Gull­öld ís­lenska rapps­ins er núna

Rapp er á góðri leið með að yfirtaka íslenska tónlist. Tónlistin, fötin og menningin eru alls staðar, rapp hefur yfirburði á vinsældalistum og nánast í hverri viku spretta upp nýir, fullmótaðir tónlistarmenn. Hvernig varð þessi sprenging og hvað þýðir hún?
25. október 2017

Það eru einhverjir áratugir síðan rapp fór fyrst að heyrast á Íslandi, en þróunin var hæg. Frá því í byrjun 10. áratugarins fór rapp-senan vaxandi hægt og bítandi á jaðri íslensku tónlistarsenunnar. Það fékk stundum að vera í gestahlutverki hjá vinsælustu popphljómsveitunum en annars vakti það takmarkaða almenna athygli lengi vel. Ákveðnir skemmtistaðir borgarinnar studdu þétt við bakið á stefnunni en þar má helst nefna Prikið, sem er enn þann dag í dag einn helsti bakhjarl íslensks rapp tónlistarfólks. Um og fyrir aldamótin hófst samt að margra mati fyrsta gullöld rapps á íslandi þegar hljómsveitir á borð við XXX Rottweiler-hunda, Subterranean og Quarashi stigu fram á stóra sviðið.

Tónlistarfólkið Góði ÚIfurinn, Dj. Snorri Ástráðs og Cell7 hafa verið mislengi að en þau deila öll brennandi áhuga á því sem þau eru að gera. Hér deila þau með okkur sýn sinni á það hvað gerir rappið jafn vinsælt og það er í dag.

Þessar hljómsveitir voru samt undantekningar, þrátt fyrir miklar vinsældir þá náðu nýir tónlistarmenn takmörkuðum vinsældum og þegar dró úr drifkrafti þeirra fáu stóru hvarf stefnan aftur í grasrótina. Þar lifði hún reyndar góðu lífi í tæpan áratug. Forgotten Lores, Skytturnar, Bæjarins Bestu, Emmsjé Gauti o.fl. héldu menningunni og rappáhangendum við efnið, en það var ekki fyrr en á sjálfan þjóðhátíðardaginn 2011 sem hin eiginlega gullöld hófst.

Gísli Pálmi markaði tímamót

Þann dag gaf lítt þekktur rappari að nafni Gísli Pálmi út lagið ‘Set Mig Í Gang’ á YouTube. Myndbandið og lagið var ólíkt öllu öðru íslensku rappi sem gefið hafði verið út. Í myndbandinu má sjá Gísla Pálma, beran að ofan við Range Rover jeppa. Hann geislaði af egói sem var allt of stórt til að geta sætt sig við að vera í einhverju aukahlutverki. Við þetta virtist eitthvað gerast, áhugi íslenskra ungmenna á rappi kviknaði aftur, og um leið tilfinning um að það gæti verið eitthvað stórt og alvöru.

Það sem Gísli Pálmi var að gera var alveg nýtt og mjög í takt við það sem var að eiga sér stað í Bandaríkjunum. Síðan þá hefur íslenskt rapp ekki verið undantekning, ekki gert með sér-íslenskum hætti heldur bara það sama og verið er að gera annarsstaðar, framleitt hér. Eftir þennan örlagaríka þjóðhátíðardag árið 2011 hefur hver rapparinn á fætur öðrum stigið fram á sjónarsviðið en þar má til dæmis nefna Aron Can, Herra Hnetusmjör, Reykjavíkurdætur og JóaPé & Króla.

Rapp er popp

Það virðist gerast nánast vikulega að nýr listamaður kemur fram með slagara og ef mark er tekið á tölum sem nálgast má á Spotify er íslenska rappið alltaf að toppa sjálft sig. Efst á listum yfir vinsælustu lögin eru lög með glænýjum röppurum, einum eða saman í gestahlutverki hver hjá öðrum. Rapp lýtur engum öðrum lögmálum en annað popp, þetta er vinsæl tónlist og á Íslandi verður það fyrir áhrifum frá því sem er að gerast erlendis, þar er líka svipaða sögu að segja, vinsældalistarnir eru fullir af rapptónlist.

Styttri boðleiðir

En aðgengið að tónlistinni er nánast ótakmarkað og því vinsælla sem rapp verður því fleiri vilja taka þátt í leiknum og gera sína eigin tónlist. Það er heldur ekkert sem stendur í vegi fyrir því, það hefur líka orðið miklu aðgengilegra að búa til tónlistina. Tækin sem þarf til eru fá, það er ódýrt að búa hana til og eftirspurnin virðist endalaus. Kannski munar líka um það að einn eða tveir geta gert stóra hluti með einföldum hætti meðan áður þurfti að æfa saman fimm manna hljómsveit. Á sama tíma er minni krafa um að fullvinna heilar plötur. Það er nóg að gera eitt lag, koma því á þann sem þeytir skífum næstu helgi á Prikinu og fylgjast með gestum staðarins tryllast úr gleði. Það sem eitt sinn var draumur allra krakka en erfitt að framkvæma getur skyndilega orðið að veruleika, þau þurfa bara að vera til í að leggja vinnuna á sig.

Plötufyrirtækin keppast enn við að lokka hæfileikafólk til sín en það virðist kannski ekki enn hafa runnið upp fyrir þeim sem hafa spilað leikinn lengi að rapp er ein arðbærasta tónlistarstefna sem komið hefur fram lengi. Vegna linnulausrar eftirspurnar eru tækifærin til að að spila á böllum, árshátíðum og hverslags tónleikum mörg og í þeim felast mikil tækifæri.

