Spá­um að verð­bólga hjaðni í 5,1% í októ­ber 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,27% á milli mánaða í október og að verðbólga lækki úr 5,4% niður í 5,1%. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 4,2% í janúar á næsta ári.
Frosnir ávextir og grænmeti
10. október 2024

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,27% á milli mánaða nú í október og að ársverðbólga lækki úr 5,4% í 5,1%. Húsnæðisliðurinn hefur mest áhrif til hækkunar á milli mánaða, en þar sem við gerum ráð fyrir að húsnæðisliðurinn hækki töluvert minna en fyrir ári mun það hafa áhrif til lækkunar á ársverðbólgu.

Matarkarfan hækkar á ný 

Matarkarfan lækkaði um 0,5% á milli mánaða í ágúst, í fyrsta sinn í þrjú ár og lækkaði svo aftur um 0,2% í september. Hér má ætla að áhrif aukinnar samkeppni á matvörumarkaði hafi haft áhrif. Verðathugun okkar fyrir októbermánuð bendir samt til þess að matarkarfan muni hækka lítillega nú, langmest vegna verðhækkana á kjöti. Við spáum því að matarkarfan hækki um 0,2% á milli mánaða. 

Reiknuð húsaleiga vegur þyngst í mánaðarhækkuninni en dregur niður ársverðbólgu 

Við spáum því að reiknuð húsaleiga, sem endurspeglar kostnaðinn af því að eiga húsnæði, hækki um 0,7% á milli mánaða (0,14% áhrif) í október. Frá því í júní, þegar Hagstofan tók upp nýja aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu, hafa mælingar verið stöðugri og mánaðarbreytingar verið á þrengra bili. Í október í fyrra hækkaði reiknuð húsaleiga um rúmlega 2%. Nú spáum við töluvert minni hækkun og að þar með dragi úr framlagi reiknaðrar húsaleigu til ársverðbólgu. 

Flugfargjöld til útlanda hækka en bensínverð lækkar 

Verð á flugfargjöldum til útlanda sveiflast verulega í samanburði við marga aðra liði vísitölunnar. Í októbermánuði eru þó yfirleitt ekki afgerandi mánaðarsveiflur og við spáum nú 1,9% hækkun á flugfargjöldum á milli mánaða. Gangi spáin eftir verður nokkurn veginn jafn dýrt að fljúga til útlanda í október í ár og í fyrra. Þá spáum við því að verð á bensíni og dísilolíu lækki um tæplega 0,1% á milli mánaða.

Spá um októbermælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,2% 0,03%
Áfengi og tóbak 2,3% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,8% 0,0% 0,00%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,7% 0,4% 0,04%
Reiknuð húsaleiga 19,9% 0,7% 0,14%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,7% 0,2% 0,01%
Heilsa 4,0% 0,0% 0,00%
Ferðir og flutningar (annað) 3,7% -0,5% -0,02%
- Kaup ökutækja 6,7% -0,1% -0,01%
- Bensín og díselolía 3,2% -0,1% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 1,9% 1,9% 0,04%
Póstur og sími 1,6% 0,0% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,2% 0,02%
Menntun 0,9% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,2% 0,1% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,2% 0,01%
Alls 100,0%   0,27%

Spáum 4,2% verðbólgu í janúar á næsta ári 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs hækka um 0,27% í október, lækka um 0,12% í nóvember, hækka um 0,31% í desember og lækka aftur um 0,35% í janúar á næsta ári. Gangi spáin eftir verður verðbólga 4,5% í nóvember, 4,4% í desember og 4,2% í janúar á næsta ári. Spáin er nær óbreytt frá síðustu spá sem við birtum í kjölfar þess að Hagstofan birti septembermælingu vísitölu neysluverðs.

