Greiðslu­byrð­in þyng­ist - hvaða mögu­leik­ar eru í stöð­unni?

Hvað get ég gert til að lækka greiðslubyrðina?

Ef þú átt aukasjóð getur þú íhugað að borga inn á lánið. Þá er einnig mjög hagstætt að nota viðbótarlífeyrissparnað til að greiða inn á íbúðalán líkt og við fjöllum um í öðrum fræðslugreinum á Umræðunni. Förum yfir aðrar ráðstafanir sem þú getur gripið til þannig að greiðslubyrðin lækki:

1. Lengja lánstímann. Við veitum óverðtryggð íbúðalán til allt að 40 ára. Skoðum aftur dæmið um 30 milljóna kr. íbúðalán til 20 ára. Þegar vextirnir losna og hækka úr 4,25% í 9,0% getur þú lengt lánstímann í 40 ár. Greiðslubyrði miðað við föstu vextina var 186.000 kr. og myndi að óbreyttu hækka í 259.000 kr. Með því að lengja lánstímann í 40 ár yrði greiðslubyrðin 209.000 kr., eða 50.000 kr. lægri á mánuði en ella.

Með þessu móti er hægt að draga úr áhrifum af hækkun vaxta en um leið verður hafa í huga að þar með verður heildargreiðslan af láninu hærri. Ef þessi möguleiki er valinn og vilji er til að breyta lánsforminu aftur þegar aðstæður hafa breyst er tiltölulega ódýrt að endurfjármagna og stytta lánstímann á nýjan leik.

2. Endurfjármagna með því að sameina grunnlán og viðbótarlán. Mörg sem tóku lán fyrir sinni fyrstu íbúð þurftu bæði að taka grunnlán (allt að 70% veðsetning) og viðbótarlán (allt að 85% veðsetning). Viðbótarlánið er á hærri vöxtum og endurgreiðslutíminn er styttri, eða 15 ár. Fasteignamat hefur hækkað á undanförnum árum og því er möguleiki á að hægt sé að endurfjármagna og færa stærri hluta af heildarlánsfjárhæðinni undir grunnlánið og þannig fá lægri greiðslubyrði og hagstæðari vexti.

Nú býður Landsbankinn upp á að viðbótarlán sé til allt að 25 ára og með jöfnum greiðslum. Áður var hámarkslánstími viðbótarlána 15 ár og einungis í boði að vera með jafnar afborganir. Með því að lengja í viðbótarláni og hafa það á jöfnum greiðslum er hægt að lækka greiðslubyrðina. Heildarendurgreiðslan verður á hinn bóginn hærri og það hægist á eignarmyndun í fasteigninni þinni.

3. Færa yfir í verðtryggt, að hluta eða í heild. Greiðslubyrði á óverðtryggðum íbúðalánum er hærri en á verðtryggðum íbúðalánum. Hægt er að endurfjármagna í verðtryggt lán að hluta eða í heild og þannig lækka greiðslubyrðina. Hafa þarf í huga að ef verðbólga er mikil verður heildarendurgreiðsla af verðtryggðu láni hærri, en mánaðarleg greiðslubyrði er lægri og stundum skiptir það mestu máli. Þegar vextir lækka þá er sjálfsagt að kanna möguleikann á því að endurfjármagna aftur yfir í óverðtryggt.

Kostnaður við að endurfjármagna er lægri en áður og getur verið fljótur að borga sig upp. Þótt þú takir ákvörðun um að breyta um lánsform, þýðir það ekki að þú hafir fest þig í því um alla tíð. Í flestum tilvikum þarf að greiða fast lántökugjald af íbúðalánum. Hjá Landsbankanum er lántökugjaldið nú 59.900 kr. og er það óháð fjölda lána sem tekin eru vegna fjármögnunar á húsnæði. Einnig þarf að hafa í huga kostnað við greiðslumat og svo þinglýsingu sem er gjald innheimt af sýslumanni.

Þú getur reiknað út mismunandi kosti í íbúðalánareiknivélinni.

Farðu yfir stöðuna og fáðu ráðgjöf

Vertu vakandi yfir lánunum þínum, uppsetningu þeirra og vaxtakjörum. Ef þú sérð fram á að greiðslubyrðin þín muni hækka mikið, og jafnvel meira en þú ræður við með góðu móti, þá eru ýmsir möguleikar í stöðunni. Ef þú ert í vafa, þarft meiri upplýsingar eða hefur áhyggjur af stöðunni mælum við með það þú pantir tíma í ráðgjöf hjá okkur.

Þú getur hitt ráðgjafa okkar til að fara yfir málin. Við tökum vel á móti þér og leggjum okkur fram við að útskýra fjármál á mannamáli. Saman finnum við leið.

Greinin var fyrst birt 19. maí 2023 en uppfærð 25. maí 2023.