yfir árið í heild hefur gangurinn í ferðaþjónustu verið mun meiri á þessu ári en því síðasta.
Seðlabanki
17. nóv. 2025
Vikubyrjun 17. nóvember 2025
Skráð atvinnuleysi var 3,9% í október, 0,5 prósentustigum meira en í sama mánuði í fyrra. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fækkaði um 6,2% í október en utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 3%. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum.
Seðlabanki Íslands
14. nóv. 2025
Spáum óbreyttum vöxtum þrátt fyrir sviptingar í efnahagslífinu
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í október og verðbólgumælingin bar þess merki að undirliggjandi verðþrýstingur hefði aukist. Í ljósi breytts lánaframboðs og óviðbúinna áfalla í útflutningsgeirunum má líkast til búast við mildari tón frá peningastefnunefnd.
13. nóv. 2025
Spáum 4,3% verðbólgu í nóvember
Við spáum því að verðbólga standi óbreytt á milli mánaða og mælist 4,3% í nóvember. Flugfargjöld til útlanda verða til lækkunar á vísitölunni, en reiknuð húsaleiga og matarkarfan verða til hækkunar. Við búumst við aukinni verðbólgu á næstu mánuðum.
Hverasvæði
10. nóv. 2025
Raungengi enn í hæstu hæðum
Raungengi krónunnar er mjög hátt í sögulegu samhengi en hefur gefið lítillega eftir á allra síðustu dögum. Horfur í álútflutningi eru dræmar eftir bilun hjá Norðuráli og aflaheimildir gefa fyrirheit um samdrátt í útflutningi sjávarafurða. Ferðaþjónusta hefur vaxið umfram væntingar það sem af er ári og telja má horfur á vexti í nýjustu útflutningsstoðum Íslands. Velta samkvæmt VSK-skýrslum hefur þróast með svipuðum hætti í útflutningsgeiranum og í innlenda hagkerfinu, en ávöxtun hlutabréfa félaga í kauphöllinni með tekjur í erlendri mynt er mun lakari en fyrirtækja með tekjur í íslenskum krónum.
10. nóv. 2025
Vikubyrjun 10. nóvember 2025
Fáar áhugaverðar hagtölur voru birtar í síðustu viku, en í þessari viku birtir Vinnumálastofnun skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir ferðamannatölur. Uppgjörstímabilið fyrir þriðja ársfjórðung er í fullum gangi.
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.