Áhuginn fyrir því að gefa út rapp eftir hefðbundnum leiðum hjá plötufyrirtækjum hefur samt verið takmarkaður. Það er þó ekki alslæmt. Það eru ótal leiðir til að koma tónlist á framfæri. Hver sem vill byrja þarf bara að koma tónlistinni út með einhverjum hætti og gera svo það sem hægt er til að koma sjálfum sér á framfæri. Vinnslutíminn er lítill, milliliðirnir fáir og þannig skapast þessi stöðugi straumur af nýjum listamönnum með nýjar hugmyndir sem einkenna þessa bylgju. Það er enn óskrifað hvað verður um íslenska rappið, hvort það yfirtekur markaðinn endanlega eða stígur aftur út á jaðarinn. Það er alla vega óumdeilanlegt að í dag á rappið sviðið.

Þú gætir einnig haft áhuga á
16. sept. 2024
Aðgerðir og árangur fyrirtækja í sjálfbærni
Fyrir nokkrum árum þurftu fyrirtæki sem sögðust sinna sjálfbærnimálum iðulega að útskýra hvað fælist í sjálfbærni og hvers vegna þau væru yfirleitt að leggja í þessa vinnu. Nú hefur umræðan breyst og skilningur aukist á mikilvægi þess að atvinnulífið taki fullan þátt í að stuðla að aukinni sjálfbærni og þar með áframhaldandi velsæld mannkyns.
Sjálfbærnidagur 2024
5. sept. 2024
Sjálfbærnidagur 2024 – upptökur
Sjálfbærnidagur Landsbankans var haldinn í þriðja sinn miðvikudaginn 4. september 2024 og var afar vel sóttur.
hinsegin dagar
9. ágúst 2024
„Hver þú ert á ekki að stöðva þig í að finna hreyfingu við hæfi“
Níu atriði hlutu styrk úr Gleðigöngupotti Hinsegin daga og Landsbankans fyrir Gleðigönguna sem fram fer á laugardaginn. Eitt þeirra atriða er Öðruvísi íþróttir.
Hús í Reykjavík
18. júní 2024
Snjóhengjan sem verður vonandi að skafli
Í byrjun sumars 2021 var sögulega lágt vaxtastig á Íslandi. Þetta sumar og þeir mánuðir sem á eftir komu voru annasamir í Landsbankanum. Þúsundir viðskiptavina breyttu íbúðalánum sínum í óverðtryggð íbúðalán, nafnvaxtalán, og flestir festu vextina í þrjú ár. Um þessar mundir er fastvaxtatímabilinu að ljúka hjá mörgum. Til áramóta munu fastir vextir losna á ríflega 3.200 íbúðalánum. Og það er bara hjá okkur í Landsbankanum.
Hamborgartréð tendrað í Reykjavík
29. nóv. 2023
Hamborgartréð - saga samfélagsbreytinga og þakklætis
Saga Hamborgartrésins er hógvær, en á vissan hátt bæði breytingasaga Reykjavíkur og falleg jólasaga gjafmildi og þakklætis.
Reykjastræti
16. nóv. 2023
Af hverju heitir hraðbanki ekki tölvubanki?
Hæ! Áttu eitthvað í handraðanum? Eða þarftu kannski að skreppa á Raufarhöfn? Geturðu notað kortið þitt í tölvubankanum? Vissir þú að þetta tengist allt peningum með einhverjum hætti?
Netbanki fyrirtækja
10. nóv. 2023
Bankakerfið er að opnast
Landsbankinn kynnti á dögunum nýjung í appinu sínu sem gerir fólki kleift að millifæra af reikningum í öðrum bönkum. Þessi þjónusta er alltaf háð samþykki viðskiptavina. Landsbankinn er fyrsti bankinn á Íslandi sem býður fólki að framkvæma aðgerðir í öðrum bönkum úr sínu appi.
9. nóv. 2023
Það styttist í jólin og jólastressið – eða hvað?
Jólin eiga að vera hátíð gleði og friðar en við upplifum oft að þau snúist að miklu leyti um neyslu og jólastress. Í aðdraganda jóla hættir mörgum til að sleppa sér í neyslunni og kaupa hluti sem hvorki þau sjálf, fjölskyldu eða vini vantar í raun og veru. Viljum við breyta þessu?
Sjálfbærnidagur 2023
8. sept. 2023
Sjálfbærnidagur 2023 – upptökur
Sjálfbærnidagur Landsbankans var haldinn í Grósku 7. september 2023. Á fundinum beindum við sjónunum að því sem íslensk fyrirtæki hafa verið að gera til að auka sjálfbærni í sínum rekstri og hvernig gera megi enn betur.
Myndlistarsýning
17. ágúst 2023
Hringrás – innsýn í listasafn Landsbankans
Sýningin Hringrás er úrval verka úr listasafni Landsbankans. Á sýningunni er kannað hvernig áhrif og innblástur þróast með mismunandi miðlum og í meðförum ólíkra kynslóða listafólks. Verkin endurspegla áherslu á ákveðnar listrænar hreyfingar, abstraktlist og geómetríska abstraksjón, hlutbundna og hlutlæga list, grafíska list (bæði ætimyndir og teikningar) og súrrealisma. Hringrás veitir innsýn í fjölbreytileika og breidd listasafns Landsbankans, þvert á framsetningarmáta og samhengi. 
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur