Vöxt­ur ferða­þjón­ustu mun hvíla á sjálf­bær­ari grunni – ný grein­ing Hag­fræði­deild­ar

Eftir töluverða fækkun erlendra ferðamanna á þessu ári gerir Hagfræðideild Landsbankans ráð fyrir að erlendum ferðamönnum fjölgi um 3% árið 2020 og um 5% árið 2021 og verði þá hátt í 2,2 milljónir, litlu færri en metárið 2017. Forystufólk rúmlega 40% fyrirtækja í ferðaþjónustu reiknar með samdrætti í tekjum á þessu ári en er almennt frekar bjartsýnt á þróunina á næstu árum, samkvæmt könnun sem gerð var fyrir Landsbankann og er hluti af ítarlegri greiningu Hagfræðideildar bankans á íslenskri ferðaþjónustu sem kemur út í dag.

„Til lengri tíma erum við bjartsýn á áframhaldandi vöxt í ferðaþjónustu hér á landi og gerum ráð fyrir að hann verði ívið meiri en í greininni á heimsvísu. Vöxturinn verður þó mun minni en við höfum átt að venjast á síðustu árum og mun hvíla á sjálfbærari grunni,“ segir dr. Daníel Svavarsson, forstöðumaður Hagfræðideildar Landsbankans.

Greining Hagfræðideildar er kynnt á ferðaþjónusturáðstefnu Landsbankans í Hörpu sem stendur frá kl. 8.30-10.45 í dag. Á ráðstefnunni verða einnig birt ný viðtöl við forystufólk í ferðaþjónustu, erindi flutt um stöðu og horfur í greininni og henni lýkur með pallborði þar sem rætt verður um flugrekstur og ferðaþjónustu.

Greininguna og viðtöl við fólk úr ferðaþjónustunni má sjá í Tímariti Landsbankans sem gefið er út á Umræðunni.

Í greiningu Hagfræðideildar Landsbankans á ferðaþjónustunni kemur m.a. fram að:

• Á fyrstu 8 mánuðum ársins komu 1.383 þúsund erlendir ferðamenn til landsins og fækkaði þeim um 214 þúsund, eða um 13,4%, samanborið við sama tímabil í fyrra.
• Á fyrstu 7 mánuðum ársins flutti Icelandair 29% fleiri erlenda ferðamenn til landsins en á sama tíma í fyrra. Ef ekki hefði komið til nein fjölgun hjá Icelandair hefði ferðamönnum til landsins fækkað um 31,4%.
• Í tilefni af ferðaþjónusturáðstefnu Landsbankans fékk bankinn Gallup til að framkvæma könnun meðal aðildarfélaga Samtaka ferðaþjónustunnar. Um 46% fyrirtækja sögðust hafa þurft að fækka starfsfólki til að bregðast við kjarasamningunum sem gerðir voru í vor. Til samanburðar töldu 28% fyrirtækja sig þurfa að fækka starfsmönnum vegna brottfalls WOW air.
• Ef miðað er við veltu í íslenskri krónu varð lítill samdráttur í íslenskri ferðaþjónustu, að farþegaflutningum undanskildum, á tímabilinu maí-júní miðað við sama tímabili í fyrra. Ef miðað er við upphæðir í evrum sést á hinn bóginn um 10% samdráttur í flestöllum flokkum, nema í farþegaflutningum á landi, þar sem samdrátturinn nam 18%.
• Samsetning ferðamanna hefur breyst talsvert með falli WOW air og minna framboði af ódýrum flugsætum til landsins. Ferðamenn sem koma eftir brotthvarf WOW air virðast að meðaltali dvelja lengur og eyða meiru í sinni eigin mynt.
• Meðaltekjur ferðaþjónustunnar af hverjum ferðamanni eru að aukast miðað við fyrra ár sem skýrist einkum af lengri meðaldvalartíma og auknum kaupmætti ferðamanna vegna veikingar krónunnar.
• Gistinóttum í Airbnb fækkaði um 145 þúsund á höfuðborgarsvæðinu á fyrstu sjö mánuðum ársins, miðað við sama tímabil 2018, sem er um 15,6% samdráttur. Leigutekjur af gistirýmum á höfuðborgarsvæðinu drógust saman um 21% mælt í Bandaríkjadölum, úr tæpum 68 milljónum dala í 53 milljónir dala. Vegna veikingar krónunnar milli ára var samdrátturinn minni í krónum talið, eða 7%, sem nemur ríflega 500 milljónum króna. Það sem af er þessu ári hafa hótelin sótt í sig veðrið og markaðshlutdeild Airbnb hefur lækkað í fyrsta sinn frá því þessi tegund gistingar hóf innreið sína á Íslandi. Við áætlum að hlutdeild Airbnb hafi verið um 36% á höfuðborgarsvæðinu fyrstu 7 mánuði ársins.
• Þróun í Airbnb gistingu utan höfuðborgarsvæðisins er með talsvert öðrum hætti. Þar er Airbnb gistinóttum enn að fjölga, þótt verulega hafi hægt á þróuninni. Það sem af er þessu ári reiknast okkur til að gistinætur í Airbnb hafi verið um 40% samanlagðra gistinátta á hótelum og í Airbnb gistingu utan höfuðborgarsvæðisins, sem er aukning um 1 prósentustig miðað við allt árið í fyrra.
• Gera má ráð fyrir að alls verði um 430 ný hótelherbergi tekin í notkun á höfuðborgarsvæðinu á þessu ári og um 330 utan þess, eða um 760 alls. Áætlað er að lokið verði við að byggja um 250 herbergi á höfuðborgarsvæðinu á næsta ári og um 520 á árinu 2021.
• Á fyrstu 7 mánuðum ársins var meðalnýting hótelherbergja á höfuðborgarsvæðinu um 73% en 40-65% á öðrum svæðum landsins. Nýtingin á höfuðborgarsvæðinu er enn tiltölulega há í samanburði við t.d. höfuðborgir hinna Norðurlandanna.