Hagsjá: Áfram merki um veikingu vinnumarkaðarins
Samantekt
Samkvæmt niðurstöðum vinnumarkaðskönnunar Hagstofunnar er áætlað að um 201.300 manns hafi verið á vinnumarkaði í nóvember 2019, sem jafngildir 77,8% atvinnuþátttöku. Af þeim voru 194.100 starfandi og 7.200 atvinnulausir. Starfandi fólki fækkaði um 8.100 milli mánaða og um 4.900 frá nóvember í fyrra. Atvinnulausum fækkaði hins vegar um 200 milli mánaða og fjölgaði um 1.300 frá nóvember í fyrra. Starfandi fólki fjölgaði mikið í uppsveiflu síðustu ára sem nú er að ljúka og virðist sem fjölgun starfandi fólks sé einnig að gefa eftir.
Eins og áður segir voru 7.200 manns atvinnulausir í nóvember samkvæmt vinnumarkaðskönnun, eða um 3,6% af vinnuafli. Samkvæmt tölum Vinnumálastofnunar voru 8.279 manns á atvinnuleysiskrá í lok nóvember og hafði fjölgað um 579 frá lokum október.
Frá því í nóvember í fyrra hefur skráðum atvinnulausum fjölgað um 3.202 manns, eða um 63%. Atvinnulausum körlum hefur fjölgað um 1.937 (72%) og konum um 1.265 (53%).
Meðalatvinnuleysi síðustu 12 mánaða hefur verið mjög svipað síðustu mánuði, bæði á mælikvarða Hagstofunnar og Vinnumálastofnunar og var þannig 3,4% nú í nóvember.
Atvinnuþátttaka í nóvember var 77,8% og hefur ekki verið jafn lág í einum mánuði síðan í september 2011. Atvinnuþátttaka er auðvitað háð hagsveiflunni hverju sinni og bent hefur verið á það í Hagsjám að minni atvinnuþátttaka kunni að fela í sér dulið atvinnuleysi. Meðal atvinnuþátttaka síðustu 12 mánaða var 81,1% í nóvember og hefur leitað nær stöðugt niður á við síðustu mánuði. Samsvarandi atvinnuþátttaka hefur ekki verið jafn lítil síðan í september 2013.
Vikulegur vinnutími var að jafnaði 38,9 stundir í nóvember og hafði lengst um 0,9 stundir frá fyrra ári. Sé miðað við 12 mánaða meðaltal var vinnutíminn nú í nóvember 39 stundir sem er 0,1 stundum minna en í nóvember 2018. Vinnutími hefur smám saman verið að styttast frá árinu 2016.
Séu breytingar á fjölda starfandi og vikulegum vinnutíma teknar saman milli ára hefur vinnuaflsnotkun aukist nær samfellt allt frá árinu 2012. Frá nóvember 2018 fram til nóvember 2019 fækkaði starfandi fólki um 2,5% á meðan meðalvinnutími lengdist um 2,4%. Þetta felur í sér að vinnuaflsnotkun minnkaði um 0,1% milli ára. Á síðustu 12 mánuðum hefur breyting vinnuaflsnotkunar verið jákvæð í átta mánuðum og neikvæð í fjórum. Sé litið til þeirrar þróunar má því enn halda því fram að vinnumarkaðurinn sé í nokkuð góðu lagi.
Fyrr á árinu var reiknað með töluvert auknu atvinnuleysi eftir því sem liði á árið og að staða á vinnumarkaði myndi versna. Þróunin í þá átt hefur verið hægari en reiknað var með í upphafi.
Líklegt má telja að atvinnuleysi muni aukast eitthvað á næstu misserum, þó ekki eins mikið og reikna mátti með á tímabili.
Nýjustu niðurstöður Gallup könnunar fyrir Samtök atvinnulífsins og Seðlabanka Íslands meðal stjórnenda 400 stærstu fyrirtækja landsins eru svipaðar og var í síðustu könnun. 14% fyrirtækjanna búast við fjölgun starfsmanna á næstu sex mánuðum en 24% við fækkun. Sú niðurstaða bendir til þess að starfsmönnum viðkomandi fyrirtækja gæti fækkað um 0,5% á næstu sex mánuðum, eða um rúmlega 600. Horfurnar eru því áfram frekar neikvæðar hvað fjölda starfa varðar.
