Hér á vefnum getur þú skoðað myndbönd og lesið greinar þar sem fjallað er um netöryggi á aðgengilegan hátt. Láttu orðið berast ef þú átt ættingja eða vini sem þú telur að hefðu gagn af fræðslu um netöryggi.
Mikilvægt að fara varlega og lesa skilaboð vandlega
- Farðu mjög varlega þegar þú færð tölvupóst, SMS eða skilaboð á samfélagsmiðlum sem innihalda hlekki, sérstaklega ef þú áttir ekki von á skilaboðum frá viðkomandi.
- Ein besta leiðin til að verjast netsvikum er að lesa og skoða skilaboð/tölvupósta mjög vel. Algengt er að sendir séu tölvupóstar eða SMS sem líta út fyrir að koma frá t.d. bönkum, flutningsfyrirtækjum eða streymisveitum. Ef smellt er á hlekkinn opnast fölsk síða sem lítur út fyrir að vera vefsíða viðkomandi fyrirtækis en er í raun svikasíða.
- Lestu vel lénið (netslóðina). Ef þú ætlar inn í netbankann hjá okkur, er slóðin þá örugglega landsbankinn.is en ekki t.d. landsbankinnis.co? Innskráning í bankaapp/eða netbanka á bara að fara fram í gegnum bankaappið sjálft eða með því að fara beint á vefsíðu banka, eins og landsbankinn.is. Skráðu þig aldrei inn í gegnum aðrar innskráningarsíður (t.d. island.is) eða með því að fylgja hlekk yfir á skráningarsíðu.
- Þetta á líka við um önnur fyrirtæki. Við mælum með að þú farir beint inn á vef viðkomandi fyrirtækis eða stofnunar og skráir þig inn með hefðbundnum hætti þar, frekar en að smella á hlekki eða fara í gegnum leitarvél.
- Ekki samþykkja innskráningu eða staðfesta aðgerðir með rafrænum skilríkjum nema þú sért í raun og veru að nota þau til að skrá þig inn.
- Passaðu þig á tilboðum um ýmis konar „fjárfestingartækifæri“ þar sem lofað er skjótum og öruggum gróða.
- Ekki falla fyrir fölskum leikjum á samfélagsmiðlum, s.s. á Facebook. Ef þú tekur þátt máttu búast við að fá skilaboð (t.d. á Messenger) um að þú hafir „unnið“ og síðan er óskað eftir kortaupplýsingum til að hægt sé að leggja „vinninginn“ inn á kortið. Svikararnir geta þá notað upplýsingarnar til að taka út af kortinu þínu. Upplýsingar um leikina gætu jafnvel komið frá einhverjum sem þú telur þig þekkja – en það er alltaf möguleiki á að reikningur viðkomandi hafi verið tekinn yfir af svikurum.
- Aldrei senda frá þér kortaupplýsingar eða mynd af greiðslukortum, jafnvel þótt þú þekkir (eða heldur að þú þekkir) þann sem þú ert að senda til.
- Aldrei leyfa ókunnugum að taka yfir tölvuna þína með forritum á borð við AnyDesk. Það er þekkt aðferð hjá svikurum.
- Passaðu vel upp á notandanafn og lykilorð í netbankann og appið og aldrei deila þeim með öðrum. Þú skalt ekki heldur hleypa öðrum inn í netbankann þinn.
- Lestu SMS um staðfestingu á netgreiðslum vel og vandlega. Þegar þú notar Visa-kortið hjá vefverslunum sem eru með merkið „Verified by Visa“ færð þú sent SMS með einnota lykilorði (e. secure code). Þar koma líka fram upplýsingar um upphæð greiðslunnar, gjaldmiðil og nafn söluaðila. Það er algjört lykilatriði að lesa SMSið vel og ganga úr skugga um að allar upplýsingar, þ.m.t. um upphæð og gjaldmiðil, séu réttar.
Helstu tegundir netsvika
Fjárfestasvik - Þau felast til dæmis í skilaboðum, tölvupósti, færslu á samfélagsmiðlum, auglýsingum á netinu eða öðru slíku, gjarnan með upplýsingum um hvernig þú getir grætt með því að nýta þér „besta tækifæri ársins“ til kaupa á rafmynt, hlutabréfum eða öðru.
Nánar
Skilaboðasvik - Dæmi um svona svik eru fölsk SMS eða tölvupóstur sem virðast berast frá t.d. banka eða flutningsfyrirtæki og innihalda hlekk sem þarf að smella á. Í hlekknum er farið fram á auðkenningu inn í bankaapp eða netbanka eða óskað er eftir kortaupplýsingum.
Nánar
Fyrirmælafölsun - Svikahrapparnir undirbúa sig vel til að þeir geti sent trúverðug skilaboð í nafni stjórnenda. Tilgangurinn er að láta starfsfólk millifæra fé á reikninga sem svikararnir stjórna.
Nánar
Ástarsvik - Í ástarsvikum stofna svikarar til gerviástarsambands á netinu í þeim tilgangi að hafa fé af fórnarlömbunum.
Nánar
Kortasvik - Kortasvik hafa aukist í takt við aukna notkun á greiðslukortum í netverslun. Því er mikilvægt að korthafar geri ráðstafanir til að auka öryggi sitt í netviðskiptum og lesi vel beiðnir um að auðkenna greiðslur sem á að staðfesta.
Nánar
Svik í gegnum samfélagsmiðla - Netsvikarar taka yfir aðgang einstaklinga að Facebook, Messenger eða Instagram og senda síðan skilaboð í þeirra nafni þar sem beðið er um greiðslukortaupplýsingar, auðkennisnúmer og fleira sem hægt er að nota til að svíkja út fé.
Nánar
Hvað á ég að gera ef mig grunar að ég hafi orðið fyrir svikum?
- Ef þú hefur orðið fyrir fjársvikum hvetjum við þig til að láta okkur vita sem fyrst og eftir atvikum kæra málið til lögreglu.
- Þú getur alltaf hringt í okkur í síma 410 4000 eða sent tölvupóst á netfangið svikavakt@landsbankinn.is.
- Starfsfólk Landsbankans er á vaktinni frá kl. 9 til 23 alla daga vikunnar og aðstoðar við að leysa úr svikamálum. Utan þess tíma færast símtöl sjálfkrafa yfir á neyðarnúmer vegna Visa-korta.
Greinin var fyrst birt 7. september 2022 og síðast uppfærð 24. mars 2025.