Í janúar er áformað að taka upp kílómetragjald á allar tegundir bifreiða. Samhliða upptöku kílómetragjalds verða bensín og olíugjöld felld niður, en á móti verða kolefnagjöld hækkuð að einhverju marki. Þessar breytingar gætu því haft töluverð áhrif á verðbólgumælingar. Útfærsla á upptöku kílómetragjalds liggur ekki fyrir og því ekki ljóst hvort eða hvernig Hagstofan tekur tillit til þess í verðbólgumælingum. Ef kílómetragjald verður ekki tekið inn í verðmælingar á vísitölu neysluverðs má búast við að verðbólga í janúar verði allt að einu prósentustigi minni en við spáum hér.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél
9. des. 2024
Spáum 4,7% verðbólgu í desember
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða í desember og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,7%. Flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,9% í mars á næsta ári.
9. des. 2024
Vikubyrjun 9. desember 2024
Í vikunni fáum við tölur um fjölda ferðamanna sem komu hingað til lands í nóvember og skráð atvinnuleysi í október. Í síðustu viku birti Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd á þriðja ársfjórðungi þar sem í ljós kom að minni afgangur var en á sama tíma í fyrra. Seðlabankinn birti einnig fundargerð peningastefnunefndar sem sýnir að allir nefndarmenn voru sammála um að lækka vexti um 0,5 prósentustig í síðasta mánuði.
Flutningaskip
5. des. 2024
Afgangur á 3. ársfjórðungi, en að öllum líkindum halli á árinu
Afgangur mældist á viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi. Það var halli á vöruskiptum, frumþáttatekjum og rekstrarframlögum, sem afgangur á þjónustuviðskiptum náði þó að vega upp, enda háannatími ferðaþjónustu. Það sem af er ári mælist samt það mikill halli að nær öruggt er að það mælist halli á árinu í heild.
3. des. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 3. desember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Sendibifreið og gámar
2. des. 2024
Vikubyrjun 2. desember 2024
Í síðustu viku bárust upplýsingar um að verðbólga hefði lækkaði úr 5,1% niður í 4,5% í nóvember og að landsframleiðslan hefði dregist saman um 0,5% að raunvirði á milli ára á þriðja ársfjórðungi. Í vikunni birtir Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd, fundargerð peningastefnunefndar og yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar.
Lyftari í vöruhúsi
29. nóv. 2024
0,5% samdráttur á þriðja ársfjórðungi
Hagkerfið dróst saman á milli ára á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt nýbirtum þjóðhagsreikningum Hagstofunnar. Verri afkoma þjónustuviðskipta við útlönd skýrir að stórum hluta samdráttinn á fjórðungnum. Innlend eftirspurn jókst um 0,8% milli ára og samneysla og aukin fjármunamyndun vógu þyngst til hækkunar.
29. nóv. 2024
Merki um minna framboð leiguhúsnæðis 
Skammtímaleiga í gegnum Airbnb hefur stóraukist eftir faraldurinn og framboð á íbúðum til langtímaleigu virðist hafa minnkað á móti. Þessi þróun gæti hafa átt þátt í að þrýsta upp leiguverðinu. Stærstur hluti Airbnb-íbúðanna er leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu.
28. nóv. 2024
Verðbólga yfir væntingum í nóvember
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% á milli mánaða í nóvember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 5,1% í 4,8%, eða um 0,3 prósentustig. Reiknuð húsaleiga hafði mest áhrif til hækkunar vísitölunnar og flugfargjöld til útlanda mest áhrif til lækkunar.
Hús í Reykjavík
26. nóv. 2024
Rólegri taktur á íbúðamarkaði?
Nýjustu gögn af íbúðamarkaði benda til þess að lítillega hafi dregið úr eftirspurn. Grindavíkuráhrifin eru líklega tekin að fjara út og hugsanlega heldur fólk að sér höndum nú þegar vaxtalækkunarferlið er nýhafið og loks glittir í ódýrari fjármögnun. Verðið gæti tekið hratt við sér þegar vextir lækka af meiri alvöru.
Seðlabanki Íslands
25. nóv. 2024
Vikubyrjun 25. nóvember 2024
Seðlabankinn lækkaði stýrivexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku, í takt við væntingar. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu nóvembermánaðar en við eigum von á að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Á föstudag, þegar Hagstofan birtir þjóðhagsreikninga, kemur svo í ljós hvernig hagvöxtur þróaðist á þriðja ársfjórðungi.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur